Του Γιάννη Παντελάκη
Τον βλέπω συχνά σ ένα καφέ της γειτονιάς να κάθεται μόνος στο ίδιο τραπέζι το οποίο πάντα ή σχεδόν πάντα είναι άδειο. Περασμένα πενήντα, με ρούχα που δείχνουν πως κάποτε είχε την δική του κανονικότητα και με βλέμμα που μοιάζει άδειο. Ο περιπτεράς από τον οποίο αγοράζω τσιγάρα, συμπλήρωσε το προφίλ του. Έχει χάσει τη δουλειά του εδώ και καιρό, τα παιδιά του δεν το γνωρίζουν και έρχεται εδώ κάθε μέρα περιμένοντας να έρθει το μεσημέρι. Τότε φεύγει από την θέση του στην οποία θα βρεθεί συνήθως πάλι το επόμενο πρωινό.
Η τελευταία αυτή διάσταση – η άρνηση να μεταφέρει το πρόβλημα στο σπίτι του – μου θύμισε μια παλαιότερη Γαλλική ταινία (Ελεύθερος ωραρίου), όπου ο πρωταγωνιστής που έχει απολυθεί από τη δουλειά του, λέει ψέμματα στην οικογένειά του ότι έχει προσληφθεί κάπου αλλού, μέχρι που αναγκάζεται να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα. Δεν γνωρίζω για πόσο αυτός ο άνθρωπος θα περιμένει σε εκείνο το καφέ, δεν γνωρίζω καν τι περιμένει. Αυτό που όλοι γνωρίζουμε είναι πως οι πιθανότητες να βρει μια νέα δουλειά, δεν είναι με το μέρος του. Όπως δεν είναι για χιλιάδες ανθρώπους αυτών ή μεγαλύτερων ηλικιών, που μένουν ξαφνικά χωρίς δουλειά.
Τα στοιχεία που αφορούν την ανεργία και τις κατηγορίες που περισσότερο αυτή αγγίζει, παραθέτονται ως αριθμοί. Που εντυπωσιάζουν προς στιγμή, αλλά δεν περιγράφουν αυτό που πραγματικά κρύβουν αυτοί οι αριθμοί. Η ειδησεογραφία τα καταγράφει, αλλά δεν καταγράφει και τις μικρές ιστορίες που κρύβονται πίσω από αυτά. Τρείς μέρες πριν, η Στατιστική Αρχή μας είπε ότι καταγράφεται με ιδιαίτερη ένταση μια νέα τάση στον χώρο της ανεργίας. Στην ηλικιακή κατηγορία 55-64 ετών, απολύονται ολοένα και περισσότεροι εργαζόμενοι οι οποίοι αντικαθίστανται με νεότερους οι οποίοι παίρνουν τον κατώτατο μισθό. Αν τον παίρνουν κι αυτόν.
Σ'' αυτή την ηλικιακή κατηγορία (55-64) , η ανεργία αυξάνεται σταθερά, από 16,5% που ήταν το 2015, έφτασε στο 19,3% το 2016. Την ίδια στιγμή, οι υπουργοί και κυβερνητικοί βουλευτές μας πληροφορούν από τα τηλεοπτικά παράθυρα ότι η ανεργία μειώνεται. Το λένε ως επιχείρημα στους πολιτικούς τους αντιπάλους. Δεν λένε ότι αυτό συμβαίνει επειδή ολοένα και περισσότεροι νέοι σε ηλικία άνθρωποι, προσλαμβάνονται με εξευτελιστικούς μισθούς, με μερική απασχόληση και αρκετοί από αυτούς παίρνουν θέσεις ανθρώπων μεγαλύτερης ηλικίας που έπαιρναν μεγαλύτερες αμοιβές.
Αν ένας νέος σε ηλικία άνθρωπος, έχει κάπως περισσότερες επιλογές (να φύγει για το εξωτερικό, να ελπίζει σε καλύτερες μέρες, να δημιουργεί προσδοκίες με το πέρασμα του χρόνου), αναρωτιέμαι τι επιλογές έχει ένας μεσήλικας άνεργος. Το πρόβλημα είναι μεγάλο και δεν προσφέρεται ως αντικείμενο μιας στενής κομματικής αντιπαράθεσης από αυτές τις ανούσιες που βλέπουμε καθημερινά στα κανάλια. Προσφέρεται για συζήτηση ωστόσο, για διερεύνηση τρόπων στήριξης αυτών των ανθρώπων, για ένα σχεδιασμό που θα είχε στόχευση και αυτή την ηλικιακή ομάδα. Τίποτε απ όλα αυτά δεν συμβαίνει...