Του Κωνσταντίνου Χαροκόπου
Την ίδια στιγμή που στην χώρα μας, αναζητούμε διέξοδο μετά από χρόνια οικονομικής ασφυξίας και κτηνώδους κρατισμού, που κρατάει καθηλωμένες τις παραγωγικές δυνάμεις σιτίζοντας δεκάδες μικρά και μεγάλα συμφέροντα, στο μακρινό Καζακστάν συντελείται ένα πρόγραμμα εκρηκτικών ιδιωτικοποιήσεων.
Θα μου πείτε βέβαια, πως το Καζακστάν βρίσκεται μακριά. Πως έχει άλλα ιστορικά, πολιτικά και γεωγραφικά δεδομένα και παραμέτρους. Πως είναι διαφορετικού τύπου και χαρακτήρα, τα κεφάλαια που θα κινηθούν προς τα εκεί. Πως είναι διαφορετικές οι ανάγκες της οικονομίας του Καζακστάν και των πολιτών του. Κι έτσι είναι.
Όμως το γεγονός, πως μια χώρα που αφού βίωσε με άγριο τρόπο το σοβιετικό μοντέλο και ακολούθως υιοθέτησε πολιτικές κλειστής οικονομίας και ελεγχόμενης από το κράτος επιχειρηματικότητας, επιζητεί την έκρηξη προς τα εμπρός, είναι από μόνο του σημαντικό και προσφέρει σε όλους μας τροφή για σκέψη. Το κύμα αυτών των ιδιωτικοποιήσεων, έρχεται να ακολουθήσει το προηγούμενο πρόγραμμα της αποκρατικοποίησης δεκάδων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, που εξαγοράστηκαν από ξένους επενδυτές. Το πλάνο είναι απλό, κατανοητό και κάνει νόημα ακόμα και στους πλέον οπισθοδρομικούς εγκεφάλους που λατρεύουν τον κρατισμό.
Οι σημαντικότερες σε μέγεθος κρατικές εταιρίες του Καζακστάν, έχουν περιέλθει στην κατοχή του Κρατικού Ταμείου Συμμετοχών, Samruk – Kazyna -Kazakhstan's Sovereign Wealth Fund δηλαδή κάτι σαν το δικό μας ΤΑΙΠΕΔ, με συμμετοχές ύψους $67 δισ. Το μοντέλο των ιδιωτικοποιήσεων προβλέπει την είσoδο σημαντικού μετοχικού ποσοστού των εταιριών αυτών, μέσω δημοσίων εγγραφών, στο χρηματιστήριο της Αστάνα (Astana International Exchange - AIX), που θα ακολουθείται από την παράλληλη διαπραγμάτευση των μετοχών σε μεγάλο χρηματιστήριο του εξωτερικό, όπως για παράδειγμα στο London Stock Exchange (LSE).
Το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων στο Καζακστάν για τη διετία 2019-2020, περιλαμβάνει περίπου 50 κρατικές εταιρίες, 250 συνεταιριστικές και δημοτικές επιχειρήσεις και πάνω από 100 περιουσιακά στοιχεία που ανήκουν σε κρατικές δομές. Οποιαδήποτε σύγκριση με τα προγράμματα που έχουν επιχειρηθεί στην χώρα μας είναι απογοητευτικά, τόσο σε μέγεθος όσο και σε αποτελεσματικότητα. Τι αποφάσισαν να αποκρατικοποιήσουν οι κυβερνητικοί παράγοντες στο Καζακστάν; Τα πάντα. Διότι κατανοούν πως μόνον έτσι, μπορεί να παραχθεί πλούτος, να υπάρξει ανάπτυξη και ευημερία. Ιδιωτικοποιούν τον εθνικό τους αερομεταφορέα Air Astana, την μεγαλύτερη εταιρία τηλεπικοινωνιών Kazakhtelecom, την κρατική εταιρία παραγωγής ενέργειας Samruk Energy και της Kazakhstan Temir Zholy που είναι η κρατική εταιρίας σιδηροδρόμων. Ιδιωτικοποιούν δηλαδή τις βασικές υποδομές της χώρας, πάνω στις οποίες θα μπορέσει να τροχιοδρομήσει μια νέα ελεύθερη οικονομία.
Ακολουθεί η ιδιωτικοποίηση του μεγαλύτερου λιμένος της χώρας στην Κασπία Θάλασσα, Aktau Marine North Terminal, μαζί με την Kazmortransflot που είναι η κρατική εταιρία διαχείρισης του εμπορικού στόλου του Καζακστάν. Ιδιωτικοποιείται η κρατική εταιρία υδρογονανθράκων και διυλιστηρίων KazMunayGas, η Tau-Ken Samruk που είναι η κρατική εταιρία εξορύξεων και ορυκτού πλούτου της χώρας και τα κρατικά ταχυδρομεία KazPost.
Ο στόχος του προγράμματος των ιδιωτικοποιήσεων συμπεριλαμβάνει πάνω από 800 εταιρίες και περιουσιακά στοιχεία, στα οποία το κράτος θέλει έχει πλέον στην κατοχή του, μειοψηφικά πακέτα από 15% ως 40%, μέσω τους Κρατικού Ταμείου Συμμετοχών. Όσες εταιρίες δεν προσελκύσουν το ενδιαφέρον των αγοραστών και δεν ιδιωτικοποιηθούν, θα οδηγηθούν στην ρευστοποίηση των περιουσιακών τους στοιχείων και θα κλείσουν, ώστε να μην επιβαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισμό.
Η απελευθέρωση της οικονομίας και της επιχειρηματικότητας του Καζακστάν και των άλλων χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ασίας, πιστοποιούν για μια ακόμα φορά την μεταφορά του πλούτου και του παραγωγικού δυναμικού από τον δυτικό κόσμο στον ανατολικό, με ό,τι σημαίνει αυτό για τη Ευρωπαϊκή Ένωση. Με ένα πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων που ξεπερνάει τα $40 δισ., το Καζακστάν σηματοδοτεί το πέρασμα του σε μια άλλη εποχή.
Αναπόφευκτες οι συγκρίσεις με την εγχώρια πραγματικότητα και την δυσανεξία της ελληνικής κοινωνίας να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Στέκομαι περισσότερο στην λογική της κυβέρνησης του Καζακστάν, πως αν κάτι δεν αποκρατικοποιηθεί και εξακολουθεί να είναι ζημιογόνο θα ρευστοποιείται. Δεν υπάρχουν δυστυχώς, ιερές αγελάδες στην οικονομία, οι οποίες να περιφέρονται αμέριμνα χωρίς να παράγουν. Δεν υπάρχουν εταιρίες, που για συμβολικούς λόγους θα πρέπει με το ζόρι να μένουν ζωντανές, εις βάρος των φορολογουμένων και των λοιπών ενεργών πολιτών και επιχειρήσεων.
Μπορεί το Καζακστάν να βρίσκεται μακριά, όμως ο τρόπος που χειρίζεται το μέλλον του, είναι χιλιάδες μίλια πιο μπροστά από τον τρόπο που Ελλάδα κτίζει το αύριο. Ο κρατισμός και η κρατικοδίαιτη επιχειρηματικότητα, είναι το φρένο που κρατάει την Ελλάδα πίσω και δεν της επιτρέπει να πεταχτεί μπροστά. Η παρατεταμένη αυτή κατάσταση, μπορεί να αποβεί μοιραία για το μέλλον της χώρας.
*Ο αρθρογράφος είναι οικονομικός αναλυτής, με ειδίκευση στο σχεδιασμό σύνθετων επενδυτικών στρατηγικών.
Αποποίηση Ευθύνης : Το περιεχόμενο της στήλης, είναι καθαρά ενημερωτικό και πληροφοριακό και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή, ούτε υποκίνηση για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή. Ο αρθρογράφος δεν ευθύνεται για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.
