Η κυβέρνηση δεν πρέπει να κάνει πίσω, ο νόμος στα πανεπιστήμια πρέπει να εφαρμοστεί, οι αλλαγές στην Παιδεία χρειάζεται να προχωρήσουν άμεσα, είναι το μήνυμα που στέλνει μέσω του liberal.gr η πρώην υπουργός Παιδείας, Μαριέττα Γιαννάκου.
«Είναι προφανές ότι τα διάφορα πανεπιστημιακά τμήματα δεν θέλουν να πάρουν εκείνα την ευθύνη για τη θέσπιση ελάχιστης βάσης εισαγωγής», λέει η πολιτικός που έχει συνδέσει το όνομά της με μια από τις ριζοσπαστικότερες εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις των τελευταίων ετών.
«Προσωπικά στη θέση της σημερινής κυβέρνησης θα επανέφερα τη βάση του 10 σε όλους και για όλα τα τμήματα», προσθέτει χαρακτηριστικά, εκφράζοντας και τις αμφιβολίες της κατά πόσο το υπουργείο εξάντλησε κάθε περιθώριο διαλόγου με τους πρυτάνεις και την ακαδημαϊκή κοινότητα.
Στο κεφάλαιο της σύστασης σώματος πανεπιστημιακής αστυνομίας δηλώνει σαφώς υποστηρικτής του μέτρου, μιλά για μια τεράστια ευκαιρία να αλλάξει επιτέλους κάτι στα ελληνικά πανεπιστήμια, αφού οι «γνωστές ομάδες κρούσης» φθίνουν ιδεολογικά στα μάτια της κοινωνίας, ενώ στέλνει το μήνυμα ότι ακόμη και αν οι αντιδράσεις κατά του νόμου προσλάβουν διαστάσεις, η κυβέρνηση πρέπει να το πάει μέχρι τέλους. «Σκεφτείτε τι μηνύματα θα περάσουν στην κοινωνία, στους φοιτητές, στην ακαδημαϊκή κοινότητα, αν για τον οποιονδήποτε λόγο η κυβέρνηση ανακρούσει πρύμναν», όπως αναφέρει.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
- Πώς εκλαμβάνετε την στάση των πρυτάνεων για τη θεσμοθέτηση ελάχιστης βάσης εισαγωγής στα ΑΕΙ και την ανησυχία τους για τις επιπτώσεις στα περιφερειακά ΑΕΙ, μετά την αναμενόμενη μείωση των εισακτέων;
Το θέμα έπρεπε κατά την γνώμη μου να έχει τύχει ιδιαίτερης συζήτησης και συνεννόησης από πλευράς του υπ. Παιδείας. Προσωπικά ως υπουργός μπορεί να βρέθηκα αντιμέτωπη με πορείες και διαμαρτυρίες όσον αφορά το νομοσχέδιο για τα ΑΕΙ, ωστόσο είχα την πλήρη υποστήριξη των πανεπιστημιακών και μάλιστα μεταξύ αυτών και πολλών αριστερών - σας θυμίζω τις υπογραφές συναίνεσης των 1.000 καθηγητών. Είχε προηγηθεί όμως μεγάλο χρονικό διάστημα και επίπονη προσπάθεια διαλόγου για κάθε λεπτομέρεια, τόσο σε επίπεδο Βουλής, όσο και σε επίπεδο επιτροπών. Δεν ξέρω αν στην προκειμένη περίπτωση έχει προηγηθεί τέτοιος εξαντλητικός διάλογος.
- Σε κάθε περίπτωση, πού αποδίδετε τις αντιδράσεις των πρυτάνεων και το επιχείρημα ότι η θεσμοθέτηση ελάχιστης βάσης εισαγωγής θα μειώσει τους εισακτέους με προφανείς επιπτώσεις στην ελληνική περιφέρεια;
Προσωπικά στη θέση της σημερινής κυβέρνησης θα επανέφερα τη βάση του 10 σε όλους και για όλα τα τμήματα. Είναι προφανές ότι τα διάφορα πανεπιστημιακά τμήματα δεν θέλουν να πάρουν εκείνα την ευθύνη για τη θέσπιση ελάχιστης βάσης εισαγωγής. Για να μπορέσουν να στηρίξουν το μέτρο οι πρυτάνεις και να πάρουν την ευθύνη χρειάζεται μακρά συζήτηση και διάλογος με το υπουργείο, προκειμένου να αντιληφθούν ότι υπάρχει πλήρης στήριξη από πλευράς πολιτικής ηγεσίας των αποφάσεων που ανακοινώθηκαν.
- Τελικά και ενώ το ζητούμενο είναι η ποιότητα της εκπαίδευσης, εκτιμάτε ότι οι αντιδράσεις και η ανησυχία μείωσης των εισακτέων, συνδέονται με τη μείωση της χρηματοδότησης των ΑΕΙ;
Η ποιότητα της εκπαίδευσης εξαρτάται από τους ίδιους τους ακαδημαϊκούς, αλλά και από τις πολιτικές ηγεσίες. Και επειδή αρκετοί πρυτάνεις δεν εμπιστεύονται το πολιτικό σύστημα και θεωρούν ότι τελικά οι ίδιοι μένουν εκτεθειμένοι απέναντι στις βιαιότητες μέσα στα ΑΕΙ, βλέπω εκ μέρους τους φόβο απέναντι στις αλλαγές. Ακόμη και όταν αυτές αφορούν στη θέσπιση ελάχιστης βάσης εισαγωγής που θα αποφασίζει το ίδιο το πανεπιστημιακό τμήμα. Σας θυμίζω πως όταν είχα θεσπίσει ως κατώτατο βαθμό πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση τη βάση του 10, το ΠΑΣΟΚ είχε αντιδράσει με μεγάλη οξύτητα και την κατήργησε όταν το 2009 ανέλαβε τη διακυβέρνηση. Σας θυμίζω ότι τότε οι δήμαρχοι διαμαρτύρονταν, παρά το γεγονός ότι η πλειοψηφία των φοιτούντων, κυρίως σε τμήματα ΤΕΙ της επαρχίας, δεν τέλειωνε τις σπουδές, έχοντας βέβαια εισαχθεί με βάση 2 και 3. Έχουν επομένως ευθύνες οι ηγεσίες των πολιτικών κομμάτων, μην ρίχνουμε όλο το βάρος στους πρυτάνεις. Παριστάνουμε ότι έχουμε ξεχάσει τις ευθύνες των πολιτικών ηγεσιών.
Σχετικά με αυτό που με ρωτάτε ανέκαθεν ο αριθμός των φοιτούντων ήταν συνδεδεμένος με την χρηματοδότηση. Ένα πανεπιστήμιο που περιλαμβάνει όλες τις σχολές πρέπει να δει ποια ισορροπία θα τηρήσει για να μπορέσει να λειτουργήσει.
- Με αφορμή τη συζήτηση για την χρηματοδότηση των ΑΕΙ, αυτή δεν πρέπει να συνδέεται με συγκεκριμένα κριτήρια ποιότητας και με τα όποια έσοδα παράγουν τα πανεπιστήμια; Συμβαίνει για παράδειγμα στην Ελλάδα, αυτό που συμβαίνει στην Κύπρο, της οποίας τα πανεπιστήμια παράγουν έσοδα μέσω της προσέλκυσης ξένων φοιτητών;
Η Κύπρος όμως έχει ιδιωτικά πανεπιστήμια. Στην Ελλάδα, η ευκαιρία αυτή έχει χαθεί. Η μεγάλη ευκαιρία ήταν το 2006, όταν ο Γιώργος Παπανδρέου είχε αρχικά δηλώσει ότι συμφωνεί με την αναθεώρηση του άρθρου 16, ωστόσο τελικά το ΠΑΣΟΚ αποχώρησε από τη συζήτηση στη Βουλή. Αντίστοιχα, χάθηκε και η ευκαιρία κατά την τελευταία αναθεώρηση, οπότε ο ΣΥΡΙΖΑ επέδειξε ανάλογη συμπεριφορά και η συνταγματική αναθεώρηση δεν «ακούμπησε» το άρθρο 16.
Τότε, τελείωσε η υπόθεση με τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Δεν υπάρχει καμία δυνατότητα να βρούμε παραθυράκια ή άλλους τρόπους για να παρακαμφθεί το συνταγματικό εμπόδιο και να δοθεί η δυνατότητα λειτουργίας και στην Ελλάδα ιδιωτικών πανεπιστημίων. Αν και δεν είμαι ένθερμος οπαδός του κυπριακού μοντέλου, εντούτοις θα μπορούσαμε σε ορισμένους πρωτοποριακούς τομείς και σε συνεργασία με πανεπιστήμια του εξωτερικού, να πραγματοποιήσουμε αξιόλογο έργο. Η ευκαιρία αυτή επί του παρόντος έχει χαθεί.
- Το έτερο μεγάλο θέμα, όπου επίσης αντιδρά μερίδα της ακαδημαϊκής κοινότητας και τμήμα του πολιτικού κόσμου αφορά στο μέτρο της σύστασης σώματος πανεπιστημιακής αστυνομίας;
Είναι πασιφανές ότι πρέπει να βελτιωθούν οι συνθήκες ασφάλειας. Είμαι σαφώς υποστηρικτής του μέτρου. Επί δικής μου υπουργίας, είχα ζητήσει από τον τότε υπουργό Προεδρίας να μας παράσχει συγκεκριμένο προσωπικό για την ασφάλεια των ΑΕΙ. Το μόνο που με ανησυχεί σε αυτή την ιστορία είναι κατά πόσο μπορεί να συμβούν βαρβαρότητες από τις γνωστές ομάδες κρούσης σε βάρος των αστυνομικών, οι οποίοι δεν θα φέρουν πυροβόλα όπλα. Ασφαλώς όμως η παρουσία αστυνομικών στα πανεπιστήμια, έστω και χωρίς οπλισμό, θα λειτουργήσει αποτρεπτικά.
- Στο σενάριο όπου οι αντιδράσεις κατά της εφαρμογής του μέτρου προσλάβουν διαστάσεις τι στάση πρέπει να τηρήσει η κυβέρνηση; Σας ανησυχεί το ενδεχόμενο, υπό το βάρος των αντιδράσεων, να κάνει πίσω;
Σας απαντά ένας άνθρωπος που συνήθως στη ζωή του δεν έκανε πίσω. Ο νόμος πρέπει να εφαρμοστεί. Η κυβέρνηση δεν πρέπει να κάνει πίσω. Σκεφτείτε τι μηνύματα θα περάσουν στην κοινωνία, στους φοιτητές, στην ακαδημαϊκή κοινότητα, αν για τον οποιονδήποτε λόγο η κυβέρνηση ανακρούσει πρύμναν. Το λέω γιατί προφανώς και η εφαρμογή του μέτρου χρειάζεται μια κοινωνική νομιμοποίηση.
Όσο για τις αντιδράσεις, είναι αναμενόμενες. Αλλά οι γνωστές αυτές ομάδες φθίνουν ιδεολογικά στα μάτια της κοινωνίας και η ευκαιρία να αλλάξει επιτέλους κάτι στα ελληνικά πανεπιστήμια είναι τεράστια. Είναι λυπηρή η σημερινή εικόνα όταν παρόμοια ζητήματα έχουν τελειώσει προ πολλού σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.
