Του Παναγιώτη Γκλαβίνη*
Οσονούπω, οι εκλογές θα φέρουν αλλαγή στη διακυβέρνηση της χώρας, οι ευεργετικές επιπτώσεις της οποίας ήδη προεξοφλούνται από τις αγορές κεφαλαίων και γίνονται αισθητές τόσο στις μετοχές όσο και στα ομόλογα.
Το καλό κλίμα, ωστόσο, που θα γίνει καλύτερο όσο πλησιάζουμε στις εκλογές, και κυρίως μετά, όταν με βεβαιότητα –που και αυτή προεξοφλείται– ο Κυριάκος Μητσοτάκης συγκροτήσει αυτοδύναμη κυβέρνηση, δεν θα πρέπει να μας κάνει να ξεχάσουμε τι πραγματικά μάς περιμένει την ερχόμενη τετραετία.
Στην οικονομία, κάθε κυβέρνηση δουλεύει για την επόμενη. Είτε για καλό, είτε για κακό.
Έτσι, ο Αντρέας δούλεψε για τον Μητσοτάκη (για κακό), ο Μητσοτάκης για τον Αντρέα (για καλό), ο Σημίτης για τον Καραμανλή (για καλύτερο), ο Καραμανλής για τον Παπανδρέου (για κακό), οι Παπανδρέου και Παπαδήμος για τους Σαμαρά-Βενιζέλο (για καλό), οι Σαμαράς και Βενιζέλος για τους Τσίπρα-Καμένο (για καλύτερο) και ο Τσίπρας με τον Καμένο για τον Κυριάκο (για το χειρότερο).
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης πρέπει να το πάρει απόφαση. Όταν θ' αποτραβηχτούν τα νερά της ποσοτικής χαλάρωσης, θα αποκαλυφθούν τα συντρίμμια της κατεστραμμένης οικονομίας που θα του κληροδοτήσει ο κ. Τσίπρας. Ο οποίος έχει ένα αδιαμφισβήτητο προσόν: την προπαγάνδα των θετικών fake news, που έχουν δημιουργήσει την ψευδαίσθηση στον κόσμο για το πόσο καλά πάνε τα πράγματα, με αποτέλεσμα να έχουν ξεσηκωθεί οι πάντες και να διεκδικούν τις επιστροφές των μνημονιακών περικοπών από το λεφτόδενδρο που φύτεψε στον κήπο του Μαξίμου. Το προσόν αυτό, όμως, του κ. Τσίπρα και της κυβέρνησής του, κάνει τα πράγματα χειρότερα για τη χώρα. Ποια προπαγάνδα ωφέλησε ποτέ μια χώρα; Καμία!
Υπό το φως των ανωτέρω, άραγε αποκλείεται ο Κυριάκος να πετύχει, αποκαθιστώντας την εμπιστοσύνη των αγορών στο πρόσωπο της χώρας, προσελκύοντας ξένες επενδύσεις, επαναπατρίζοντας τα λεφτά που φύγανε στο εξωτερικό και δίνοντας ώθηση στην επιχειρηματικότητα και τη δημιουργία ξανά στη χώρα;
Κάθε άλλο! Ο Κυριάκος θα πετύχει, μόνο που θάχει δουλέψει για τον επόμενο. Και ας ελπίσουμε να είναι αυτός ο επόμενος, γιατί η απλή αναλογική θα βάλει με βεβαιότητα τη χώρα σε περιπέτειες. Για όλα έχει φροντίσει ο κ. Τσίπρας…
Υπάρχει, όμως, και η πιθανότητα ο Κυριάκος να έρθει στην εξουσία σε ρόλο ΓΑΠ, αν οι συνθήκες είναι τέτοιες στην παγκόσμια οικονομία, που μοιραία θα οδηγήσουν την Ελλάδα, ως τον πιο αδύναμο κρίκο των αναπτυγμένων κρατών, στην υποβάθμιση, επειδή θα αδυνατεί να αντισταθεί σε μια νέα κρίση, βαθύτερη όπως αναμένεται από την προηγούμενη.
Ο Κυριάκος, λοιπόν, βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα τρομερό δίλημμα:
- Από τη μια μεριά, να καταγγείλει ότι παρέλαβε καμένη γη (θα παραλάβει κάτι χειρότερο, στην πραγματικότητα, έναν σάκο με απασφαλισμένες χειροβομβίδες), με τον κίνδυνο να ανακόψει την αναπτυξιακή εκτίναξη της χώρας με την άνοδό του στην εξουσία,
- Από την άλλη, να γυρίσει σελίδα δίνοντας χάρη σε αυτούς που κατέστρεψαν τη χώρα, για να τονώσει το καλό κλίμα, με τον κίνδυνο, όμως, αν τα πράγματα επιδεινωθούν στη συνέχεια, χωρίς φυσικά δική του υπαιτιότητα, να έχει την τύχη του ΓΑΠ.
Η κρίση που όλοι περιμένουν, δεν θάρθει όσο γρήγορα την περιμένουν ακόμη κι αυτοί που την προβλέπουν. Όταν, όμως, έρθει, θα έχει την ένταση που θα εκπλήξει και αυτούς ακόμη που –ως Κασσάνδρες– την προμήνυαν και θ' αναπτυχθεί με ταχύτητα που θα ξαφνιάσει κι αυτούς ακόμη που την προφήτευαν.
Γι' αυτό, ο Κυριάκος χρειάζεται τρία σχέδια:
- Ένα οικονομικό σχέδιο αμέσου εφαρμογής για την ανάταξη της χώρας, που τόχει κατά τη γνώμη μου, βάζοντας στο κέντρο την αναθέρμανση της υγιούς επιχειρηματικότητας,
- Ένα παράλληλο σχέδιο πολιτικής διαπαιδαγώγησης του λαού, που χάρη στη δουλειά των προηγούμενων μνημονιακών κυβερνήσεων και του ευνοϊκού διεθνούς περιβάλλοντος στο οποίο κυβέρνησε ο Σύριζα, δεν έχει δοκιμάσει ακόμη τα ακραία όρια των αντοχών του και δεν συνειδητοποιεί τι θα μπορούσε να του συμβεί ακόμη και ποιος θα φταίει γι' αυτό, και
- Ένα σχέδιο Β για την αντιμετώπιση της βαθύτερης και εντονότερης κρίσης που κινδυνεύει να βιώσει η χώρα από τον 2ο ΠΠ και μετά, εξ αιτίας των πολιτικών μιας κυβέρνησης που εξάντλησε και τα τελευταία αποθέματα δυνατοτήτων αντίδρασης της ελληνικής οικονομίας, η οποία θα κληθεί να αντιμετωπίσει γυμνή την καταιγίδα, κρεμασμένη από μια κλωστή.
Αισίως διάγουμε τον δέκατο χρόνο μιας κρίσης, που δεν έπαψε να διδάσκει τους επόμενους που καλούνταν κάθε φορά να τη διαχειριστούν. Ο κ. Τσίπρας αποδείχθηκε ο χειρότερος διαχειριστής της κρίσης, αλλά ο καλύτερος μαθητής όσων την διαχειρίστηκαν πριν από αυτόν. Ο Κυριάκος θα πετύχει αν καταφέρει να διαχειριστεί την κρίση που θα του κληροδοτήσει ο κ. Τσίπρας, διδασκόμενος από αυτούς που την διαχειρίστηκαν στο παρελθόν.
*Ο Παναγιώτης Γκλαβίνης είναι αν. καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ
