Μπορούμε να φανταστούμε μία χρηματιστηριακή καταστροφή που οι μετοχές θα χάσουν το 80% ή το 90% της αξίας τους; Το παρελθόν μας έχει δείξει ότι δεν ξέρουμε πότε ακριβώς θα έρθει η εποχή του χάους, αλλά στο τέλος πάντοτε έρχεται. Άλλοτε νωρίτερα και άλλοτε αργότερα απ’ ότι δείχνουν τα σημάδια, αλλά έρχεται και δεν μας ξεχνάει! Σημάδια τα οποία το τελευταίο διάστημα είναι όλο και πιο έντονα. Τι κάνουμε λοιπόν;
Η πιο εύκολη απάντηση είναι 100% ρευστότητα! Και συνάμα και η πιο επικίνδυνη. Υπήρξαν και άλλες φορές στην διάρκεια των τελευταίων δέκα ετών που τα σύννεφα μαζεύτηκαν απειλητικά πάνω από τις αγορές, αλλά οι αγορές τα αγνόησαν. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και τώρα. Αν λοιπόν κάποιος είναι 100% έξω από τις αγορές, η αποχή μπορεί στο τέλος να τον κουράσει και να τον οδηγήσει στην ακριβώς αντίστροφη κίνηση, στο 100% μέσα στην αγορά! Το σωστό ερώτημα δεν είναι «μέσα ή έξω από τις αγορές». Αλλά με τι ποσοστό επενδύσει κανείς ή αλλιώς τι ποσοστό των χρημάτων του είναι σε μετρητά. Και πιστεύουμε ότι η σωστή απάντηση είναι ότι το ποσοστό των μετρητών αυξάνεται όσο καθυστερεί ο Αρμαγεδδών στο ραντεβού του…
Δεν υπάρχει περίπτωση να βρεθούμε χωρίς μετοχές στο κραχ. Αλλά αν κανείς έχει και μετρητά, τότε μπορεί να ισοσταθμίσει πολύ γρήγορα τις όποιες απώλειες. Στο πρώτο κύμα της «επίθεσης» σημειώνονται και πολλές υπερβολές, κάτω από την πίεση των χαρτοφυλακίων να βρουν ρευστότητα στην λάθος στιγμή. Μπορεί κανείς σε εκείνη ακριβώς την φάση να βρει διαμάντια μέσα στον βούρκο!
Τα σύγχρονα εργαλεία μας βοηθούν να βγάλουμε λεφτά και στην πτώση! Γιατί να έχει κάποιος μετρητά και να μην παίξει την αγορά προς τα κάτω; Είναι γεγονός ότι τα σύγχρονα εργαλεία έχουν κάνει τα χρηματιστήρια πιο συναρπαστικά και από τα Καζίνο. Το θέμα είναι αν θέλει κανείς να ακολουθήσει αυτή την λογική ή να ικανοποιηθεί με πιο συντηρητικές απόψεις. Βλέπετε, αν ξέραμε το πότε ακριβώς θα υπάρξει η πτώση, αν είχαμε με άλλα λόγια μαντικές ικανότητες, τότε θα το κάναμε! Αλλά δεν έχουμε! Σκεφτείτε, λοιπόν, το σενάριο που κάποιος έχει παίξει στα παράγωγα την πτώση, αυτή καθυστερεί τρεις μήνες, βρίσκεται χαμένος και όταν πραγματικά έρχεται η ώρα της κρίσης δεν έχει κεφάλαια και κουράγιο για να αντιμετωπίσει την νέα κατάσταση που διαμορφώνεται. Σε κάθε περίπτωση είναι άλλες λογικές. Όποιος θέλει ακολουθεί το «άσπρο – μαύρο» και όποιος θέλει πιο παραδοσιακές συνταγές.
Η πτώση στα χρηματιστήρια, πάντως, είναι νομοτελειακή. Δεν μπορεί μια αγορά να ανεβαίνει συνέχεια. Εκτός κι αν πιο γρήγορα από τους χρηματιστηριακούς δείκτες τρέχουν οι ρυθμοί του πληθωρισμού. Αλλά αυτό είναι ακόμη χειρότερο σενάριο! Θα λέγαμε ότι οι χρηματιστηριακές κρίσεις λειτουργούν και σε ένα βαθμό εξυγιαντικά απέναντι στις υπερβολές της προηγούμενης περιόδου. Ενώ τα σενάρια με τον μεγάλο πληθωρισμό είναι από εκείνα που χάνουν όλοι και όχι μόνο όσοι επένδυσαν στα υψηλά των μετοχών.
Θανάσης Μαυρίδης
