Toυ Ανδρέα Ζαμπούκα
Το 1492, κάπου 250.000 ισπανοεβραίοι κατέφτασαν στην οθωμανική γειτονιά και εγκαταστάθηκαν κυρίως στη Θεσσαλονίκη και την Κωνσταντινούπολη. Οι σεφαραδίτες αυτοί Εβραίοι στέριωσαν και ρίζωσαν στη νέα τους πατρίδα, συμβάλλοντας πολύ στην ανταλλαγή τεχνογνωσίας. Στις δικές τους βαλίτσες έφεραν εξάλλου τα πιεστήρια, ανασυντάσσοντας άρδην την οθωμανική τυπογραφία.
Τον 4ο αιώνα μ.Χ. η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία αντιμετώπισε μια πελώρια προσφυγική κρίση. 200 χιλ. Γότθοι είχαν συγκεντρωθεί στις όχθες του Δούναβη, στα βόρεια σύνορα της Ρώμης, και ζητούσαν επειγόντως άσυλο από τους Ρωμαίους. Οι πεινασμένες ορδές υπέφεραν από αρρώστιες και λιμούς, μιας και διεφθαρμένοι Ρωμαίοι αξιωματούχοι έκλεβαν τρόφιμα και αγαθά που προορίζονταν για τους Γότθους. Οι απεγνωσμένοι πρόσφυγες πουλούσαν ακόμα και τα παιδιά τους για λίγες μερίδες σκυλίσιου κρέατος. Τελικά, εξεγέρθηκαν και εναντίον της Ρώμης. Η τελική μάχη δόθηκε το 378 μ.Χ. στην Αδριανούπολη και στο τέλος της ημέρας τα δύο τρίτα των Ρωμαίων στρατιωτών κείτονταν νεκρά. Λίγα χρόνια αργότερα, το 410 μ.Χ., οι Γότθοι του Αλάριχου θα λεηλατούσαν την ίδια τη Ρώμη…
Σε Ελλάδα και Ευρώπη, το δημογραφικό ζήτημα είναι ίσως το μεγαλύτερο πρόβλημα του 21ου αιώνα. Ο πληθυσμός των 500 εκ. Ευρωπαίων που αποτελεί τώρα, το 7% της παγκόσμιας κοινότητας, σε 50 χρόνια θα μειωθεί στο 3%. Με την Αφρική να διπλασιάζει τον πληθυσμό της, την ώρα που Κίνα και Ινδία ξεπερνούν μαζί, τα 2,5 δισεκατομμύρια ανθρώπων.
Πρόκειται να αλλάξουμε τις συνήθειές μας; Θα δημιουργηθεί μία διαφορετική κουλτούρα και κάθε οικογένεια στην Ευρώπη θα γεννάει από 5 έως 8 παιδιά κατά μέσο όρο; Δεν νομίζω ότι θα συμβεί κάτι τέτοιο. Ούτε και ότι θα καταφέρει η Δύση να περιορίσει τις φονταμενταλιστικές παραδόσεις των κοινωνιών του τρίτου κόσμου, τόσο εύκολα.
Εν τω μεταξύ, η προαιώνια τάση της πορείας του ανθρώπου από την ανατολή στη δύση, δεν πρόκειται ποτέ να ανακοπεί. Είτε πρόκειται για πρόσφυγες που τρέχουν να σωθούν από πόλεμο είτε για μετανάστες που αναζητούν μία καλύτερη τύχη στον ελεύθερο κόσμο των ευρωπαϊκών κοινωνιών.
Τι μπορούμε να κάνουμε, ώστε από τη μία, να σταθεροποιήσουμε την πληθυσμιακή αναλογία της Ελλάδας και της Ευρώπης στο μέλλον και από την άλλη να μην αλλοιώσουμε τη ταυτότητά που με τόσο κόπο, αποκτήσαμε, μέσα στους αιώνες;
Άλλη λύση δεν έχουμε παρά να ενσωματώσουμε πρόσφυγες και μετανάστες στον δικό μας κόσμο, αφού πρώτα μπούμε στον κόπο να συνειδητοποιήσουμε τη ταυτότητά μας: την δημοκρατία, τους θεσμούς, το κράτος δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την πολυπολιτισμική μας διάθεση, εν ονόματι της οικουμενικής μας σκέψης. Ό τι δηλαδή κάναμε πάντα, δια της Αρχαίας Αθήνας, δια της Ρώμης, της Αναγέννησης, του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού και των βιομηχανικών επαναστάσεων.
Μεταξύ Αχαρνών και Πατησίων, συμβαίνει κάτι που δεν περιορίζεται μόνο στο αισθητικό κομμάτι με το οποίο δυσανασχετεί κάποιος, όταν διασχίζει το βόρειο κέντρο της πόλης. Εκεί υπάρχουν πρόσφυγες και μετανάστες οι οποίοι δεν κάνουν τίποτε άλλο από αυτά που κάνουν ή έκαναν κάποτε οι περισσότεροι Έλληνες που έφταναν στην Αθήνα. Διασχίζουν αυθαίρετα τους δρόμους, ανοίγουν μικρά μαγαζάκια, όπου βρουν, εισπράττουν επιδόματα από το κράτος και ενίοτε, οδηγούνται στην εγκληματικότητα.
Αυτοί οι άνθρωποι, αγωνίζονται να επιβιώσουν, όπως συμβαίνει πάντα με τους "καινούριους" που φτάνουν ανοργάνωτοι και ασύντακτοι στον τόπο που ζουν οι "παλιοί".
Έχουμε μόνο έναν τρόπο να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα, μετατρέποντάς το σε ευκαιρία. Να ενσωματώσουμε αυτούς τους ανθρώπους στην κοινωνία μας! Να αλλάξουμε τις παραγωγικές μας δομές (Ελεύθερες Οικονομικές Ζώνες) για να δουλέψουν. Να τους δώσουμε τη δική μας γλώσσα και τη δική μας Εκπαίδευση. Να τους εθίσουμε στο κράτος δικαίου και στους θεσμούς της αστικής μας δημοκρατίας.
Ό τι κι αν κάνουμε με τους "καινούριους" πρέπει να έχει κανόνες. Και να στοχεύει πάντα στην διαιώνιση της δικής μας ταυτότητας (ελληνικής και ευρωπαϊκής) που θα δοκιμάζεται μέσα στον χρόνο. Να κλείσουμε τα σύνορα, ούτε γίνεται ούτε και πρέπει. Να τα ελέγξουμε πρέπει και να κρατήσουμε τον δυναμισμό των κοινωνιών μας δια της λειτουργικής ένταξης των προσφύγων.
Αυτό διδάσκει η ιστορία. Αυτό διδάσκει και η ίδια πραγματικότητα που βιώνουμε τώρα...
