Το όνομά του προϊδεάζει και όσοι δεν ξέρουν, ρωτούν απορημένοι. Κάποιοι το έχουν επισκεφθεί και μιλούν με θαυμασμό, άλλοι το έχουν δει σε φωτογραφίες και ανυπομονούν να το γνωρίσουν. Ακόμα λιγότεροι το έχουν ακουστά και αναρωτιούνται αν αληθεύουν αυτά που ακούγονται. Σίγουρα την ομορφιά του «Πάντα Βρέχει» μόνο μυθικά πλάσματα, νεράιδες και ξωτικά μπορούν να αντέξουν.
Το «Πάντα βρέχει» δεν είναι κλασικό φαράγγι με την έννοια του ορισμού, αλλά το στενότερο σημείο του Κρικελλοπόταμου, που ρέει ανάμεσα στα βουνά Καλιακούδα (2.101 μ.) και Πλατανάκι (1.777 μ.), στα νότια του νομού. Την ονομασία του την οφείλει σε ένα τμήμα του φαραγγιού, το οποίο δεν ξεπερνά τα 100 μέτρα. Εκεί, τα παγωμένα νερά που έρχονται από τις απόκρημνες πλαγιές της Καλιακούδας βρίσκουν διέξοδο στις κορυφές του φαραγγιού δημιουργώντας συνεχή, τεχνητή βροχή και καταρράκτες, κάνοντας το ήδη όμορφο τοπίο, μαγευτικό!
Όμως, μέχρι περίπου το 1994, κανείς -εκτός από ελάχιστους κατοίκους των γύρω χωριών- δεν ήξερε την ύπαρξή του.
Αρχικά κάποιες αφίσες από το Δασαρχείο του Καρπενησίου και στη συνέχεια του ΕΟΤ έκαναν γνωστό το θαύμα της ευρυτανικής φύσης σε περισσότερο κόσμο, με την φήμη του να φτάνει μέχρι και στο Ισραήλ! Μάλιστα υπάρχει μια ιστορία που λέγεται από τους ντόπιους. Πριν από περίπου 20 χρόνια δύο-τρεις φίλοι από τα γύρω χωριά, καθώς επέστρεφαν από το φαράγγι είδαν μέσα στο ποτάμι να έρχεται ένα γκρουπ από 20-25 άτομα σχεδόν στοιχισμένοι. Γέμισε ξαφνικά ο τόπος από φωνές και χαχανητά που αντιλαλούσαν στις βραχώδεις πλαγιές και σε αυτά τελικά προστέθηκαν και τα επιφωνήματα θαυμασμού των ντόπιων όταν έμαθαν ότι ήταν Ισραηλινοί. Μία αφίσα του ΕΟΤ στη χώρα τους ήταν η αφορμή να ψάξουν και να βρεθούν στα απόκρημνα μέρη της Ευρυτανίας χωρίς να υπολογίζουν κόστος και προσπάθεια, τότε που ελάχιστοι Έλληνες το ήξεραν!
Ακόμα και σήμερα η δυσκολία προσέγγισης κάνει το «Πάντα Βρέχει» ακριβοθώρητο αυξάνοντας έτσι το μυστήριο και διατηρώντας στο ακέραιο τη γοητεία του. Όμως το αξίζει πέρα για πέρα.
Ο παλμός της κοιλάδας
Για να φτάσει κάποιος στο φαράγγι, η πιο συνηθισμένη διαδρομή περνά από το Μεγάλο Χωριό το οποίο ατενίζει την κοιλάδα του Κερπενισιώτη κι απέναντι τη Χελιδόνα (1975μ.), το Παλιό και το Νέο Μικρό Χωριό. Το Μεγάλο Χωριό δίνει τον παλμό της κοιλάδας του Καρπενησιώτη. Είναι χτισμένο σε πλαγιά της Καλιακούδας σε υψόμετρο 720 με τα πέτρινα σπίτια του να ακουμπούν το ένα το άλλο, δημιουργώντας στενά σοκάκια, σφιχταγκαλιασμένο από καρυδιές, πλατάνια και έλατα.
Είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα νιώσεις καλοδεχούμενος, καθώς το πιθανότερο είναι να δεχθείς πρόσκληση για κάποιο κέρασμα, ενώ μέσα στο χωριό ακολουθώντας έναν κατηφορικό δρόμο θα φτάσεις σε ένα από τα σημαντικότερα Λαογραφικά Μουσεία της περιοχής. Έξω από το χωριό ξεκινά ο δρόμος που οδηγεί στο φαράγγι Πάντα Βρέχει και σύντομα θα περάσετε από την τοποθεσία Λακκώματα, όπου στις 28-8-1823 έγινε η μάχη της Καλιακούδας. Τότε οι Ελληνες ηττήθηκαν χάνοντας περισσότερους από 150 άντρες, ενώ οι Τούρκοι, αν και έχασαν και αυτοί 2.000 στρατιώτες, ξεκίνησαν για το Μεσολόγγι.
Κάποια στιγμή φτάνοντας στο διάσελο της Καλιακούδας η ανηφοριά τελειώνει. Ο χωματόδρομος σε κάποια σημεία είναι ιδιαίτερα κακοτράχλος και αρχίζει να κατηφορίζει. Περνά από το σχεδόν έρημο χωριό Δολιανά κι από εκεί φαίνεται χαμηλά, «στριμωγμένη» στις κατάφυτες απόκρημνες πλαγιές, για πρώτη φορά η ξύλινη κρεμαστή γέφυρα της Ροσκάς ή Κακογέφυρο, που οριοθετεί ουσιαστικά το πέρασμα στην καρδιά του φαραγγιού Πάντα Βρέχει. Η Ροσκά είναι ένα ακόμα ορεινό χωριό της Ευρυτανίας χτισμένο στα 1.000 μέτρα σε λάκα του βουνού Πλατανάκι. Αλλοτε κεφαλοχώρι της περιοχής καθώς συντηρούσε εκατοντάδες πολυμελείς οικογένειες. Κάποτε σε παλιά έντυπα το έβρισκα και «Ρωσκά» και ρώτησα γιατί τότε το έγραφαν με ωμέγα. Μου απάντησαν πως το όνομα του χωριού προήλθε από μια Ρωσίδα βασίλισσα, τη «Ρούσσα», ύστερα από μία επίσκεψή της στο χωριό με τη συνοδεία της (άγνωστο όμως πότε). Μετά τον εμφύλιο πόλεμο όμως τους υποχρέωσαν να το γράφουν με όμικρον, γιατί το ωμέγα θύμιζε Ρωσία. Τα Δολιανά είναι οικισμός της Ροσκάς, που μέσω του θρυλικού Κακογέφυρου γινόταν η σύνδεσή τους, ενώ σήμερα οι λιγοστοί μόνιμοι κάτοικοι του χωριού μαζεύονται στο μοναδικό καφενείο του χωριού.
Στην καρδιά του Κρικελλοπόταμου
Μετά τα Δολιανά δεν υπάρχει κανείς οικισμός, παρά μόνο ο κατηφορικός χωματόδρομος που διασχίζει την ευρυτανική φύση. Κάποια στιγμή φτάνει στην κοίτη του Κρικελλοπόταμου. Θα χρειαστεί να περπατήσετε λίγο μέσα στο ποτάμι με τα πλατάνια και την πυκνή βλάστηση στις απότομες πλαγιές να σκεπάζουν σχεδόν τα πάντα. Φτάνοντας κάτω από το Κακογέφυρο, την κοίτη αντικαθιστούν απότομες βραχώδεις πλαγιές μειώνοντας στο ελάχιστο τη θέα προς τον ουρανό.
Εδώ είναι τα πρώτα βαθιά νερά του ποταμού που συνήθως φτάνουν μέχρι τη μέση, τα οποία αφού περνάς με προσοχή νιώθεις την ένταση να ανεβαίνει καθώς αισθάνεσαι ότι μπαίνεις σε άλλο κόσμο, εκεί όπου βασιλεύει το κρύο νερό και τα βράχια. Οι γεωλογικοί σχηματισμοί σε συνδυασμό με το νερό του ποταμού δημιουργούν εικόνες που μόνο νους ευφάνταστου καλλιτέχνη μπορεί να συλλάβει, ενώ σε λίγο εμφανίζεται και ο πρώτος καταρράκτης που κατρακυλά τα νερά του γλείφοντας τις απότομες πτυχώσεις της πλαγιάς του φαραγγιού. Συνεχίζοντας την πορεία τα βράχια εναλλάσσονται από ολόλευκα σε διάφορα σχήματα και χρωματισμούς που τρεμοπαίζουν με τα γάργαρα νερά του Κρικελλοπόταμου.
Η αίσθηση ότι κάτι σπουδαίο πλησιάζεις γιγαντώνεται καθώς βραχώδη σκεπάσματα δημιουργούν σπηλιές, ενώ μικροί αχνοί καταρράκτες σε ραντίζουν με το κρύο νερό τους. Τα βράχια κάποιες φορές αποκτούν μεγάλο όγκο σαν να θέλουν να σου κόψουν τον δρόμο, όμως το νερό του ποταμού βρίσκει δρόμο ανάμεσά τους παροτρύνοντας και εμάς να συνεχίσουμε. Κάποια στιγμή επιφωνήματα θαυμασμού ακούγονται από τη μικρή ομάδα που προπορεύεται και σηκώνοντας το κεφάλι μένω έκθαμβος. Είχα ακούσει και είχα επιχειρήσει και άλλοτε να φθάσω εδώ, είχα δει και φωτογραφίες που μου δημιουργούσαν έξαψη, αλλά αυτό που αντικρίζω αδυνατώ εύκολα να συνειδητοποιήσω. Φαίνεται ότι ο Θεός θέλησε να ανταμείψει τους Ευρυτάνες για τη σκληρή γη που τους κληροδότησε και έδωσε σ'' αυτή την γωνιά μοναδική ομορφιά.
Σίγουρα, μόνο αερικά και νεράιδες κατοικούν εδώ.
Στο συγκεκριμένο σημείο το ποτάμι και το φαράγγι στενεύουν πολύ και τα νερά της Καλιακούδας στην προσπάθειά τους να συναντήσουν τον Κρικελλοπόταμο που ρέει στον πυθμένα, βρίσκουν διέξοδο στο φαράγγι σχηματίζοντας πηγές που χύνονται από μεγάλο ύψος μέσα από βράχια, ή πάνω από τεράστια σε μήκος βρύα.
Οι πρώτοι τολμηροί, μεθυσμένοι από τη γοητεία του τοπίου έχουν βουτήξει ήδη στις μικρές λίμνες όπου παφλάζει το παγωμένο νερό καθώς πέφτει από ψιλά. Δεκάδες μικροί και μεγάλοι καταρράκτες δημιουργούν υδάτινη κουρτίνα που λαμπυρίζει στις λιγοστές ακτίνες του ήλιου που καταφέρνουν να φτάσουν εδώ κάτω, με το αεράκι που διαπερνά το φαράγγι να σκορπίζει σαν υγρή νεραϊδόσκονη τις σταγόνες δημιουργώντας εικόνες πέρα από κάθε φαντασία. Τα βρεγμένα βράχια γυαλίζουν πλανεύοντας με τα ζωηρά τους χρώματα, ενώ κάποιες λιμνούλες τονίζουν τα τιρκουάζ νερά τους, με την βλάστηση και τα βρύα που κρέμονται από πάνω τους να συνεισφέρουν με νέα χρώματα και σχηματισμούς υποχρεώνοντας και τον πιο ευφάνταστο ζωγράφο να νιώσει ταπεινός και ίσως φθόνο, απέναντι στη φυσική δημιουργία.
Πως θα πάτε
Σκληροί χωματόδρομοι καταλήγουν στην κοίτη του Κρικελλοπόταμου. Οι συνηθέστερες διαδρομές είναι από το Κρίκελλο-Δομνίστα ή από το Μεγάλο Χωριό, που είναι και η πιο σύντομη. Η διαδρομή από το Μεγάλο Χωριό στις πλαγιές της Καλιακούδας είναι εντυπωσιακή και χρειάζεστε όχημα 4x4 καθώς τα νεροφαγώματα, ο στενός χωματόδρομος σε κάποια σημεία, αλλά και οι κοφτερές πέτρες σε κάποια τμήματα, είναι σίγουρο ότι θα σας δυσκολέψουν. Καλό είναι αν έχετε οποιοδήποτε άλλο όχημα να μην το επιχειρήσετε! Από το Μεγάλο Χωριό μέχρι το μικρό ξέφωτο κοντά στο ποτάμι όπου θα αφήσετε το όχημά σας, είναι περίπου 22 χλμ. τα οποία θα διανύσετε σε μία ώρα.
Για το ποτάμι μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αθλητικά παπούτσια, ή ακόμα καλύτερα ορειβατικά μποτάκια, καθώς χρειάζονται προσοχή οι γλιστεροί βράχοι του φαραγγιού. Αρχικά η πεζοπορία μέσα στην κοίτη του ποταμού είναι εύκολη, αλλά σταδιακά θέλει προσοχή, ενώ ίσως χρειαστεί και να κολυμπήσετε για λίγο. Μέχρι το «Πάντα Βρέχει» θα χρειαστείτε ακόμα μία ώρα για να φτάσετε. Συνολικά να υπολογίσετε ότι για την επιστροφή στο όχημά σας, θα χρειαστείτε τουλάχιστον τρεις ώρες. Στην επιστροφή στο όχημά σας επιβάλλεται να έχετε στεγνά ρούχα και παπούτσια. Οι κατάλληλες εποχές είναι περίπου από Ιούνιο έως και τον Οκτώβριο προσέχοντας τα νερά του ποταμού να είναι χαμηλά.
Όμως ασχέτως εποχής, απαγορεύεται να το επιχειρήσετε αν έχει βροχές στα βουνά. Καλό είναι αν δεν είστε σίγουροι για τις γνώσεις σας να εμπιστευθείτε τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην περιοχή. «Trekking Hellas» (τηλ. 22370-25940, 6978187863, www.trekking.gr), «Ευ Ζην» (τηλ. 22370-80150, www.active.com.gr).
Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο της Παρασκευής, 25 Οκτωβρίου
Κείμενο - φωτογραφίες: Κώστας Κατσίγιαννης
