Του Αλέξανδρου Σκούρα
Ενόψει των επικείμενων Ευρωεκλογών του Μαΐου, το βασικό στοίχημα των φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων είναι αναμφίβολα η ήττα του ευρωσκεπτικισμού. Θα περίμενε κανείς λοιπόν τουλάχιστον αυτό το διάστημα η Ευρωπαϊκή Ένωση να δείξει μία κάποια αυτοσυγκράτηση ως προς τις αμφιλεγόμενες και προκλητικές πολιτικές που την απομακρύνουν από τους Ευρωπαίους πολίτες.
Οι Βρυξέλλες όμως απ' ότι φαίνεται σπάνια αφήνουν αναξιοποίητη μία ακόμη ευκαιρία παρέμβασης στην οικονομία και την καθημερινότητα των Ευρωπαίων - ιδίως μάλιστα όταν εμπλέκονται αμερικανικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην ψηφιακή οικονομία.
Στο στόχαστρο του ευρωπαϊκού κρατισμού μπήκε τη φορά το Netflix, μια από τις πιο δημοφιλείς συνδρομητικές υπηρεσίες του διαδικτύου που αριθμεί 140 εκατομμύρια χρήστες σε όλο τον κόσμο και είναι διαθέσιμη και στη χώρα μας. Αυτή η τεράστια επιτυχία ήταν σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα άφηνε τους Ευρωπαίους πολιτικούς ασυγκίνητους. Έτσι, η Ευρωπαϊκή Ένωση σχεδιάζει νόμο σύμφωνα με τον οποίο το 30% του καταλόγου κάθε ψηφιακής πλατφόρμας που παρέχει υπηρεσίες αντίστοιχες με το Netflix θα πρέπει να παράγεται εντός Ε.Ε.
Ας δούμε όμως το θέμα από την αρχή. Το Netflix είναι μία συνδρομητική υπηρεσία. Το μοντέλο του δεν είναι ιδιαίτερα πολύπλοκο - προσφέρει συνδρομητικά έναν κατάλογο με χιλιάδες σειρές, ταινίες, ντοκιμαντέρ, συναυλίες, και γενικότερα οτιδήποτε κρίνουν τα στελέχη του Netflix ότι θα αρέσει στους υπάρχοντες πελάτες και θα προσελκύσει νέους. Το Netflix αποφασίζει τι περιεχόμενο θα προσφέρει, και οι πελάτες του αποφασίζουν αν αυτό το περιεχόμενο τους αρέσει - ο ορισμός δηλαδή της ελεύθερης, εθελούσιας συναλλαγής από την οποία κερδίζουν όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Αν μια ευρωπαϊκή ταινία ή σειρά, όπως πρόσφατα το Casa de Papel, κερδίσει την προτίμηση των συνδρομητών, τα στελέχη του Netflix θα είναι ανόητα να μην προσπαθήσουν να επαναλάβουν αυτή την επιτυχία με παρόμοιες παραγωγές. Αν μια σειρά - ευρωπαϊκή, αμερικανική, ασιατική - δεν βλέπεται, τότε θα συνεχίσει να μη βλέπεται όσο κι αν την σπρώξει θεσμικά ο οποιοσδήποτε.
Από πού κι ως πού λοιπόν η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί να ελέγξει το περιεχόμενο του Netflix; H απάντηση έχει δύο σκέλη: Αφενός η ΕΕ προσπαθεί να ανταποδώσει τον εμπορικό πόλεμο που ξεκίνησε ο Ντόλαντ Τραμπ, και αφετέρου θέλει παρουσιαστεί ως προστάτης της ευρωπαϊκής πολιτιστικής παραγωγής.
Όπως συμβαίνει συνήθως, οι αθέατες και απρόβλεπτες συνέπειες αυτής της νέας εξωγενούς παρέμβασης στην οικονομία θα είναι χειρότερες από τις εμφανείς ωφέλειες. Πρώτα απ' όλα, χάνει τόσο το Netflix οσο και οι συνδρομητές του, καθώς στη διαδικασία επιλογής του περιεχομένου μπαίνουν κριτήρια ξένα από το τι προτιμούν οι καταναλωτές.
Βεβαίως, θα μπορούσε κανείς να αντιτάξει σ' αυτό πως με αυτή την ποσόστωση οι Ευρωπαίοι παραγωγοί, ηθοποιοί και σκηνοθέτες θα έχουν την ευκαιρία να βελτιωθούν ή να προβάλλουν το έργο τους. Εδώ όμως έγκειται το μέγα λάθος της ΕΕ.
Το Netflix για να συνεχίσει την επιτυχημένη του πορεία πρέπει να συνεχίζει να προσφέρει ψυχαγωγία με τέτοιους όρους κόστους και περιεχομένου ώστε να συντηρεί τους υπάρχοντες συνδρομητές του και να προσελκύει νέους. Μόνο έτσι θα δώσει αποτελεσματικά την ευκαιρία και στους Ευρωπαίους δημιουργούς να παρουσιάσουν το έργο τους - όπως το κάνει ήδη.
Αντιθέτως, αν με το ζόρι, απλώς και μόνο για να συμπληρώσει την απαιτούμενη ποσόστωση, αναγκαστεί να προσθέσει ευρωπαϊκές παραγωγές, αυτές πιθανότατα θα είναι χαμηλών προδιαγραφών και αξιώσεων, χαμηλής δημοφιλίας και εντέλει θα αδικούν τους Ευρωπαίους δημιουργούς έναντι των ομολόγων τους από άλλες περιοχές της γης. Αναλογιστείτε μόνο σε ποιες περιόδους επιλέγουν οι ελληνικοί κινηματογράφοι να προβάλλουν τις ευρωπαϊκές ταινίες ποσόστωσης - γιατί κι εκεί ισχύει ένα παρόμοιο παράλογο μέτρο - και πόσες από αυτές τις ταινίες τις είδατε με ευχαρίστηση, κι όχι επειδή δεν είχατε κάτι άλλο να δείτε, τα τελευταία χρόνια.
Εντέλει, ούτε οι Ευρωπαίοι δημιουργοί δεν θα κερδίσουν μακροπρόθεσμα από μια τέτοια διαρρύθμιση. Οι μόνοι που ωφεληθούν στο τέλος είναι οι συνήθεις ύποπτοι, οι πολιτικοί που θα περηφανεύονται πως όρθωσαν το ανάστημά τους μπροστά σ' έναν κολοσσό της ψυχαγωγίας. Αξίζει αυτό τον κόπο να σπαταλήσει η γραφειοκρατία της ΕΕ χρήμα, χρόνο και ενέργεια σε μια ακόμη ανόητη προσπάθεια παρέμβασης σε κάτι που λειτουργεί πετυχημένα;
