«Η πολιτική σταθερότητα παίζει κομβικό ρόλο για τη θέση της χώρας στο γεωπολιτικό χάρτη, στην αντιμετώπιση των προκλήσεων από την Τουρκία και στην προσέλκυση επενδύσεων» αναφέρει σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Liberal ο Έντι Ζεμενίδης, εκτελεστικός διευθυντής του Hellenic American Leadership.
Ο ίδιος σημειώνει πως ο Ερντογάν δεν είναι αξιόπιστος εταίρος των ΗΠΑ και παράλληλα πως το κλίμα έχει βαρύνει στην Ουάσινγκτον για την Άγκυρα, η στάση της οποίας με τους S-400 και τις σχέσεις της με τη Ρωσία θα «της γυρίσει μπούμερανγκ».
Συνέντευξη στον Νικόλα Ταμπακόπουλο
Κύριε Ζεμενίδη, μετά τη δημοσιοποίηση της πρόθεσης της Τουρκίας για την προμήθεια των S-400 από τη Ρωσία, πώς επηρεάζονται οι σχέσεις των ΗΠΑ με την Άγκυρα;
Οι σχέσεις των ΗΠΑ με την Τουρκία διανύουν μια εξαιρετικά δύσκολη φάση και φαίνεται πως θα κινηθούν σε ακόμη χειρότερη κατεύθυνση. Ωστόσο, η σύγκρουση αυτή συμφερόντων μπορεί να μην πάρει μεγάλες διαστάσεις. Και αυτό γιατί η Τουρκία διαδραματίζει ρόλο στην Ουκρανία και αρκετοί από την κυβέρνηση Μπάιντεν πιστεύουν πως στις τουρκικές εκλογές ο Ερντογάν θα ηττηθεί, επομένως θέλουν να διατηρήσουν τους διαύλους επικοινωνίας.
Προσωπικά σε σχέση με το παραπάνω πιστεύω ότι έχουν κάνει λάθος υπολογισμούς, καθώς ο Ερντογάν διατηρεί σημαντικές δυνάμεις. Η κίνηση ωστόσο της Τουρκίας για την προμήθεια των S-400 από τη Ρωσία δοκιμάζει τις αντοχές της Ουάσινγκτον, οι οποίες μειώνονται.
Αρκετοί πιστεύουν πως η Τουρκία θα χρησιμοποιήσει διαπραγματευτικά τη δεύτερη συστοιχία των S-400 προκειμένου εν τέλει να πετύχει αναβάθμιση των F-16. Ποια η άποψή σας;
Πράγματι, η Τουρκία μπορεί να χρησιμοποιήσει τους S-400 για να πετύχει την αναβάθμιση ή πώληση των F-16. Ωστόσο, πρέπει να υπενθυμίσουμε πως κάτι ανάλογο η Τουρκία είχε κάνει με τα F-35 και της γύρισε μπούμεραγνκ. Σε κάθε περίπτωση μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, όπως αναφέρουν σοβαροί αναλυτές και κυβερνητικοί στην Ουάσινγκτον, δημιουργείται μια καινούργια τάση, σύμφωνα με την οποία η Δύση πρέπει να επιλέξει τους συμμάχους της και οι σχέσεις που θα οικοδομηθούν να είναι βασισμένες σε δημοκρατικές και κοινές αξίες.
Η Τουρκία ανήκει στους αξιόπιστους εταίρους του ΝΑΤΟ;
Γενικότερα το μεγάλο όπλο της Τουρκίας είναι η γεωγραφική της θέση, καθώς είναι τοποθετημένη σε στρατηγικό σημείο. Ωστόσο, κανείς στις ΗΠΑ δεν θα ξεχάσει τον περίεργο ρόλο της χώρας στον πόλεμο στην Ουκρανία. Από τη μία η Τουρκία δεν επιβάλλει κυρώσεις στη Ρωσία, συνεργάζεται με τη Ρωσία σε ενεργειακό επίπεδο, ενώ προμηθεύεται στρατιωτικό εξοπλισμό από τη Μόσχα. Από την άλλη είναι μέλος του ΝΑΤΟ και είναι αναγκαία για να εξέλθουν τα τρόφιμα από την Ουκρανία. Σε κάθε περίπτωση δεν είναι πλέον αξιόπιστος σύμμαχος.
Παρατηρείται μια κλιμάκωση της επιθετικότητας της Τουρκίας απέναντι στην Ελλάδα. Πώς διαμορφώνονται οι ισορροπίες στις ΗΠΑ σχετικά με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις;
Τη στιγμή που η Τουρκία κλιμακώνει την ένταση με την Ελλάδα, οι ΗΠΑ στέλνουν τα απαραίτητα μηνύματα στην Άγκυρα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η τροπολογία στο Κογκρέσο που βάζει μπλόκο στην αναβάθμιση ή πώληση των F-16. Παράλληλα, γίνονται στρατιωτικές ασκήσεις στην Αλεξανδρούπολη ή αλλού στην Ελλάδα, ενώ θα ήθελα με την ευκαιρία να αναφέρω πως δεν είναι μόνο το Κογκρέσο που αντιδρά στην πώληση των F-16 στην Τουρκία. Παρατηρούμε πως ο πρόεδρος Μπάιντεν μπορεί να έχει πει προφορικά «ναι» για τα F-16, ωστόσο η διαδικασία δεν έχει προχωρήσει. Δηλαδή, παρά τις συνομιλίες δεν προχωρούν τα ζητήματα που θέτει η Τουρκία, δεν κερδίζει κάτι απτό.
Να περάσουμε στις αμερικανικές επενδύσεις στην Ελλάδα. Πού οφείλεται η αύξησή τους;
Η εικόνα της Ελλάδας στο εξωτερικό έχει αλλάξει σημαντικά. Η πολιτική σταθερότητα είναι πολύ σημαντική, όχι μόνο για την Τουρκία, αλλά για την ευρύτερη περιοχή. Δεν πρέπει να αγνοούμε τη σημαντική συνεισφορά της κυβέρνησης. Το γεγονός πως ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και υπουργοί μπορούν να επικοινωνούν σε υψηλό επίπεδο με κυβερνητικά στελέχη και αξιωματούχους στην Ουάσινγκτον είναι εξαιρετικά σημαντικό.
Έχει γίνει πολύ δουλειά τα τελευταία χρόνια σε αυτό τον τομέα, κάτι που σε συνδυασμό με την πολιτική σταθερότητα έχουν φέρει επενδύσεις. Από τη στιγμή που έγινε μια μεγάλη επένδυση στην Ελλάδα, όπως της Pfizer, ακολουθούν έπειτα οι αμερικανικές πολυεθνικές εταιρείες. Ειδικά στο θέμα της ενέργειας και της τεχνολογίας υπάρχει έντονο ενδιαφέρον.
Το σημαντικότερο όμως στοιχείο που προσελκύει τους επενδυτές είναι η πολιτική σταθερότητα. Συγκρίνουν την προηγούμενη κατάσταση στη χώρα με τη σημερινή και βλέπουν μεγάλες διαφορές. Δεν είναι τυχαία άλλωστε, τόσο η ομιλία του πρωθυπουργού στο Κογκρέσο, όσο και οι συνεχείς παρεμβάσεις Γερουσιαστών στα ελληνοτουρκικά, όπως του Μενέντεζ.
Τα παραπάνω άλλωστε ενοχλούν και την Τουρκία, η οποία νόμιζε πως ήταν «το αγαπημένο παιδί της περιοχής», κάτι που άλλαξε τα τελευταία χρόνια. Η πολιτική σταθερότητα λοιπόν είναι το κλειδί για επενδύσεις και τα γεωπολιτικά.
