Του Γιάννη Παντελάκη
Όλοι έχουμε τα κολλήματά μας. Το δικό μου έχει σχέση με τον Jon Voight, ιδιαίτερα για την ερμηνεία του «Στο τραίνο της μεγάλης φυγής»*. Ο θαυμασμός μου γι'' αυτόν τον τύπο δεν άλλαξε ούτε όταν διάβασα πως προεκλογικά στήριξε τον επικίνδυνο Donald Trump. Δεν καταλαβαίνω άλλωστε γιατί πρέπει να συνδέεται η καλλιτεχνική αξία κάποιου με τις υπόλοιπες επιλογές του. Απορώ γιατί γίνεται τόση φασαρία για τις δηλώσεις απογοήτευσης από τον Τσίπρα μιας σειράς δικών μας καλλιτεχνών.
Για να δούμε το πρόβλημα πρέπει να το διαβάσουμε αντίστροφα. Δεν συνδέεται με το αν ο Κραουνάκης, ο Ζουγανέλης, η Παναγιωτοπούλου, ο Πιατάς και η Αλεξίου ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ και τώρα σπεύδουν ο ένας μετά τον άλλο να μας λένε πόσο μετανοημένοι είναι γι'' αυτό επειδή αισθάνονται ότι ο Τσίπρας τους ξεγέλασε, τους ακύρωσε τις όποιες προσδοκίες είχαν εναποθέσει επάνω του, τους έκανε να αισθάνονται προδομένοι από τις πολιτικές τους επιλογές να τον στηρίξουν στις τελευταίες ή προτελευταίες εκλογές.
Το πρόβλημα είναι πως συνήθως παραμονές κάποιων εκλογών βλέπουμε κείμενα ή δηλώσεις υποστήριξης καλλιτεχνών προς διάφορα κόμματα και σπεύδουμε να τα θεωρούμε σημαντικά. Πολιτικές παρεμβάσεις με ιδιαίτερη σημασία. Θεωρούμε πως αν η συμπαθεστάτη Άννα Παναγιωτοπούλου (τυχαίο παράδειγμα) εκδηλώσει την υποστήριξή της σε μια επιλογή, αυτό το γεγονός στη συνέχεια, μετράει ουσιαστικά και πολιτικά και συχνά επηρεάζει και την κομματική επιλογή των αποδεκτών της δήλωσής της. Της δικής της ή των –μαζικών συνήθως- δηλώσεων προτίμησης των καλλιτεχνών. Τις οποίες σε κάθε προεκλογική περίοδο μαζεύουν τα κομματικά επιτελεία και δημοσιοποιούν ως κάτι το ιδιαίτερα ενδιαφέρον τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.
Αν ο «πιο σοφός λαός του κόσμου» ή έστω ένα κομμάτι του, επηρεάζεται από τέτοιου χαρακτήρα παρεμβάσεις ενός ηθοποιού, ενός τραγουδοποιού και ενός μουσικοσυνθέτη, το πρόβλημα δεν είναι των καλλιτεχνών που εκδηλώνουν δημόσια τις κομματικές τους επιλογές σε μια προεκλογική περίοδο. Αυτοί (όπως και πολλοί άλλοι που έχουν τη δυνατότητα δημόσιου λόγου και παρεμβάσεων), είτε απλά θεωρούν πως η κοινωνία οφείλει να μάθει τι ψηφίζουν, είτε πιστεύουν πως η δική τους κομματική επιλογή είναι ικανή να επηρεάσει πολλούς άλλους. Αυτό το τελευταίο είναι το ουσιαστικό πρόβλημα. Ένα κομμάτι της κοινωνίας με μια παιδιάστικου και ανώριμου χαρακτήρα πολιτική συμπεριφορά καθορίζει την ψήφο του ανάλογα με τα κομματικά κέφια κάποιων καλλιτεχνών.
(«Το τραίνο της μεγάλης φυγής», παραγωγή 1985, σενάριο Akira Kurosawa, σκηνοθεσία Andrei Konchalovsky, πρωταγωνιστούν Jon Voight, Eric Roberts κ.α.)