Μία πιθανή νέα διεθνής κρίση χρέους θα μας φέρει και πάλι σε δύσκολη κατάσταση. Το χρέος είναι δύο πράγματα: Το πόσο χρωστάς σε απόλυτα νούμερα και αν μπορείς στο τέλος να το εξυπηρετήσεις. Για το πρώτο έχουν φροντίσει να πέσουν πάνω μας όλες οι πληγές του Φαραώ, αυξάνοντας αισθητά τις δημόσιες δαπάνες. Για το δεύτερο, οι αγορές εξακολουθούν και μας εμπιστεύονται. Ακόμη! Βρείτε τη διαφορά από το παρελθόν!
Η διαφορά είναι η εξής μία: Η κυβέρνηση, αυτός που βρίσκεται στο τιμόνι. Οι αγορές δεν εμπιστεύτηκαν στην αρχή της κρίσης τις κυβερνήσεις Καραμανλή και Παπανδρέου, ούτε την κυβέρνηση Τσίπρα το 2015. Αντιθέτως, οι αγορές δείχνουν σήμερα μια μεγάλη ανοχή απέναντι στην κυβέρνηση Μητσοτάκη, επειδή πιστεύουν ότι οι πολιτικές της είναι προς τη σωστή κατεύθυνση.
Από την άλλη πλευρά, η άνοδος της αξίας της χώρας μας στο διεθνές χρηματιστήριο της αξιοπιστίας δεν πρέπει να μας ξεγελάει και να μας οδηγεί σε λάθος συμπεράσματα. Μπορεί οι αγορές να εμπιστεύονται τη διακυβέρνηση Μητσοτάκη, αλλά να μην ξεχνάμε ότι έχουμε στον ορίζοντα εκλογές. Και ότι οι τυχόν αμφιβολίες που μπορεί να προκύψουν στην πορεία μέχρι τις εκλογές, σε συνδυασμό με το ασταθές διεθνές περιβάλλον, μπορεί να κάνουν τη «ζημιά».
Η κατάσταση των αγορών είναι επίσης ένας μεγάλος άγνωστος χ, που θα διαδραματίσει έναν δικό του αυτόνομο ρόλο στην υπόθεση του χρέους. Οι επενδυτές χρειάζονταν μέχρι χτες απλά να βάλουν κάπου - οπουδήποτε τα λεφτά τους. Αν ο φόβος επιστρέψει στις αγορές, τότε η συνθήκη αυτή θα αλλάξει και θα είναι εξαιρετικά δύσκολο για τις κυβερνήσεις να δανείζονται. Στην καλύτερη των περιπτώσεων δεν θα είναι εύκολο για όλες τις κυβερνήσεις.
Το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι μέλος της ΕΕ μας σώζει! Δεν μπορούμε να φανταστούμε πώς θα ήταν η ζωή μας σήμερα έξω από την Ευρώπη. Το ερώτημα είναι αν η προηγούμενη φορά μας έγινε μάθημα ή αν πρόκειται και πάλι να μπούμε στη δοκιμασία του 2015, όταν κάποιοι θεωρούσαν σε αυτή τη χώρα «προδοσία» το να είναι κανείς υπέρ της Ευρώπης. Αν φτάσουμε και πάλι εκεί, η επόμενη φορά δεν θα είναι σαν την προηγούμενη. Να μην ξεχνάμε ότι η πόρτα για την είσοδο στη χώρα των θαυμάτων δεν είναι πάντα ανοικτή…
Στο μεταξύ είναι ανάγκη να αντιληφθεί το πολιτικό σύστημα δύο πράγματα: Ο κόσμος καταλαβαίνει και ο συναγωνισμός μεταξύ τους ποιος θα είναι ο πιο κιμπάρης, δεν θα αποφέρει και τα μεγαλύτερα πολιτικά οφέλη. Επίσης, τα χρήματα στα δημόσια ταμεία δεν είναι άπειρα για να μοιράζονται με ρυθμό που θα ζήλευαν και οι πιο φανατικοί οπαδοί του Ανδρέα Παπανδρέου.
Η κυβέρνηση αυτή έχει κάνει πολλά στο μέτωπο των μεταρρυθμίσεων. Γι' αυτό και τυγχάνει της εμπιστοσύνης των αγορών. Επίσης, της έτυχαν πολλές και μεγάλες κρίσεις, η αντιμετώπιση των οποίων απαίτησε μεγάλες δαπάνες. Όλα αυτά καλά. Το θέμα είναι ότι μέχρι σήμερα οι συνθήκες στις αγορές ήταν ευνοϊκές. Θα πει κάποιος ότι ευνοϊκές ήταν και την περίοδο 2015 - 2019, αλλά η συζήτηση για αυτά τα 4 χαμένα χρόνια είναι μια άλλη συζήτηση. Εκείνο που μας απασχολεί τώρα είναι πόσο πολύ μπορεί να αλλάξουν οι συνθήκες κάτω από το βάρος μιας νέας κρίσης χρέους…
Θανάσης Μαυρίδης
