Οι Ολυμπιακοί Αγώνες στην κόψη του ξυραφιού, η κυβέρνηση αντιμέτωπη με την λαϊκή δυσαρέσκεια, η χώρα σε ένα νέο lockdown, οι εμβολιασμοί στο ναδίρ. Η μεγαλύτερη παγκόσμια αθλητική διοργάνωση με τους πιο υψηλούς συμβολισμούς βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής, αλλά στην Ιαπωνία όλα βρίσκονται στον αέρα. Και να σκεφθεί κανείς ότι πριν από έναν χρόνο ο ΣΥΡΙΖΑ την είχε περιλάβει στα πρότυπά του…
Καθώς η πανδημία βρίσκεται και πάλι σε αναζωπύρωση και η κατάσταση έκτακτης ανάγκης επεκτάθηκε για μια ακόμη φορά, οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το 60% ως 65% του ιαπωνικού λαού επιθυμεί την ακύρωση ή την αναβολή των Ολυμπιακών Αγώνων. Την ίδια ώρα, στο κοινοβούλιο, οι καταγγελίες της αντιπολίτευσης οδήγησαν τον πρωθυπουργό Γιοσιχίντε Σούγκα να δηλώσει ότι ουδέποτε έθεσε πάνω απ’ όλα τους Ολυμπιακούς Αγώνες, προσθέτοντας ότι προτεραιότητά του ήταν και παραμένει η προστασία των ζωών και της υγείας του ιαπωνικού πληθυσμού.
Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης έχει επεκταθεί σε τέσσερις νομούς (Οσάκα, Χοκάιντο, Οκαγιάμα και Χιροσίμα), συμπεριλαμβανομένου και του Τόκιο, μέχρι τα τέλη Μαΐου, την ώρα που το ποσοστό εμβολιασμού είναι το χαμηλότερο μεταξύ των ανεπτυγμένων χωρών.
Έτσι, περιορισμοί πλέον ισχύουν στους 19 από τους 47 νομούς – με την υποσημείωση ότι στους 19 αυτούς νομούς ζει το 70% του πληθυσμού της χώρας. Τα εστιατόρια κλείνουν στις 8 μ.μ., απαγορεύεται η πώληση αλκοόλ σε εστιατόρια και μπαρ, ενώ παραμένουν κλειστά κάποια καταστήματα, μεταξύ των οποίων και οι κινηματογράφοι.
Τόσο ο πρωθυπουργός, όσο και αξιωματούχοι της Διεθνούς και της Ιαπωνικής Ολυμπιακής Επιτροπής μέχρι στιγμής υποστηρίζουν ότι οι Αγώνες θα διεξαχθούν με ασφάλεια, καθώς έχει ήδη αποφασιστεί ένα αυστηρό πλαίσιο κανόνων, που περιλαμβάνει και την διεξαγωγή τους χωρίς θεατές.
Κύμα υπογραφών για ακύρωση των Αγώνων
Παρ’ όλα αυτά, μέσα σε λιγότερο από δέκα ημέρες, συγκεντρώθηκαν πάνω από 350.000 υπογραφές κατά της διεξαγωγής τους. Η πρωτοβουλία ανήκει στον δικηγόρο και πρώην υποψήφιο κυβερνήτη του Τόκιο Κένζι Ουτσουνομίγια, ο οποίος σε συνέντευξη Τύπου δήλωσε πως οι Αγώνες πρέπει να ακυρωθούν. «Σταματήστε τους αγώνες για να σώσετε τις ζωές μας», είναι το σύνθημα όσων διαφωνούν.
Το αίτημα έχει υποβληθεί τόσο στην κυβέρνηση όσο και στη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή και τη Διεθνή Επιτροπή Παραολυμπιακών Αγώνων
Από την πλευρά του, ο Σούγκα ξεκαθάρισε ότι τον τελευταίο λόγο έχει η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή, περιορίζοντας τον ρόλο της κυβέρνησής του στην λήψη των αναγκαίων μέτρων. Ωστόσο, η παράταση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης οδήγησε στην αναβολή της επίσκεψης του επικεφαλής της ΔΟΕ Τόμας Μπαχ, που είχε προγραμματιστεί για τις 17-18 Μαΐου.
Η Ιαπωνία βρίσκεται ήδη στο τέταρτο κύμα της πανδημίας και το σύστημα υγείας βρίσκεται πάλι στα όριά του.
Και αυτό είναι που προκαλεί τις αντιδράσεις – ακόμη και διαδηλώσεις – καθώς οι αντιτιθέμενοι στη διοργάνωση υποστηρίζουν πως η μαζική άφιξη ανθρώπων στη χώρα θα θέσει σε κίνδυνο την υγεία όλων, αφού το εθνικό σύστημα υγείας βρίσκεται σε μεγάλη πίεση. Μάλιστα, στο νησί Χοκάιντο, όπου έχει προγραμματιστεί να διεξαχθεί ο Μαραθώνιος, παρουσιάζεται έξαρση κρουσμάτων.
Η αντίδραση έχει πάρει την μορφή κύματος. Ήδη, όπως ανέφερε ο υπουργός Αθλητισμού Ταμάγιο Μαρουκάβα, 45 δήμοι – από τους 528 - έχουν παραιτηθεί από τη συμμετοχή στο πρόγραμμα των πόλεων που θα φιλοξενούσαν τους αθλητές, λόγω των μεγάλων κοινωνικών αντιδράσεων, αλλά και επειδή 32 από αυτούς ενημερώθηκαν ότι δεν θα υπήρχε τόσο μεγάλη διασπορά αθλητών και αθλημάτων.
Διαφωνούν και οι γιατροί
Από την πλευρά της, η Εθνική Ιατρική Ένωση υπέβαλε επίσημα αίτημα στην κυβέρνηση για ακύρωση των Αγώνων. Υποστηρίζοντας ότι ακόμη και χωρίς θεατές οι Αγώνες μπορεί να προκαλέσουν εμφάνιση νέων στελεχών του ιού.
Όπως αναφέρεται στο έγγραφο που έχει υποβληθεί στο υπουργείο Υγείας, το 40% των γιατρών έχει υπερβεί το όριο των υπερωριών και το 10% εργάζεται διπλάσιο χρόνο από τον νόμιμο προβλεπόμενο.
«Η κυβέρνηση έχει μια σημαντική αποστολή: Να προστατεύσει τις ζωές των πολιτών. Και αυτή τη στιγμή πρέπει να πάρει μια σαφή θέση», δήλωσε ο εκπρόσωπος της Ένωσης Ναότο Ουεγιάμα, στη συνέντευξη Τύπου.
Η απόφαση της κυβέρνησης να διαθέσει 10.000 κλίνες για την διοργάνωση ήταν αυτή που προκάλεσε την αντίδραση των γιατρών.
Και όχι μόνο. Τρεις νομοί που προβλέπεται να φιλοξενήσουν τους Αγώνες ανακοίνωσαν ότι δεν πρόκειται να κρατήσουν κλίνες (ΜΕΘ ή άλλες) για αθλητές ή άλλους επισκέπτες που σχετίζονται με την διοργάνωση, που πιθανόν θα τις χρειάζονταν σε περίπτωση μόλυνσής τους.
Οι κυβερνήτες αυτών των περιοχών ξεκαθάρισαν πως δεν είναι διατεθειμένοι να στερήσουν αυτές τις κλίνες από πολίτες που θα τις είχαν ανάγκη.
Αλλά και ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Γιουκίο Εντάνο, υποστήριξε πως «δυστυχώς πρέπει να πούμε ότι είναι αδύνατο να προστατέψουμε τη ζωή και την υγεία των Ιαπώνων, ενώ φιλοξενούμε τους Ολυμπιακούς και Παραολυμπιακούς Αγώνες».
Η αλήθεια είναι πως μια δεύτερη αναβολή θα οδηγούσε σε ακύρωση των Αγώνων του Τόκιο και σε απώλεια δισεκατομμυρίων για όλες τις πλευρές. Η Ιαπωνία έχει επενδύσει περί τα 25 δις για να φέρει σε πέρας την διοργάνωση, ενώ όλοι περιμένουν τα πολυπόθητα έσοδα.
Όσοι διαφωνούν ωστόσο, υποστηρίζουν πως οι ανθρώπινες ζωές που θα χαθούν είναι ανεκτίμητης αξίας και δεν μπαίνουν στη ζυγαριά.
Από την πλευρά τους και οι ίδιοι οι Ιάπωνες αθλητές υποστηρίζουν πως, αν και περίμεναν αυτή τη στιγμή μια ολόκληρη ζωή, ως πολίτες γνωρίζουν πως αν οι άνθρωποι δεν νιώθουν ασφαλείς, το νόημα χάνεται.
Προβλήματα στους εμβολιασμούς
Όλα αυτά σχετίζονται και με το πολύ χαμηλό ποσοστό εμβολιασμών – κάτω του 3% του πληθυσμού έχει λάβει την μία δόση – συνοδευόμενο από επαναλαμβανόμενα τεχνικά προβλήματα στο σύστημα των ραντεβού και τις πολλές δυσκολίες για τα 36 εκατομμύρια ηλικιωμένους της χώρας.
Στις 12 Μαΐου, το σύστημα «κράσαρε», αλλά δεν ήταν αυτή η πρώτη φορά που προκλήθηκαν προβλήματα, στα οποία περιλαμβάνονται και οι αδυναμίες σε μια εφαρμογή ιχνηλάτησης των επαφών που κατά καιρούς αποτυγχάνει να διαβιβάσει ζωτικής σημασίας πληροφορίες.
Ειδικά όσον αφορά στους εμβολιασμούς, η Ιαπωνία έλαβε στα τέλη Απριλίου 28 εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου της Pfizer, αλλά στο πρώτο δεκαήμερο του Μαΐου είχε χρησιμοποιήσει μόλις το 15%, ενώ 24 εκατομμύρια δόσεις παρέμεναν αχρησιμοποίητες στα ψυγεία.
Στο μεταξύ φθάνουν και εκατομμύρια δόσεις από άλλα εμβόλια, καθώς η χώρα – και λόγω των Ολυμπιακών Αγώνων – έχει παραγγείλει την μεγαλύτερη ποσότητα στην Ασία.
Υπολογίζεται ωστόσο ότι για να φθάσει η χώρα σε επίπεδο ανοσίας που θα «αντέξει» μια τέτοια διοργάνωση, πρέπει να εμβολιάζει 800.000 ανθρώπους την ημέρα, γεγονός που δεν έχει εξασφαλιστεί δια της δημιουργίας ικανού αριθμού εμβολιαστικών κέντρων.
Ένα από τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα είναι η έλλειψη υγειονομικού προσωπικού, ενώ περίπου δύο εκατομμύρια υγειονομικοί παραμένουν ανεμβολίαστοι.
Ζητούσαν τα αδιάβροχα για τους υγειονομικούς
Η πανδημία αιφνιδίασε την Ιαπωνία ήδη από την αρχή. Τον Απρίλιο του 2020 αίσθηση είχε προκαλέσει η είδηση ότι η πόλη της Οζάκα, με ανάρτηση στον επίσημο ιστότοπό της, είχε απευθύνει έκκληση στους πολίτες να δωρίσουν τα πλαστικά τους αδιάβροχα στα νοσοκομεία, λόγω των σοβαρών ελλείψεων σε προστατευτικό υλικό.
Ο ίδιος ο δήμαρχος της πόλης, ο Ισίρο Ματσούι, είχε μιλήσει σε δραματικούς τόνους:
«Κάποιοι μάλιστα φορούν σακούλες σκουπιδιών», είπε αναφερόμενος στο γεγονός ότι οι γιατροί αναγκάζονταν να χρησιμοποιούν σακούλες σκουπιδιών αντί για ποδιές. «Καλούμε όσους έχουν αχρησιμοποίητα πλαστικά αδιάβροχα στο σπίτι τους, ή όσους ενδεχομένως έχουν απόθεμα, να επικοινωνήσουν μαζί μας».
Ελλείψεις είχαν σημειωθεί και στις μάσκες του υγειονομικού προσωπικού, με κάποιους να καταγγέλλουν πως τους ζητήθηκε να τις επαναχρησιμοποιούν!
Την ίδια ώρα, μια εκστρατεία διανομής δύο υφασμάτινων μασκών σε όλα τα νοικοκυριά είχε προκαλέσει πολλές διαμαρτυρίες, καθώς, όπως είχε αναφερθεί, οι μάσκες ήταν πολύ μικρές για τους ενήλικες, με αποτέλεσμα μια αχρείαστη σπατάλη στα χρήματα των φορολογουμένων.
Λεφτά από το ελικόπτερο και ανεργία!
Τον Απρίλιο του 2020, η ιαπωνική κυβέρνηση είχε ανακοινώσει ένα πακέτο ενίσχυσης της οικονομίας ύψους 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων, στο οποίο περιλαμβάνονταν επιδόματα 300.000 γεν (περίπου 2.500 ευρώ) στα νοικοκυριά το εισόδημα των οποίων είχε πληγεί λόγω του κορωνοϊού.
Τότε ήταν που ο κ. Τσίπρας, κατά την παρουσίαση του «επικαιροποιημένου» προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ «Μένουμε Όρθιοι», στις 25 Μαΐου 2020, έφερε ως παράδειγμα την Ιαπωνία, κάνοντας την περίφημη πρότασή του για… «λεφτά από το ελικόπτερο»! Σ’ εκείνη την ίδια παρουσίαση και ο κ. Τσακαλώτος και άλλα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, θέλησαν να συγκρίνουν τα ποσά που διέθεσε η Ιαπωνία σε σχέση με αυτά που διέθεσε η Ελλάδα.
Ένα χρόνο μετά αποδεικνύεται πως τα «λεφτά από το ελικόπτερο» - που πάντως δεν έπεσαν από το… ελικόπτερο – δεν έσωσαν την κατάσταση.
Τον Ιούλιο του 2020 η διαθεσιμότητα των θέσεων εργασίας στην Ιαπωνία είχε καταγράψει χαμηλό εξαετίας, ενώ το ποσοστό της ανεργίας είχε αυξηθεί καθώς συνεχίστηκαν οι πιέσεις στην οικονομία.
Τον Οκτώβριο 2020, η ανεργία αυξήθηκε στο 3,1%, που για την Ιαπωνία ήταν υψηλό τριετίας, παρά το πρόγραμμα επιδοτήσεων ώστε να αποφευχθούν οι απολύσεις.
Αύξηση αυτοκτονιών
Και κάτι ακόμη: Τον περασμένο Ιανουάριο ανακοινώθηκε ότι στην Ιαπωνία, το ποσοστό αυτοκτονιών αυξήθηκε κατά το δεύτερο κύμα της πανδημίας, κυρίως μεταξύ των γυναικών και των παιδιών. Αντίθετα, στο πρώτο κύμα είχε μειωθεί, καθώς η ιαπωνική κυβέρνηση είχε προσφέρει ένα εξαιρετικά εμπροσθοβαρές πακέτο επιδομάτων.
Αυτό προκύπτει από έρευνα του πανεπιστημίου Hong Kong University of Science and Technology και του ινστιτούτου Tokyo Metropolitan Institute of Gerontology.
Συγκεκριμένα, την περίοδο Ιουλίου-Οκτωβρίου 2020 οι αυτοκτονίες αυξήθηκαν κατά 16% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019, καταγράφοντας μια δραματική αντιστροφή της μείωσης κατά 14% που είχε καταγραφεί την περίοδο Φεβρουαρίου-Ιουνίου.
Όλα αυτά έχουν χωρίς αμφιβολία ενισχύσει το αίσθημα δυσφορίας του κόσμου. Με τελικό θύμα τους Ολυμπιακούς Αγώνες…
*Βουλευτής Β3 Νοτίου Τομέα Αθηνών, υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, δημοσιογράφος
