Του Γιάννη Παντελάκη
Το πιο πιθανό σενάριο στον χώρο των ΜΜΕ θέλει επιχειρηματία-ες που στηρίζουν την κυβέρνηση να έχουν αλώσει αρκετά από αυτά. Την επόμενη ημέρα, οι «Σαββίδηδες» (επιχειρηματίες που αγαπάνε τον Τσίπρα) θα έχουν στα χέρια τους παραδοσιακά Μέσα που έως τώρα στήριζαν το παλαιό σύστημα. Αυτό-θεωρούν πολλοί-θα επηρεάσει καθοριστικά το πολιτικό σκηνικό αφού θα χειραγωγούν μεγάλες πληθυσμιακά ομάδες προς τα εκεί που επιθυμούν. Πρόκειται για το απόλυτο λάθος.
Το 2017 δεν είναι 2014 ή 2015. Από τότε, έχει μεσολαβήσει κάτι το οποίο μοιάζει να αγνοούμε. Τα ΜΜΕ απαξιώθηκαν περισσότερο απ'' ότι είχε συμβεί ήδη στο πρόσφατο παρελθόν. Η ίδια η κυβέρνηση (αφού πρώτα είχε κάνει αποτυχημένες προσπάθειες προσέγγισής τους) φρόντισε γι αυτό, αποτελούσε μια συγκεκριμένη και στοχευμένη στρατηγική η οποία βρήκε πρόσφορο έδαφος επειδή αφορούσε σ'' ένα υποκείμενο με ιδιαίτερα χαμηλή αξιοπιστία. Ο ΣΥΡΙΖΑ στόχευσε καλά αυτή την φορά. Είχε απέναντι τους ανυπόληπτους μιντιάρχες με καταχρεωμένα Μέσα τα οποία σάρωσε ακόμα περισσότερο η κρίση. Τα ΜΜΕ με την συμβολή του ΣΥΡΙΖΑ δαιμονοποιήθηκαν περισσότερο και αποτέλεσαν την σχεδόν απόλυτη αιτία του κακού.
Ο βαθμός αξιοπιστίας των Μέσων και των δημοσιογράφων έτσι κι αλλιώς στη χώρα μας είναι από τους χαμηλότερους στην Ευρώπη. Βρίσκεται στο 20% για τα Μέσα και στο 11% για τους δημοσιογράφους (Ινστιτούτο Reuters 2016). Συμφωνεί και το Ευρωβαρόμετρο σ'' αυτό, οι εννιά στους δέκα Έλληνες δεν εμπιστεύονται τα ΜΜΕ. Και τι εννοούν όσοι δίνουν μια τέτοια απάντηση; Ο,τι δεν πιστεύουν ότι τα ΜΜΕ είναι ελεύθερα από πολιτικές ή επιχειρηματικές πιέσεις και συμφέροντα.
Ας κάνουμε μια υπόθεση εργασίας που δεν βρίσκεται μακρυά από την πραγματικότητα όπως αυτή θα διαμορφωθεί το αμέσως επόμενο διάστημα. Ο Σαββίδης (ως ο πιο χαρακτηριστικός εκπρόσωπος που στηρίζει την κυβέρνηση και δείχνει διαθέσεις εισβολής στα ΜΜΕ), ελέγχει το MEGA και τον ΔΟΛ. Τα δελτία του πρώτου θα έχουν μόνο καλές ειδήσεις για την κυβέρνηση, το ίδιο θα συμβαίνει με τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων του συγκροτήματος. Η πιο πιθανή εξέλιξη θα είναι να μειωθεί ακόμα περισσότερο η όποια αξιοπιστία τους έχει απομείνει. Πιθανότατα να μειωθεί και η εμπορική απόδοση αυτών των Μέσων. Μπορεί πολλοί πολίτες να βλέπουν τα δελτία, αλλά ελάχιστοι θα υιοθετούν το περιεχόμενό τους, θα επηρεάζονται από αυτά δηλαδή.
Έχω αρκετές φορές αναφερθεί στο ενδιαφέρον φαινόμενο των εκλογών του Ιανουαρίου 2015 και του δημοψηφίσματος του Ιουλίου. Και στις δυο περιπτώσεις ο ΣΥΡΙΖΑ και το «Όχι», είχαν απέναντί τους την μεγάλη πλειονότητα των ΜΜΕ. Και μάλιστα με μεγάλη ένταση. Αυτό ευνόησε τον ΣΥΡΙΖΑ. Εμφανιζόταν να κάνει κριτική σ'' ένα απαξιωμένο σύστημα, στοχευμένους ως εκπροσώπους της διαπλοκής μιντιάρχες και δημοσιογράφους που συμβόλιζαν το παλιό σύστημα. Ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε από αυτό.
Κάτι ανάλογο με αντίστροφους όρους, είναι πιθανό να επαναληφθεί στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα έχει μαζί του την πλειονότητα των Μέσων αλλά αυτό δεν θα τον βοηθήσει ιδιαίτερα. Όχι μόνο γιατί η πλειονότητα των πολιτών δεν εμπιστεύεται τα Μέσα τα οποία θα έχουν δεχτεί ένα ακόμα πλήγμα στην αξιοπιστία τους αφού θα έχουν αλλάξει για μια ακόμα φορά πολιτική γραμμή. Αλλά και επειδή στον άνεργο, τον κακοπληρωμένο υπάλληλο και τον συνταξιούχο των 400 ευρώ, ο,τι και να λέει το κανάλι δεν σημαίνει τίποτα. Η σκληρή πραγματικότητα ξεπερνάει την όποια προπαγάνδα και εικονική πραγματικότητα.
Οι τηλεθεατές και αναγνώστες, δεν είναι κάποιοι άβουλοι άνθρωποι που καταναλώνουν ο,τι τους προσφέρεται. Μετέχουν στην καθημερινότητα και τις δυσκολίες της και μπορούν να κατανοήσουν πόσο αυτή απέχει από μια πλασματική εικόνα που μπορούν να δημιουργήσουν κάποια ΜΜΕ.
Συμπερασματικά, μπορεί ν'' αλλάξουν οι ισορροπίες στο παιχνίδι της διαπλοκής, αλλά δεν θ'' αλλάξει η ουσία που δεν είναι άλλη από την ποιότητα της παρεχόμενης πληροφόρησης. Ισχυρά ΜΜΕ (με ευθύνη κυρίως των ιδιοκτητών τους τα οποία τα άφησαν στην μοίρα τους ή προσπαθούν ν'' απαλλαγούν από αυτά και τις ευθύνες τους) θα έχουν περάσει στα χέρια κάποιων άλλων ανθρώπων, ενώ σε μερικές περιπτώσεις παλιοί ιδιοκτήτες θα συναντηθούν με τους καινούργιους. Οι παίκτες ή κάποιοι παίκτες θ'' αλλάξουν, το παιχνίδι θα παραμείνει το ίδιο. Και θα είναι όπως πάντα στημένο...
