Του Γιάννη Παντελάκη
Ο Γιάνης Βαρουφάκης είπε χθες, πως ο Σόιμπλε είχε αποφασίσει να ρίξει την κυβέρνηση Σαμαρά από τον Ιούνιο του 2014. Σύμφωνα με την μαρτυρία του, ο Γερμανός υπουργός του εκμυστηρεύτηκε αυτή την βούληση γιατί ο Σαμαράς δεν του έκανε πλέον. Έχουμε σοβαρούς λόγους να πιστεύουμε τον Γιάνη; Παρότι δεν διακρίνεται για την αξιοπιστία του, αυτή την φορά έχουμε. Πολλά στοιχεία, ενδείξεις και δεδομένα της εποχής δείχνουν πως οι δανειστές θεωρούσαν πως η ημερομηνία λήξης εκείνης της κυβέρνησης, είχε έρθει. Είχε φτάσει η ώρα του ΣΥΡΙΖΑ.
Ήθελαν ο Σόιμπλε και γενικότερα οι δανειστές κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ; Η απάντηση είναι πως ήθελαν μια κυβέρνηση με μεγάλη αποδοχή, νωπή εντολή, μεγάλο χρονικό ορίζοντα και η οποία θα υλοποιεί τα μνημόνια με όσο το δυνατόν μικρότερες αντιδράσεις. Πολιτικές ή κοινωνικές. Ο ΣΥΡΙΖΑ εξασφάλιζε αυτές τις προϋποθέσεις. Η πορεία της σημερινής κυβέρνησης έδειξε πως οι δανειστές είχαν ποντάρει στο σωστό άλογο. Υλοποιήθηκαν σχετικά γρήγορα (από το καλοκαίρι του 2015) όλες οι εκκρεμότητες του δεύτερου μνημονίου, συμφωνήθηκε ένα τρίτο και οι αντιδράσεις της κοινωνίας ήταν περιορισμένες.
Το ζήτημα αυτό, δεν έχει μόνο ιστορική σημασία. Αφορά στην τρέχουσα πολιτική και τις διεργασίες της και επηρεάζει το άμεσο μέλλον.
Τον Ιανουάριο του 2015, το πρακτορείο Reuters είχε κάνει ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον δημοσίευμα. Σημείωνε πως σε μια συνάντηση στο Παρίσι μεταξύ δανειστών και Ελληνικής πλευράς τον Νοέμβριο του 2014, οι συζητήσεις κατέληξαν σε ναυάγιο επειδή οι πρώτοι ζητούσαν νέα μέτρα τα οποία η τότε κυβέρνηση δεν μπορούσε ν αντέξει πολιτικά να πάρει. Ένα κυβερνητικό στέλεχος είχε αποκαλύψει ανώνυμα στο Reuters το εξής «Μετά την συνάντηση στο Παρίσι, ξέραμε πως όλα είχαν τελειώσει. Μας εδιναν την εντύπωση πως δεν είχε σημασία τι είχαμε κάνει, η αναθεώρηση δεν θα ολοκληρωνόταν».
Οι δανειστές, ζητούσαν νέα μέτρα για το 2015 παρότι γνώριζαν ότι η κυβέρνηση Σαμαρά δεν μπορούσε πολιτικά να τα πάρει. Είχαν προηγηθεί η πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές, όλες οι μετρήσεις έδειχναν νίκη του ΣΥΡΙΖΑ και οι πρόωρες εκλογές ήταν η πιο πιθανή εκδοχή λόγω αδυναμίας εκλογής προέδρου της Δημοκρατίας. Ο κύβος είχε ριφθεί. Οι δανειστές γνώριζαν πως παρά το αντιμνημονιακό αφήγημα ΣΥΡΙΖΑ, ήταν ο μόνος που θα μπορούσε να πάρει νέα σκληρά μέτρα με περιορισμένες αντιδράσεις. Το κόμμα ήταν κυρίαρχο στο πολιτικό σκηνικό και έλεγχε στην πλειονότητά τους τις κοινωνικές αντιδράσεις σε διάφορα μέτωπα.
Η αλήθεια είναι, πως το πρώτο εξάμηνο του 2015, οι δανειστές περισσότερο απορούσαν με τους κυβερνητικούς συνομιλητές τους, ανάμεσα στους οποίους και ο Γιάνης. Αναρωτιόντουσαν τι σκοπό είχε να κάνει μια κυβέρνηση που είχε υποσχεθεί τα πάντα μεταξύ των οποίων και η ρήξη μαζί τους. Σύντομα κατάλαβαν πως το πρόβλημα δεν ήταν οι σχέσεις κυβέρνησης-δανειστών, αλλά της κυβέρνησης με τους ψηφοφόρους της που είχαν υιοθετήσει την προεκλογική αντιμνημονιακή ρητορική του ΣΥΡΙΖΑ. Η επιβεβαίωση τους, ήρθε με το δημοψήφισμα το ερώτημα του οποίου ουσιαστικά δεν ήταν «ναι» ή «όχι» στην λιτότητα, αλλά ναι στο μνημόνιο ΣΥΡΙΖΑ (το κείμενο των 53 σελίδων) ή ναι στο μνημόνιο που ζητούσαν οι δανειστές (μ'' ένα ελαφρά μεγαλύτερο κόστος).
Η πορεία μετά το δημοψήφισμα απέδειξε γιατί ουσιαστικά ο Σόιμπλε, είχε αποφασίσει να μην στηρίξει τον Σαμαρά. Βρήκε μια κυβέρνηση με νωπή εντολή, μεγάλο χρονικό ορίζοντα και-παρά τις δημαγωγικές χωρίς αντίκρυσμα κορώνες κυβερνητικών στελεχών-την προθυμία να κάνει τα πάντα, ίσως και περισσότερα απ'' ότι φανταζόντουσαν. Την μεταφορά σχεδόν ολόκληρης της δημόσιας περιουσίας σ'' ένα υπερταμείο δεν είχε τολμήσει να συμφωνήσει καμία από τις προηγούμενες κυβερνήσεις. Το έκανε η σημερινή.
Ο Γιάνης αυτή τη φορά, πρέπει να έχει δίκιο όταν αποκαλύπτει την συνομιλία του με τον Σόιμπλε. Όλα τα στοιχεία αλλά και το αποτέλεσμα, τον επιβεβαιώνουν...
