Την ελπίδα πως η Ευρώπη δεν θα στείλει το λάθος μήνυμα της «ανικανότητας λήψης απόφασης ή της σταδιακής υποχώρησης από τις αρχές και τις αξίες της» εκφράζει η Ντόρα Μπακογιάννη. Μιλώντας στο liberal.gr σημειώνει πως σήμερα πολλοί διεθνείς παρατηρητές αναμένουν τη Σύνοδο Κορυφής για να δουν το πως «η Ευρώπη αντιλαμβάνεται την γεωστρατηγική της θέση και πως αντιλαμβάνεται την δύναμή της» και χαρακτηρίζει τη μάχη που θα γίνει στις Βρυξέλλες δύσκολη. Προσθέτει δε ότι «η δυσανεξία της Τουρκίας στην προσφυγή της Χάγη επιβεβαιώνει και την αδυναμία των επιχειρημάτων της».
Σύμφωνα με την πρώην υπουργό Εξωτερικών η Σύνοδος κορυφής της 11ης Δεκεμβρίου είναι κρίσιμη αφού η Ευρώπη καλείται να τοποθετηθεί συνολικότερα για τις ευρωτουρκικές σχέσεις πέραν δηλαδή των θεμάτων που αφορούν στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Σε ότι αφορά το θέμα της επιβολής κυρώσεων υπενθυμίζει ότι «οποτεδήποτε επέβαλε κυρώσεις η Ευρώπη, είτε στην Ρωσία είτε σε άλλες χώρες δεν έλυσε το πρόβλημα, αλλά είχε ένα βραχυχρόνιο αποτέλεσμα και λόγω των πολιτικών επιπτώσεων που έχουν οι κυρώσεις στο εσωτερικό πολίτικο σύστημα της κάθε χώρας». Σημειώνει δε «πως χρειάζεται μια συνολική συμφωνία με την Τουρκία».
Επίσης η κ. Μπακογιάννη τονίζει τα οικονομικά συμφέροντα που έχουν χώρες άμεσα συνδεδεμένες με την Τουρκία υπογραμμίζοντας πως είναι «μεγάλα» και οι οποίες καλούνται «να βάλουν το ευρωπαϊκό μακροχρόνιο συμφέρον, το οποίο στο τέλος θα είναι και προς το δικό τους συμφέρον, πάνω από το βραχυχρόνιο όφελος»
Επισημαίνει δε ότι η Ελλάδα επί κυβερνήσεως Κυριάκου Μητσοτάκη «έχει ξαναποκτήσει την αξιοπιστία της, την σοβαρότητά της και το ειδικό της βάρος» τονίζοντας πως. «Όλες οι διπλωματικές κινήσεις της χώρας που βασίζονται στο διεθνές δίκαιο αποδεικνύουν το δίκαιο των ελληνικών θέσεων και εκθέτουν την Τουρκία στην διεθνή κοινότητα».
Τέλος αναφορικά με το θέμα της Χάγης αναφέρει ότι «η δυσανεξία της Τουρκίας στην προσφυγή στη Χάγη αναδεικνύει την αδυναμία των επιχειρημάτων της».
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
- Τι πρέπει να αναμένουμε από τη Σύνοδο Κορυφής της 11ης Δεκεμβρίου αναφορικά με την Τουρκία και τις σχέσεις της με ΕΕ και Ελλάδα;
Είναι μια πολύ κρίσιμη σύνοδος καθώς η Ευρώπη καλείται να τοποθετηθεί συνολικότερα για τις ευρωτουρκικές σχέσεις. Ανεξαρτήτως Ελλάδας και Κύπρου υπάρχει ένα ευρύτερο μείζον θέμα ευρωτουρκικών σχέσεων, δηλαδή το πώς αντιμετωπίζει η Ευρώπη την Τουρκία η οποία δρα ως αποσταθεροποιητικός παράγοντας στην Μέση Ανατολή, πως αντιμετωπίζει μια χώρα που δεν αποδέχεται το διεθνές δίκαιο και τις διεθνείς συμφωνίες.
Είναι μια μεγάλη πρόκληση για την Ευρώπη και δεν είναι τυχαίο ότι σήμερα πολλοί διεθνείς παρατηρητές αναμένουν αυτή την Σύνοδο Κορυφής όχι μόνο για να δουν ποια θα είναι τα αποτελέσματα για την Τουρκία αλλά ποια θα είναι τα αποτελέσματα για την Ευρώπη, για το πώς αντιλαμβάνεται την γεωστρατηγική της θέση και πως αντιλαμβάνεται την δύναμή της. Ταυτόχρονα η Σύνοδος γίνεται σε μια πολύ δυσμενή συγκυρία διότι τα εσωτερικά προβλήματα των χώρων είναι αυξημένα λόγω των προβλημάτων διαχείρισης της πανδημίας και των επιπτώσεων στην οικονομία.
Άρα υπάρχει πιθανότητα κάποιες χώρες να θέλουν να σπρώξουν το τενεκεδάκι παρακάτω και να αποφύγουν να πάρουν δύσκολες αποφάσεις. Συνοψίζοντας θα έλεγα ότι δεν κρατώ μεγάλο καλάθι, αλλά ελπίζω ότι η Ευρώπη δεν θα στείλει το λάθος μήνυμα, δηλαδή μήνυμα ανικανότητας λήψης απόφασης ή μήνυμα σταδιακής υποχώρησης από τις αρχές και τις αξίες της.
- Αποτελούν ενδεχόμενες κυρώσεις λύση στο πρόβλημα που λέγεται Τουρκία ή μήπως είναι μια υπερτιμημένη εξέλιξη;
Οποτεδήποτε επέβαλε κυρώσεις η Ευρώπη, είτε στην Ρωσία είτε σε άλλες χώρες δεν έλυσε το πρόβλημα, αλλά είχε ένα βραχυχρόνιο αποτέλεσμα και λόγω των πολιτικών επιπτώσεων που έχουν οι κυρώσεις στο εσωτερικό πολίτικο σύστημα της κάθε χώρας.
Η μακροπρόθεσμη στόχευση της Ευρώπης πρέπει να είναι, αυτό το οποίο έχω πει πολλές φορές, μια συνολική συμφωνία με την Τουρκία η οποία θα δώσει στη γειτονική χώρα ορισμένα από τα θέματα τα οποία επιδιώκει, όπως η τελωνειακή ένωση και θα εξασφαλίσει από την Τουρκία την ουσιαστική της δέσμευση για σεβασμό του διεθνούς δικαίου και των διεθνών συμφωνιών.
- Ποιο πρέπει να είναι το plan B αν το «καλάθι» είναι μισογεμάτο;
Ας μην προτρέχουμε, ας περιμένουμε να δούμε τις αποφάσεις της Συνόδου. Σε κάθε περίπτωση η εξωτερική πολιτική δεν είναι κατοστάρι, είναι μαραθώνιος, το οποίο σημαίνει ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει τον αγώνα για την ενδυνάμωση των διπλωματικών της σχέσεων με τις χώρες της περιοχής μας και την υπεράσπιση με κάθε τρόπο των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων.
- Πως κρίνετε την ανεκτική στάση της Γερμανίας και άλλων χωρών της Ε.Ε έναντι της Τουρκίας και κατά πόσο η αναφορά της Άν. Μέρκελ σχετικά με το βάρος της Τουρκίας στο προσφυγικό/μεταναστευτικό, αποτελεί άλλοθι ως προς την αντιμετώπιση της προκλητικότητας της;
Ας μην έχουμε αυταπάτες, τα οικονομικά συμφέροντα είναι μεγάλα, και για αυτό και η μάχη πολύ δύσκολη. Η Τουρκία είναι μια μεγάλη χώρα και μεγάλη αγορά, η Γερμανία έχει στο έδαφός της περίπου 4 εκατομμύρια Τούρκους εκ των οποίων τα 2 εκατομμύρια ψηφίζουν, η Ισπανία έχει κάνει σημαντικές συμφωνίες με την Τουρκία, οι δε προσωπικές σχέσεις Όρμπαν - Ερντογάν είναι σχέσεις που έχουν χαρακτηριστεί από διεθνείς παρατηρητές σχεδόν αδελφικές.
Άρα έχουμε τρεις χώρες οι οποίες καλούνται να βάλουν το ευρωπαϊκό μακροχρόνιο συμφέρον, το οποίο στο τέλος θα είναι και προς το δικό τους συμφέρον, πάνω από το βραχυχρόνιο όφελος. Ιδιαίτερα η Γερμανία και λόγω των πρωτοβουλιών που πήρε οφείλει να σώσει την αξιοπιστία της Ένωσης.
- Εκτιμάτε πως η αλλαγή στο Οβάλ γραφείο του Λευκού Οίκου θα επηρεάσει τη στάση του Τ. Ερντογάν; Και προς ποια κατεύθυνση;
Νομίζω ότι τουλάχιστον θα τον αναγκάσει να είναι πιο προσεκτικός. Από το οβάλ γραφείο φεύγει ένας προσωπικός φίλος του κ. Ερντογάν ο όποιος είχε θέσεις που βρίσκονταν σε άλλο μήκος κύματος, για να μην πω στον αντίποδα από αυτές της γερουσίας, ή του state department. Δείτε τις δηλώσεις του Μάικ Πομπέο στη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ για το υπονομευτικό ρόλο της Τουρκίας στη συμμαχία και τις προκλητικές ενέργειές της στην Ανατολική Μεσόγειο.
Από εκεί και πέρα το πρώτο και κύριο μέλημα του προέδρου Μπάιντεν θα είναι τα εσωτερικά θέματα των ΗΠΑ. Βεβαίως το ότι οι ΗΠΑ θα ασκήσουν ξανά πολυμερή διπλωματία, θα σεβαστούν τους διεθνείς θεσμούς και οργανισμούς, και θα λειτουργήσουν με αρχές και αξίες είναι εξαιρετικά σημαντικό.
- Κατά πόσο οι διπλωματικές κινήσεις της Ελληνικής Κυβέρνησης ενδυναμώνουν τις ελληνικές θέσεις;
Η πραγματικότητα είναι ότι και στην Ευρώπη και στο διεθνές περιβάλλον η Ελλάδα επί κυβερνήσεως Κυριάκου Μητσοτάκη έχει ξαναποκτήσει την αξιοπιστία της, την σοβαρότητά της και το ειδικό της βάρος. Έχει συνάψει με τις ΗΠΑ στρατιωτικές συμφωνίες, έχει οριοθετήσει ΑΟΖ με την Αίγυπτο και την Αλβανία και έχει ενδυναμώσει τις σχέσεις της με τον αραβικό κόσμο και το Ισραήλ.
Επίσης σε σχέση με την Ευρώπη έχει αποδείξει ότι μπορεί να προφυλάσσει αποτελεσματικά τα ευρωπαϊκά σύνορα από έναν προβληματικό και παραβατικό γείτονα. Όλες οι διπλωματικές κινήσεις της χώρας που βασίζονται στο διεθνές δίκαιο αποδεικνύουν το δίκαιο των ελληνικών θέσεων και εκθέτουν την Τουρκία στην διεθνή κοινότητα.
- Είναι λύση η προσφυγή στη Χάγη και πως μπορεί να υλοποιηθεί μια τέτοια κίνηση δεδομένης της θέσης του Τ. Ερντογάν;
Με βάση το διεθνές δίκαιο όταν δύο χώρες δεν μπορούν να συμφωνήσουν στην οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών η μοναδική λύση η οποία απομένει είναι η διεθνής δικαιοδοσία δηλαδή το δικαστήριο της Χάγης. Η Τουρκία δεν έχει υπογράψει τη σύμβαση του Μοντέγκο Μπέι η οποία όμως την δεσμεύει. Η δυσανεξία της Τουρκίας στην προσφυγή στη Χάγη αναδεικνύει την αδυναμία των επιχειρημάτων της.
Η κ. Ντόρα Μπακογιάννη είναι πρώην υπουργός Εξωτερικών και νυν βουλευτής Χανίων με τη Νέα Δημοκρατία
