Την κατεπείγουσα ανάγκη να αυξηθούν οι δαπάνες για την παιδεία, «καθώς μετεξεταστέα παιδιά σήμερα, σημαίνουν μετεξεταστέοι πολίτες αύριο, και άρα μετεξεταστέα κοινωνία και οικονομία», επισημαίνει στο liberal.gr ο διευθυντής ερευνών του γερμανικού ινστιτούτου DIW, Αλέξανδρος Κρητικός.
Σχολιάζοντας τις απογοητευτικές και συνεχώς μειούμενες από το 2009 επιδόσεις των Ελλήνων μαθητών, όπως καταγράφονται στη διεθνή εκπαιδευτική αξιολόγηση του προγράμματος PISA, το στέλεχος του think tank με έδρα το Βερολίνο, απαντά ότι τα λυπηρά αυτά νούμερα συνδέονται άμεσα με την μελλοντική οικονομική μεγέθυνση της χώρας.
"Τα παιδιά που πηγαίνουν σήμερα σχολείο, είναι οι πολίτες πάνω στους οποίους θα στηριχθεί η ανάπτυξη του αύριο, άρα μετεξεταστέα παιδιά, οδηγούν μαθηματικά σε προβληματική μελλοντική ανάπτυξη", σημειώνει χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι στην υποβαθμισμένη παιδεία θα πρέπει να κατευθυνθούν κεφάλαια, όπως για παράδειγμα τα 767 εκατ ευρώ, που αναμένεται σήμερα να εγκρίνει το Eurogroup για την Ελλάδα.
Σχετικά με τις μεταρρυθμίσεις, απαντά ότι ναι μεν κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, ωστόσο σημασία δεν έχει μόνο να ψηφίζονται, όσο κυρίως το πόσο καλά αυτές εφαρμόζονται, τονίζοντας ότι «δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από την κακή εφαρμογή νόμων, που αποσκοπούσαν σε αλλαγές επί τα βελτίω».
Όσο για τις επενδύσεις, φέρνει το παράδειγμα της Γερμανίας, όπου οι Δήμοι ανταγωνίζονται σκληρά μεταξύ τους για την προσέλκυση επιχειρήσεων, κάτι που στην Ελλάδα είναι άγνωστο. Χρειάζεται, όπως λέει, οι δήμαρχοι να αποκτήσουν περισσότερες εξουσίες στην λήψη αποφάσεων, προκειμένου να παρέχουν κίνητρα για την δημιουργία ενός φιλικού προς τις επιχειρήσεις περιβάλλοντος στην περιοχή τους, ώστε να φτάσουν να συναγωνίζονται μεταξύ τους, ποιος θα φέρει τις πιο σημαντικές επενδύσεις, όπως ακριβώς συμβαίνει στο εξωτερικό.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
- Σε λίγες ημέρες συμπληρώνεται το πρώτο εξάμηνο της νέας κυβέρνησης. Ποια η εικόνα της Ελλάδας στο εξωτερικό από το μέχρι τώρα απολογισμό;
Συγκρίνοντας το πρώτο εξάμηνο της κυβέρνησης Μητσοτάκη με το αντίστοιχο της κυβέρνησης Τσίπρα, οι διαφορές στην αντίληψη δεν θα μπορούσαν να είναι μεγαλύτερες.
Σε αντίθεση με την συνεχή παραγωγή αρνητικών πρωτοσέλιδων για την Ελλάδα του πρώτου μισού του 2015, η κυβέρνηση Μητσοτάκη βαδίζει συστηματικά στο δρόμο των μεταρρυθμίσεων, όπως ακριβώς είχε προαναγγείλει κατά την προεκλογική της εκστρατεία. Από οικονομικής σκοπιάς, η προσέλκυση επενδυτών και η βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος, αλλά και οι πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, αφορούν τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η Ελλάδα. Πράγματι η παρούσα κυβέρνηση έχει μέχρι σήμερα καταφέρει να δώσει θετικά δείγματα γραφής και στα τρία αυτά ζητήματα.
- Η μόνιμη ωστόσο συζήτηση είναι πότε θα δούμε στην Ελλάδα ξένες επενδύσεις. Έχουν ωριμάσει οι συνθήκες για να γίνει η χώρα ελκυστικός επενδυτικός προορισμός ή ακόμη αυτό αργεί;
Σημαντικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση έχουν ήδη γίνει. Καταρχήν η κυβέρνηση έχει πετύχει να κερδίσει ξανά την εμπιστοσύνη των εταίρων της- τα απροσδόκητα χαμηλά επιτόκια των ελληνικών ομολόγων - (κάτω και από εκείνα της Ιταλίας), αποτελούν ένα πρώτο δείκτη ότι οι δανειστές της Ελλάδας αρχίζουν να πιστεύουν σε ένα πιο θετικό αναπτυξιακό μέλλον της χώρας.
Εξαιρετικά θετικές εντυπώσεις προκαλεί και η απόφαση για αύξηση του μεριδίου των ΑΠΕ στο 35% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας μέχρι το 2030. Επιπλέον ο Πρωθυπουργός συζητά με κορυφαίους επικεφαλής επιχειρηματικών ομίλων για επενδύσεις στην Ελλάδα, ενώ θετική εντύπωση προκαλούν και τα πρόσφατα μέτρα, για φοροαπαλλαγές, μείωση της γραφειοκρατίας, και επιτάχυνση των διαδικασιών απονομής δικαιοσύνης. Επενδύσεων.
Σίγουρα όλ'' αυτά δεν είναι μέτρα άμεσης απόδοσης, θα χρειαστεί επιπλέον διάστημα μέχρι να δώσουν καρπούς. Από την στιγμή ωστόσο που θα τεθούν σε ισχύ, πρέπει να αναμένουμε αύξηση επενδύσεων στην Ελλάδα.
- Στο σημερινό Eurogroup αναμένεται η έγκριση του πακέτου δόσεων ύψους 767 εκατ ευρώ, των κερδών των ελληνικών ομολόγων που έχουν διακρατήσει οι κεντρικές τράπεζες. Είναι μια ακόμη ενίσχυση της θετικής εικόνας της Ελλάδας προς τα έξω, όπως εκτιμούν οι αγορές;
Η κίνηση αυτή έχει ήδη προεξοφληθεί από τις αγορές. Το πιο σημαντικό είναι με ποιο τρόπο θα χρησιμοποιηθούν αυτά τα κεφάλαια. Ελπίζω η κυβέρνηση να τα διαθέσει για επιπλέον δημόσιες επενδύσεις ή για την Παιδεία, τομείς με δραματική μείωση κατά την τελευταία δεκαετία. Τα αρνητικά αποτελέσματα των Ελλήνων μαθητών κατά την τελευταία αξιολόγηση του προγράμματος PISA, δείχνουν που ακριβώς θα πρέπει να κατευθυνθούν αυτά τα χρήματα.
Το γεγονός ότι οι επιδόσεις των Ελλήνων μαθητών στη διεθνή εκπαιδευτική αξιολόγηση, που πραγματοποιείται κάθε τρία χρόνια από τον ΟΟΣΑ ανάμεσα σε 79 χώρες, παραμένουν σταθερά χαμηλές, και βαίνουν συνεχώς μειούμενες από το 2009, συνδέεται άμεσα με την ανάπτυξη. Η ελληνική παιδεία χρειάζεται ριζική αναβάθμιση. Τα παιδιά που πηγαίνουν σήμερα σχολείο, είναι οι πολίτες πάνω στους οποίους θα στηριχθεί η ανάπτυξη του αύριο. Μετεξεταστέα παιδιά σήμερα, σημαίνει μετεξεταστέοι αυριανοί πολίτες, προβληματική μελλοντική ανάπτυξη.
- Σύντομα ανακοινώνεται το ΑΕΠ για το 9μηνο, και ενώ στο β΄ τρίμηνο, η ανάπτυξη ήταν 1,9%. Εκτιμάτε ότι θα δούμε φέτος το αποτύπωμα της αλλαγής σελίδας στην οικονομία ή αυτό θα συμβεί από το 2020;
Τα πρώτα σήματα ισχυρής ανάπτυξης θα καταγραφούν το νωρίτερο μέσα στο 2020. Η κοινωνία θα πρέπει να κάνει υπομονή μέχρις ότου οι μεταρρυθμίσεις αρχίσουν να αποτυπώνονται στην οικονομική πρόοδο. Μπορεί να χρειαστεί ένα ή και δύο χρόνια, ωστόσο τα καλά νέα είναι ότι τέτοιες μεταρρυθμίσεις θα οδηγήσουν μακροπρόθεσμα σε βιώσιμη ανάπτυξη.
Φυσικά, η μελλοντική ανάπτυξη εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πόσο καλά θα εφαρμοστούν οι μεταρρυθμίσεις. Δεν υπάρχει κάτι χειρότερο από την κακή εφαρμογή νόμων, που αποσκοπούσαν σε αλλαγές επί τα βελτίω. Τα άλλα καλά νέα είναι ότι οι μειώσεις των φορολογικών συντελεστών θα αρχίσουν μάλλον να επιδρούν θετικά στο οικονομικό κλίμα της επόμενης χρονιάς.
- Εντέλει, ποιες μεταρρυθμίσεις θεωρείτε ότι επείγουν και ότι είναι απαραίτητο να τρέξουν άμεσα;
Οι μεταρρυθμίσεις που πρόσφατα ψήφισε η ελληνική Βουλή ήταν μια καλή αρχή, και είναι κομβικό αυτές να εφαρμοσθούν σωστά. Είναι πολύ εύκολο για παράδειγμα να αποφασίζεις ότι πρέπει να επιταχυνθούν οι νομικές διαδικασίες.
Παρ'' όλα αυτά, η εφαρμογή μιας τέτοιας απόφασης, ότι δηλαδή δεν θα χρειάζονται 10 χρόνια παρά μόνο 2 για να απονεμηθεί δικαιοσύνη, είναι αρκετά σύνθετη μεταρρύθμιση και απαιτεί επενδύσεις στο ελληνικό σύστημα δικαιοσύνης. Η εφαρμογή μιας τέτοιας μεταρρυθμιστικής διαδικασίας μπορεί επίσης να είναι ένα πολύ ακανθώδες μονοπάτι, καθώς οι γραφειοκράτες θα πρέπει να εγκαταλείψουν τις αγαπημένες τους συνήθειες.
- Στη Γερμανία, εκτός από την κεντρική κυβέρνηση, πρωταγωνιστικό ρόλο στην προσέλκυση επενδύσεων, διαδραματίζουν και οι Δήμοι. Εδώ, δεν συμβαίνει κάτι παρόμοιο. Που το αποδίδετε;
Θίγεται ένα καυτό θέμα. Στην Ελλάδα οι τοπικοί άρχοντες δεν έχουν κίνητρα προκειμένου να ηγηθούν μιας καμπάνιας για την προσέλκυση επενδυτών στην περιοχή τους. Το σκεπτικό είναι ότι οι ΟΤΑ δεν ωφελούνται, όπως άλλες χώρες, από την εγκατάσταση σε αυτούς επιχειρήσεων και παραγωγικής δραστηριότητας.
Ιδού άλλη μια γενναία μεταρρύθμιση να αποκεντρωθεί το ελληνικό σύστημα. Οι Έλληνες δήμαρχοι χρειάζονται μεγαλύτερη ανεξαρτησία από την “Αθήνα”. Χρειάζονται περισσότερες εξουσίες στην λήψη αποφάσεων που σχετίζονται με δημοτικά θέματα, κίνητρα για την δημιουργία ενός φιλικού προς τις επιχειρήσεις περιβάλλοντος, καθώς επίσης για την ανάπτυξη ελκυστικών τοπικών υποδομών, προκειμένου να αρχίσουν να ανταγωνίζονται μεταξύ τους για την προσέλκυση επενδύσεων.
Ο καλύτερος τρόπος για να ξεκινήσει μια τέτοια τεράστια θεσμική αλλαγή, είναι να δοθεί στους δήμους η δυνατότητα να εισπράττουν σημαντικό μέρος των φορολογικών εσόδων των επιχειρήσεων που εγκαθίστανται στην περιοχή τους, αλλά και να τους δοθούν πλήρεις διοικητικές αρμοδιότητες για την τοπική οικονομία και τον χωροταξικό σχεδιασμό.
