Του Κωνσταντίνου Βέργου*
Είναι η απόφαση στο Ιταλικό δημοψήφισμα μια απλή «ενδοιταλική σύγκρουση», ή σημαίνει κάτι ευρύτερο για την Ευρώπη, σηματοδοτώντας ήττα των Γερμανικών συμφερόντων σε αυτή τη φάση; Τι πρέπει να περιμένουμε από εδώ και πέρα;
Οι Ιταλοί το αποφάσισαν: η «συνταγματική μεταρρύθμιση» της κυβέρνησης Ρετζι δεν θα γίνει νόμος, καθώς υπέρ του «όχι» τάχθηκε το 59,2% των ψηφοφόρων. Το δημοψήφισμα έληξε με το χειρότερο τρόπο για τον πρωθυπουργό, Ματέο Ρέντσι, ο οποίος υπέστη μια βαριά ήττα και μία ώρα μετά το τέλος της ψηφοφορίας ανακοίνωσε την παραίτησή του. Παρότι η παραίτηση δεν είναι σίγουρη, καθώς του ζητήθηκε να παραμείνει τουλάχιστον μέχρι να ψηφιστεί ο προϋπολογισμός, υπάρχουν πολλοί εκείνοι που προβληματίζονται αλλά και άλλοι που πανηγυρίζουν από τη νέα εξέλιξη. Η κατάρρευση της ισοτιμίας του ευρώ έναντι του δολαρίου στο χαμηλότερο επίπεδό της τους τελευταίους 20 μήνες στις πρώτες συναλλαγές μετά το δημοψήφισμα, δείχνει ότι η επίπτωση του δημοψηφίσματος είναι σημαντική για όλους μας.
Οι εξελίξεις από το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ενδέχεται να προκαλέσουν έντονες πιέσεις όχι μόνο στην ιταλική οικονομία, αλλά και σε ολόκληρη την Ευρωζώνη, καθώς η μη συγκέντρωση εξουσιών δεν θα επιτρέψει «διάσωση-εξπρές» των τραπεζών με τα λεφτά των ιταλών πολιτών. Όμως αυτό θα παγώσει την αύξηση χρέους της Ιταλίας από 132% τώρα στο 160%. Αν η Ιταλία έκανε άμεσα διάσωση τραπεζών θα «έσωζε τους χρεοκοπημένους τραπεζίτες» αλλά σε βάθος 2 ετών θα έμπαινε σε επιτήρηση, και μάλιστα ουσιαστικά από τον κύριο Σόιμπλε, ο οποίος εξακολουθεί να ελέγχει τον ESM , με 30%, και τα συμβούλια υπουργών. Το συντριπτικό ΌΧΙ αποτελεί δηλαδή συντριπτική ήττα της πολιτικής Σόιμπλε, και μεγαλοτραπεζιτών, που αν πέρναγε το δημοψήφισμα, θα τους επέτρεπε να εφαρμόσουν μια «ταχεία λύση-καρμανιόλα» για την Ιταλία, με όπλο το νόμισμα, το «ευρώ», με λιτότητα μέχρι «τελικής πτώσης». Αποτελεί γκρέμισμα στα σχέδια φτωχοποίησης του Νότου, από τη Γερμανία.
Όμως, αν η Αγγλία, το καλοκαίρι, με την απόφαση εξόδου από την ΕΕ έφερε μεγάλο πλήγμα στην πολιτική Σόιμπλε, καθώς οι Γερμανικές εταιρίες αποκτούν έναν ανταγωνιστή στην Ευρώπη, ενδεχόμενη έξοδος της Ιταλίας από την ζώνη του ευρώ θα επιτρέψει ευελιξία και ρευστότητα στην μεγάλη αυτή χώρα που επίσης θα περιορίσει τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της Γερμανίας που ισχυροποιήθηκαν με το ισχυρό νόμισμα. Θα αποτελέσει την ολοκληρωτική ήττα όλης της Γερμανίας όμως, και της Ευρωπαϊκής Ένωσης! Αν η Ιταλία εξωθηθεί εκτός ευρώ αυτό θα αποτελέσει διπλό χτύπημα για τα Γερμανικά συμφέροντα. Λογικότερο, επομένως, θα ήταν ότι ο Σόιμπλε θα απομακρυνθεί διακριτικά και η πολιτική του θα περιοριστεί, καθώς αυτό θα επιτρέψει της διάσωση της ΕΕ και του ευρώ, που επιτρέπει στις μεγάλες Γερμανικές εταιρίες να διατηρήσουν κάποιο από τον ρόλο που έχουν. Δεν είναι τυχαίο, επομένως που υπήρξε η ευνοϊκή για την Ελλάδα απόφαση μείωσης των πληρωμών για το χρέος κατά 20% στο Γιουρογκρουπ, δείχνει τον πανικό του επιτελείου Σόιμπλε, και πιθανώς θα υπάρξουν και άλλα μέτρα υποχώρησης τόσο σε θέματα Ελληνικού χρέους, με διαγραφή, όσο και σε άλλα θέματα πολιτικής στην ΕΕ, με χαλάρωση των «κριτηρίων συνοχής» που αποτέλεσαν το πρόσχημα για επιβολή πολιτικών συρρίκνωσης της ΕΕ από την «παρέα του κυρίου Σόιμπλε» στο παρελθόν.
* Ο κ. Κωνσταντίνος Βέργος είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία.
Το παρόν άρθρο εκφράζει τις προσωπικές απόψεις του γράφοντος, δεν αποτελεί οδηγό ή σύσταση για επενδύσεις οποιασδήποτε μορφής προς οιονδήποτε και για οτιδήποτε τίτλο ή παράγωγο αυτού.
