Του Αντώνη Σαμαρά
Το μεγάλο ιστορικό στοίχημα της Ελλάδας, εδώ και πολλά χρόνια, είναι οι μεταρρυθμίσεις!
Πριν ακόμα μπούμε στο ευρώ, πολύ περισσότερο αφότου μπήκαμε,
πριν την κρίση που ξέσπασε στη χώρα το 2010, πολύ περισσότερο μετά,
πριν έλθουν τα μνημόνια, πολύ περισσότερο από τον καιρό που μπήκαμε στη «φάση των μνημονίων»,
το μεγάλο στοίχημα για τη χώρα και το μέλλον της, ήταν και παραμένει: να κάνουμε τις μεταρρυθμίσεις που έχουν γίνει παντού αλλού στον κόσμο...
Οι μεταρρυθμίσεις λοιπόν, που είχαν «στοιχειώσει» στην Ελλάδα, είναι φιλελεύθερες στο χαρακτήρα τους. Και ταυτόχρονα, είναι απόλυτα φιλολαϊκές! Φιλοδοξούν να απελευθερώσουν τις δημιουργικές δυνάμεις της κοινωνίας: την ιδιωτική πρωτοβουλία που καρκινοβατεί, την ανταγωνιστικότητα που καταρρέει, την επιχειρηματικότητα, τις ίσες ευκαιρίες και την αξιοκρατία.
Η ευημερία που έζησε η Ελλάδα επί δεκαετίες είχε «ημερομηνία λήξεως». Μια ολόκληρη γενιά αναζητούσε «εύκολα πτυχία», όχι αληθινή μόρφωση. Μπέρδευε την επιχειρηματικότητα με την «κομπίνα», την κοινωνική δικαιοσύνη με τις «παροχές» χωρίς όρους και όρια. Επαγγελόταν την «αναδιανομή πλούτου», χωρίς παραγωγή πλούτου. Και έμαθε να απαιτεί «δικαιώματα» χωρίς υποχρεώσεις...
Απήλαυσε μιαν αξιοσημείωτη ευημερία, που, όμως, είχε πήλινα πόδια. Κι όσο περισσότερο αναπτυσσόταν και ευημερούσε με δανεικά, τόσο δυσκολότερα δεχόταν τις μεταρρυθμίσεις που ήταν απαραίτητες...
Έφτασε λοιπόν, η «μέρα της κρίσης», και η χώρα αναγκάστηκε, το Μάιο του 2010, υπό την απειλή της ανεξέλεγκτης χρεοκοπίας στην αρχή, και υπό την άμεση απειλή του Grexit μετά το 2012, να κάνει μέσα σε λίγα χρόνια, όσα αρνιόταν πεισματικά να κάνει όλες τις προηγούμενες δεκαετίες. Αυτή ήταν «η εποχή των μνημονίων»…
* Το πρόβλημα με το πρώτο μνημόνιο, ήταν τριπλό:
- Δεν περιλάμβανε σοβαρές μεταρρυθμίσεις. Έδινε έμφαση κυρίως στη δημοσιονομική προσαρμογή, δηλαδή στη μείωση των κολοσσιαίων ελλειμμάτων.
- Και σε αυτό ακόμα υιοθετούσε πολιτικές κυρίως αύξησης των φόρων παρά μείωσης της σπατάλης. Το πρώτο «Πρόγραμμα» είχε υιοθετήσει «λανθασμένους πολλαπλασιαστές» που υποτιμούσαν την ύφεση στην οποία οδηγούσε. Με αποτέλεσμα να επιμένουν τα μεγάλα ελλείμματα, αντί να τα μειωθούν δραστικά.
- Και τα υψηλά επιτόκια του πρώτου δανεισμού, που επιδείνωσαν και το πρόβλημα του χρέους!
* Και τα τρία αυτά μειονεκτήματα τα επισημάναμε από την αρχή. Αυτή ήταν η διαφωνία μας με το πρώτο Μνημόνιο: Ζητούσαμε επίμονα την αλλαγή τους. Αλλά ψηφίζαμε στη Βουλή όλες τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις (πολλές εμείς τις προτείναμε μάλιστα), όλες τις περιστολές σπατάλης κι όλες τις ιδιωτικοποιήσεις (που οι περισσότερες ήταν δικές μας προτάσεις). Ποτέ αντιπολίτευση δεν ψήφισε τόσο πολλές αποφάσεις της κυβέρνησης όσο εμείς την περίοδο 2010- 2012...
Τελικά τα σφάλματα του πρώτου Μνημονίου, που εγκαίρως επισημάναμε, τα παραδέχθηκε και το ΔΝΤ! Κι έτσι φτάσαμε στο δεύτερο Μνημόνιο. Με το οποίο η προτεραιότητα πέρασε από τη συνεχή αύξηση των φόρων στη μείωση της σπατάλης. Επιτέλους!
Ήταν τότε που με το PSI μειώσαμε και το συνολικό χρέος (κατά 105 δισεκατομμύρια σε ονομαστική τιμή, ενώ στη συνέχεια μειώθηκε και άλλα 20 δισεκατομμύρια με την επαναγορά χρέους το Δεκέμβριο του 2012) και παράλληλα μειώσαμε δραστικά και τα επιτόκια στο υπόλοιπο χρέος.
Πράγματι, το 2011 η χώρα είχε έλλειμμα 9,5% του ΑΕΠ, δηλαδή περί τα 19 δισεκατομμύρια! Απ' αυτά, τα 16 δισεκατομμύρια περίπου ήταν τόκοι και τα υπόλοιπα πρωτογενές έλλειμμα. Το 2013, το 2014 και φέτος (και τις επόμενες χρονιές) οι τόκοι που πληρώνει η Ελλάδα έχουν μειωθεί κατά 10 δισεκατομμύρια περίπου ετησίως! Αποκλειστικά από το PSI του 2012 οι Έλληνες γλίτωσαν ως τώρα πάνω από 30 δισεκατομμύρια μόνο από πληρωμές τόκων που αλλιώς θα επιβάρυναν το χρέος...
Αλλά και το πρωτογενές έλλειμμα είχε εξαλειφθεί μέχρι το 2014! Είχαμε βγάλει επί δύο συνεχείς χρονιές πρωτογενή πλεονάσματα! Μια σημαντική μείωση σπατάλης επί πλέον κατά 4,5 δισεκατομμύρια το χρόνο.
Για το 2015, πέρσι όλοι προέβλεπαν μηδενικό συνολικό έλλειμμα, δηλαδή πλήρη δημοσιονομική εξυγίανση! Το ΔΝΤ διαφωνούσε ελαφρώς με την πρόβλεψη αυτή. Αλλά η «διαφορά» περιορίστηκε τελικά στο 1,5 δισεκατομμύριο ευρώ (από το οποίο καλύψαμε το 1 δισεκατομμύριο περίπου με το περιβόητο email Χαρδούβελη). Αυτή η «διαφορά» (λιγότερο από 1 δισεκατομμύριο ευρώ) ήταν που εμπόδιζε το κλείσιμο της τελευταίας «αξιολόγησης» πέρσι τέτοιον καιρό...
Δηλαδή, σε δυόμιση χρόνια η κυβέρνησή μας είχε μειώσει το συνολικό έλλειμμα κατά 18 με 19 δισεκατομμύρια, εκ των οποίων τα 10 περίπου ήταν μειωμένοι τόκοι! Τέτοια δημοσιονομική προσαρμογή, είτε σε απόλυτους αριθμούς είτε σε ποσοστά του ΑΕΠ, δεν έχει γίνει ποτέ στο παρελθόν σε υπερχρεωμένη χώρα. Πουθενά στον κόσμο!
* Στο πεδίο των μεταρρυθμίσεων τόσο η γενική κατάταξη της Διεθνούς Τράπεζας όσο και η αντίστοιχη κατάταξη του ΟΟΣΑ, παραδέχονταν ότι η Ελλάδα είχε επιτύχει, επί της δικής μας διακυβέρνησης, βελτίωση της ανταγωνιστικότητας κατά πολλές δεκάδες θέσεις! Από κοντά στην 100η θέση διεθνώς, όπου βρισκόταν ως το 2012, τη φτάσαμε περίπου στην 50η το 2014! Τέτοια βελτίωση ανταγωνιστικότητας σε τόσο σύντομο χρόνο επίσης δεν έχει γίνει ποτέ στο παρελθόν!
Φυσικά, και η 50η θέση είναι ακόμα χαμηλά. Πρόθεση μας ήταν να φέρουμε την Ελλάδα στις πρώτες βαθμίδες και της Ευρωπαϊκής και της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας! Αλλά δεν γίνεται να αλλάξουν σε δυόμιση μόλις χρόνια όσα έπρεπε να αλλάξουν και δεν άλλαζαν επί δεκαετίες.
Ακόμα και το τελευταίο εξάμηνο της προηγούμενης χρονιάς, του 2014, εποχή για την οποία επικράτησε η άποψη ότι η κυβέρνησή μας είχε τάχα «φρενάρει» τις μεταρρυθμίσεις, ακόμα κι εκείνη την περίοδο έγιναν τέσσερεις τουλάχιστον μεγάλες τομές χωρίς προηγούμενο: Πέρασε από τη Βουλή το «σπάσιμο της ΔΕΗ» και η αποκρατικοποίηση του ΑΔΜΗΕ (που ακόμα βασανίζει την κυβέρνηση Τσίπρα), ενοποιήσαμε την αρχή πληρωμής όλων των ασφαλιστικών ταμείων, ξεμπλοκάραμε την πώληση του Ελληνικού (που στοίχειωνε επί 13 χρόνια) κι είχαμε προχωρήσει σε σύμβαση παραχώρησης για 14 περιφερειακά αεροδρόμια με τίμημα υπερτριπλάσιο απ' αυτό που αναμενόταν (πέραν των επενδύσεων τοπικά).
- Μόνο αυτά τα τέσσερα αν είχαν γίνει απ' οποιαδήποτε προηγούμενη κυβέρνηση, θα θεωρούνταν «μεγάλες μεταρρυθμιστικές τομές».
- Μόνο αυτά αν κατόρθωνε να κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ φέτος (που τα σταμάτησε) θα θεωρούνταν μεγάλα «μεταρρυθμιστικά επιτεύγματα»! Εμείς τα κάναμε στο δεύτερο εξάμηνο του 2014 (μαζί με πολλά άλλα μικρότερα) όταν μας κατηγόρησαν ότι δήθεν... «είχαμε χάσει τη μεταρρυθμιστική μας ορμή»!
* Το πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι είχαμε ξαναβάλει τη χώρα σε ανάκαμψη! Μετά από έξη χρόνια ύφεσης. Για φέτος όλοι οι ξένοι οργανισμοί προέβλεπαν τότε ανάπτυξη κατά 2,5-2,9%. Όμως, ο ΣΥΡΙΖΑ έφερε ύφεση κατά 1-1,5%! Μόνο απ' αυτό οι Έλληνες ήδη χάνουν φέτος 6 με 8 δισεκατομμύρια!
* Για το 2016 όλοι οι διεθνείς οργανισμοί προέβλεπαν τότε περαιτέρω ανάπτυξη κατά 3,7%. Σήμερα εξ αιτίας της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ προβλέπεται στασιμότητα ή ύφεση και του χρόνου. Μόνο απ' αυτό, οι Έλληνες θα χάσουν άλλα 13 με 15 δισεκατομμύρια το 2016!
* Και το πιο σημαντικό: Η κυβέρνησή μας είχε καταφέρει να μειώσει τα ελλείμματα προχωρώντας ταυτόχρονα σε μείωση φόρων. Χωρίς να ξεφεύγουμε από τους δημοσιονομικούς μας στόχους, δηλαδή χωρίς να δημιουργούμε νέα ελλείμματα. Είχαμε μειώσει λοιπόν: το ΦΠΑ στην εστίαση, το φόρο στα ενοίκια, την έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης, τις εργοδοτικές εισφορές. Κι είχαμε αποτρέψει την αύξηση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος και την αύξηση του ΦΠΑ σε εκατοντάδες είδη καταναλωτή, Όπως είχαμε αποτρέψει την αύξηση και του φόρου εισοδήματος και των ασφαλιστικών εισφορών για τους αγρότες.
Με το που θα είχαμε μηδενίσει το έλλειμμα φέτος, η μείωση φόρων μπορούσε να συνεχιστεί χωρίς να δημιουργεί ελλείμματα. Με πρώτη τη μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 7% σταδιακά όλα τα επόμενα χρόνια (άλλωστε είχαμε ήδη μειώσει το φόρο ακινήτων και μάλιστα δύο φορές: το 2013 και το 2014). Όπως προγραμματίζαμε και μείωση του φόρου επιχειρήσεων σταδιακά ως το 15%. Τώρα, επί ΣΥΡΙΖΑ, ο φόρος επιχειρήσεων αυξήθηκε! Οι προκαταβολές φόρων αυξήθηκαν. Ο ΦΠΑ αυξήθηκε. Όπως αυξήθηκαν και όλοι σχεδόν οι φόροι. Ακόμα κι εκείνοι που εμείς είχαμε προλάβει να μειώσουμε...
* Ο ΣΥΡΙΖΑ εκφράζει τις δυνάμεις που αντιστέκονται στις μεταρρυθμίσεις. Εκφράζει τις δυνάμεις που «ξεβολεύονται» από τις μεταρρυθμίσεις και γι' αυτό θέλουν να τις ματαιώσουν. Εκφράζει το «παλιό» του κρατισμού και του πελατειακού κράτους. Το «παλιό» που κυνήγησε την ιδιωτική πρωτοβουλία και ενοχοποίησε την επιχειρηματικότητα. Το παλιό που δεν θέλει ούτε να ακούει για ανταγωνιστικότητα...
Ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να κάνει σχεδόν τα πάντα. Μπορεί να πει τα πιο αδιανόητα ψέματα. Να αυτοδιαψευστεί άπειρες φορές κι όμως να συνεχίσει να ψεύδεται. Αυτή είναι η «δύναμή» του...
Δεν μπορεί, όμως, να κάνει τρία πράγματα: Δεν μπορεί να πει την αλήθεια. Δεν μπορεί να παραδεχθεί τα σφάλματά του. Και – κυρίως – δεν μπορεί να κάνει μεταρρυθμίσεις! Γιατί εκπροσωπεί όσους τις φοβούνται, όσους τις απεχθάνονται, όσους τις πολεμούν λυσσαλέα. Αυτή είναι η αδυναμία του...
Το κίνημα των μεταρρυθμίσεων, για πρώτη φορά προχώρησε τόσο πολύ την τριετία 2012-2014. Στη συνέχεια ανακόπηκε. Αλλά μόνο προσωρινά...
Θα συνεχιστεί όμως. Όχι μόνοι γιατί το ζητούν οι εταίροι μας. Αλλά γιατί το χρειάζεται η χώρα, γιατί το καταλαβαίνει σιγά-σιγά όλη η κοινωνία, ακόμα κι εκείνοι που ξεβολεύτηκαν αρχικά. Γιατί το απαιτεί το μέλλον όλων μας.
Οι φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις θα συνεχιστούν και θα ολοκληρωθούν, όσο κι αν καρκινοβατεί ο ΣΥΡΙΖΑ, όσο κι αν λυσσομανάνε οι κρατιστές, όσο κι αν πελαγοδρομεί ο κ. Τσίπρας, που δίνει απελπισμένο αγώνα οπισθοφυλακών.
Το πρόβλημα είναι απλώς πόσο θα κρατήσει και πόσο θα κοστίσει η σκιαμαχία του ΣΥΡΙΖΑ με το χθες. Στο οποίο κρατάει «αιχμάλωτη» μιαν ολόκληρη χώρα...
Το στοίχημα των φιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων η Ελλάδα θα το κερδίσει!
