Οι δασμοί στα εισαγόμενα προϊόντα είναι φόροι που θα πληρώνουν οι Αμερικανοί πολίτες για να τα αγοράζουν. Η επιβολή δασμών π.χ. ύψους 40% στις εισαγωγές από το Βιετνάμ σημαίνει με πολύ απλά λόγια πως αν ο Αμερικάνος πλήρωνε 100 δολάρια για ένα ζευγάρι αθλητικά υποδήματα NIKE ή Adidas τώρα θα πληρώνει 140.
Δυο τινά θα συμβούν. Είτε δεν θα αγοράσει νέα υποδήματα είτε θα τα αγοράσει μη αγοράζοντας κάτι άλλο που θα του επέτρεπε η αγοραστική του δύναμη.
Ο Τραμπ επιβάλλει δασμούς όμως για να αναγκάσει τη NIKE και την Adidas να δημιουργήσουν εργοστάσια στις ΗΠΑ και έτσι να μειωθεί το τεράστιο εμπορικό έλλειμμα.
Ακόμη και αν το πετύχει αυτό, οι νέες παραγωγικές μονάδες δεν θα λειτουργήσουν πριν περάσουν 4-5 χρόνια.
Ακόμη, και αν υποθέσουμε πως θα πετύχει το εγχείρημα, τα αθλητικά υποδήματα που μέχρι τώρα στοίχιζαν 100 δολ. το ζεύγος και τώρα 140 ποτέ δεν θα επιστρέψουν στην τιμή των 100 δολ.
Τούτο θα συμβεί για δύο λόγους. Ο πρώτος έχει να κάνει με το γεγονός πως έχουν επιβληθεί δασμοί και στις πρώτες ύλες με τις οποίες κατασκευάζονται (πλαστικά, υφασμάτινες ίνες, μηχανήματα κατασκευής, υλικά με τα οποία κατασκευάζονται τα μηχανήματα παραγωγής). Ο δεύτερος λόγος είναι το γεγονός πως ο μέσος μισθός στις ΗΠΑ είναι 10-15 φορές υψηλότερος από τα 300-400 ευρώ του εργαζόμενου στο Βιετνάμ.
Μοιραία τα υποδήματα που θα κατασκευάζονται στις ΗΠΑ σε 4-5 χρόνια αν πετύχει το μερκαντιλιστικό σχέδιο Τραμπ ίσως να είναι ακριβότερα από τα 140 δολ. που κοστίζουν από χθες τα βιετναμέζικα της ΝΙΚΕ.
Οι δασμοί λοιπόν είναι ένα φόρος (20-30% κατά μέσο όρο) που επιβάλει ο Τραμπ στους Αμερικανούς καταναλωτές.
Αυτό σημαίνει δυο πράγματα.
α) Η αγοραστική δύναμη των Αμερικάνων θα μειωθεί κατά 20-30% από αύριο. Αυτό θα έχει τεράστιες επιπτώσεις στην κοινωνική ηρεμία και την εκλογική συμπεριφορά.
Αν ο πληθωρισμός αρχίσει να ανεβαίνει, η Κεντρική Τράπεζα θα αναγκαστεί να ανεβάσει τα επιτόκια για να τον θέσει υπό έλεγχο όπως έκανε μέχρι τη δεκαετία του ’80 πριν ο Volker επιβάλει αυστηρή νομισματική πολιτική και ο Ρήγκαν ξεκινήσει την απορρύθμιση και την παγκοσμιοποίηση.
Το 2025 όμως δεν είναι δεκαετία του ’80 όταν το δημόσιο και ιδιωτικό χρέος ήταν χαμηλό και η άνοδος των επιτοκίων προκαλούσε μεν ύφεση αλλά όχι χρεοκοπίες.
Οι ΗΠΑ τώρα έχουν χρέος πάνω από 30 τρισ. δολ. και ίσο με το 110% του ΑΕΠ περίπου. Ήδη, κάθε χρόνο υποχρεώνονται να καταβάλλουν πάνω από 1 τρισ. δολ. τόκους για την εξυπηρέτηση του χρέους. Το ποσό αυτό είναι υψηλότερο από τις αμυντικές δαπάνες που φτάνουν σχεδόν στο 50% των παγκόσμιων αμυντικών δαπανών και διατηρούν τις ΗΠΑ σε κυρίαρχη υπερδύναμη και το δολάριο σε κυρίαρχο μέσο διεθνών συναλλαγών και παγκόσμιο αποθετικό νόμισμα.
Τα υψηλά επιτόκια λόγω του πληθωρισμού που θα προκαλέσουν οι δασμοί θα αυξήσουν το κόστος εξυπηρέτησης του ιδιωτικού και δημόσιου χρέους αυξάνοντας τον ρυθμό των χρεοκοπιών αλλά και ύφεση...
Ο συνδυασμός αυτό δημιουργεί ένα θανατηφόρο κατερχόμενο σπιράλ σαν αυτό που ζήσαμε στην Ελλάδα την περασμένη δεκαετία.
Ύφεση σημαίνει πως άνθρωποι θα χάνουν τη δουλειά τους και δεν θα μπορούν να πληρώνουν τα στεγαστικά, φοιτητικά και καταναλωτικά τους δάνεια. Τα νοικοκυριά που θα χρεοκοπούν θα μειώνουν δραστικά την κατανάλωση και θα έχουν ανάγκη από ανθρωπιστική βοήθεια δηλ. αύξηση των κονδυλίων πρόνοιας.
Η μείωση της κατανάλωσης θα μειώσει τις πωλήσεις όλων των επιχειρήσεων ακόμη και αυτών που παράγουν στις ΗΠΑ.
Η μείωση των πωλήσεων και αύξηση του κόστους εξυπηρέτησης του χρέους θα αυξήσει τον αριθμό χρεοκοπιών στις επιχειρήσεις. Αυτό θα αυξήσει περαιτέρω τους ανέργους δημιουργώντας ένα θανατηφόρο σπιράλ αυτοτροφοδότησης.
Οι υποστηρικτές των δασμών ισχυρίζονται πως τα έσοδα που θα εισπράξει το κράτος από τους δασμούς εισαγόμενων θα τα χρησιμοποιήσει για να μειώσει τη φορολογία προκειμένου να τονωθεί η ζήτηση.
Δεν πιστεύω πως κάποιος σαν τον Ίλον Μάσκ ή τον Γουώρεν Μπάφετ περιμένει τη μείωση της φορολογίας για να του περισσέψει εισόδημα και να αγοράσει ένα δυο ζεύγη αθλητικά υποδήματα.
Ο μέσος ψηφοφόρος του Τραμπ όμως στις μεσοδυτικές πολιτείες που δεν πληρώνει κανένα φόρο(λόγω πενιχρού εισοδήματος) και άρα δεν μπορεί να επωφεληθεί θα έχει πρόβλημα να αλλάξει παπούτσια...
β) Οι τιμές θα εκτιναχθούν σε μερικούς μήνες κατά 20-30% υψηλότερα. Η ΝΙΚΕ και η Adidas π.χ. θα περάσουν όλο το κόστος στις τελικές τιμές. Ο πληθωρισμός είναι θέμα χρόνου να τεθεί εκτός ελέγχου.
Η επιβολή των δασμών θα προκαλέσει σοκ στην παγκόσμια οικονομία αλλά το σοκ θα είναι ακόμη μεγαλύτερο στην αμερικανική. Ακόμη και αν πετύχουν τον στόχο τους(η άποψη είναι πως δεν θα πετύχουν) τα οφέλη θα φανούν μετά 4-5 χρόνια.
Το σοκ στην αμερικανική οικονομία θα αναγκάσει τον Τραμπ να τους πάρει πίσω. Η ζημιά θα έχει γίνει όμως...
Ο υπόλοιπος κόσμος των 7,7 δισ. ανθρώπων, αν ο πληθυσμός των ΗΠΑ είναι 300 εκατ. θα υποκαταστήσει την απώλεια της αμερικάνικης αγοράς αυξάνοντας τις μεταξύ τους συναλλαγές τόσο σε πρώτες ύλες όσο και σε τελικά προϊόντα.
Ο Τραμπ περιθωριοποιεί τις ΗΠΑ οικονομικά όπως τις περιθωριοποιεί και γεωπολιτικά.
Το «μπούλινγκ» π.χ. εναντίον της Ευρώπης αναγκάζει την τελευταία να στηριχτεί στα πόδια της και να αναπτύξει σχέσεις με ανταγωνιστικές των ΗΠΑ δυνάμεις όπως η Κίνα.
Η προσέγγιση της Ρωσίας από τον Τραμπ σε βάρος της Ευρώπης είναι βλακώδης γιατί επιτρέπει στην Ευρώπη και τη Ρωσία να τα «βρούν». Ποιος έχει ανάγκη τον άλλο, η Ρωσία και η Ευρώπη τις ΗΠΑ ή η μία την άλλη;
Η Ρωσία δεν μπορεί να εξάγει φυσικό αέριο, σιτάρι και μεταλλεύματα στις ΗΠΑ όχι μόνο γιατί είναι μακριά και έχουν δασμούς αλλά γιατί οι ΗΠΑ διαθέτουν από μόνες τους πρώτες ύλες.
Ανάγκη για φυσικό αέριο και πρώτες ύλες έχει η Ευρώπη που συνορεύει με τη Ρωσία όπως και η Ρωσία έχει ανάγκη από την τεχνογνωσία των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων.
Με τον ίδιο τρόπο η Ευρώπη μπορεί να βρει ένα μοντέλο ισορροπίας με την Κίνα σε σχέση με την πίεση των κινέζικων εξαγωγών.
Ο Τραμπ καταστρέφει τους κανόνες που οι ΗΠΑ επέβαλαν στη Δύση και τον κόσμο μετά τον τελευταίο πόλεμο. Δηλαδή τους κανόνες που την κατέστησαν υπερδύναμη και το δολάριο πανίσχυρο όπλο.
Θα αναρωτηθεί κάποιος, εντάξει ο ίδιος είναι ένας «ηλίθιος» πλούσιος που αρέσει στον μέσο «ηλίθιο» που τον ψήφισε για πρόεδρο, οι λαμπροί οικονομολόγοι που έχει για συμβούλους δεν θα τον απέτρεπαν από καταστροφικές αποφάσεις;
Αυτό που πιστεύω πως συμβαίνει είναι πως η επανεκλογή Τραμπ του έχει εξασφαλίσει τεράστια εξουσία και οι άνθρωποι που τον έχουν προσεγγίσει όπως γίνεται πάντα το έχουν κάνει αποσκοπώντας σε προσωπικά οφέλη.
Προκειμένου να διατηρήσουν τη θέση τους του λένε αυτά που θέλει να ακούσει αυτός και ένας στενός κύκλος που τον περιβάλλει.
Πιστεύει κανένας πως ένας λοκατζής που έγινε τηλεαστέρας και είναι υπουργός είναι σε θέση να αντιληφθεί την υψηλή στρατηγική με βάση τα γεωπολιτικά συμφέροντα των ΗΠΑ ή να φέρει αντιρρήσεις στον Πρόεδρο;
Το γεγονός πως κάποιος είναι καλός πεζοναύτης ή δημοφιλής τηλεοπερσόνα ή ικανός επιχειρηματίας σημαίνει πώς μπορεί να είναι και αποτελεσματικός πολιτικός;
Μετά από 40 χρόνια δημοσιογραφίας έχω συμπεράνει πως τα περισσότερα απ’ όσα συμβαίνουν στον κόσμο είναι αποτέλεσμα τύχης και όχι μεθοδεύσεων. Οι άνθρωποι είμαστε περισσότερο «ηλίθιοι» από όσο φανταζόμαστε (των πολιτικών και επιχειρηματιών μην εξαιρουμένων) και ως εκ τούτου, η ιστορία μακροπρόθεσμα είναι μια σειρά συνήθως ατυχών συμβάντων.
Κατά καιρούς υπάρχουν σύντομες περίοδοι λιγότερο ατυχών συμβάντων στις οποίες συντελείται πρόοδος και τις οποίες εκλαμβάνουμε σαν αλλαγή «πίστας» του πολιτισμού Α- μείον που βρισκόμαστε...
Κατά συνέπεια οι πολιτικοί είναι κατ΄εικόνα και ομοίωση μας και γι΄αυτό είναι περισσότερο ηλίθιοι απ΄ όσο φανταζόμαστε.
Να μην θεωρούμε δεδομένο πως ξέρουν τι κάνουν...
Μήνυμα 1) Οι δασμοί κάνουν καλό
Φίλε Κώστα
Οι δασμοί του Τραμπ θα κάνουν καλό και εξηγώ:
Οι δασμοί θα δημιουργήσουν πληθωρισμό και κατά συνέπεια ΥΦΕΣΗ άρα η ζήτηση θα μειωθεί και αυτό θα είναι ο μόνος τρόπος να μειωθούν οι τιμές στα ενοίκια, τρόφιμα κλπ.
Δηλαδή μέσω αυτού του μηχανισμού θα αυτορυθμιστεί το επίπεδο τιμών που έχει δημιουργηθεί από αισχροκέρδεια και όχι μόνο.
Έτσι απλά
Ευχαριστώ
DIMITRIS KAZANAS
Απάντηση: Δεν διαφωνώ καθόλου. Με απλά λόγια μου λέτε πως θα μείνω άνεργος και επειδή δεν μπορώ να πληρώσω ενοίκιο ή τη δόση του στεγαστικού θα μείνω άστεγος. Επειδή κανένας δεν θα μπορεί να πληρώνει ενοίκιο θα μείνουν όλοι άστεγοι και αυτό θα μειώσει τις τιμές των ενοικίων. Συμφωνώ απόλυτα. Απλά σαν άνεργος μάλλον δεν θα μπορώ να πληρώσω και τα χαμηλότερα ενοίκια... Ευτυχώς, που οι τράπεζες δεν έχουν προλάβει να δώσουν πολλά στεγαστικά για να χρεοκοπήσουν ξανά...
Μήνυμα 2) Άμεση δημοσιονομική μεταρρύθμιση
Η χώρα πρέπει άμεσα να ανατρέψει τους δημογραφικούς δείκτες και να ενισχύσει την οικονομική ανταγωνιστικότητα. Για το πρώτο, χρειάζονται πολλές (ηλικίες 15-49, ~30% του πληθυσμού) και καλά αμειβόμενες (άνω του μέσου κατά κεφαλήν ΑΕΠ) θέσεις εργασίας, με κόστος επένδυσης 2,5 φορές την αμοιβή ανά θέση, δηλαδή 75-80% του ΑΕΠ. Αυτό καλύπτεται μειώνοντας τις συντάξεις από 18% σε 5% του ΑΕΠ και ανακατευθύνοντας τη διαφορά, ολοκληρώνοντας την επένδυση σε 6 χρόνια για την αντιμετώπιση του δημογραφικού. Για το δεύτερο, απαιτούνται ετήσιες επενδύσεις 8% του ΑΕΠ σε δημόσιες και ιδιωτικές υποδομές (μεταφορές, οδοποιία, ενέργεια) και έρευνα-τεχνολογία. Οι υποδομές θα βελτιώσουν παραγωγή, μεταφορά και αποθήκευση προϊόντων, αυξάνοντας ποσότητα και ποιότητα, ενώ η έρευνα-τεχνολογία θα προωθήσει καινοτόμα, εξαγώγιμα ή εγχωρίως χρησιμοποιήσιμα προϊόντα και υπηρεσίες. Οι πόροι προκύπτουν από τον προϋπολογισμό: οι πιστώσεις σε μεταβιβάσεις και «υπό κατανομή» φτάνουν το 21% του ΑΕΠ, ποσό αρκούν για να ανακατευθυνθούν σε Δημόσιες Επενδύσεις και Έρευνα-Τεχνολογία, καλύπτοντας τις ετήσιες ανάγκες για θέσεις εργασίας και ανταγωνιστικότητα.
Με εκτίμηση
Άρης Σκληρός
