Του Κωνσταντίνου Παπαγεωργίου*
Μέσα από τις δημοσκοπήσεις των τελευταίων ετών, ο απλός παρατηρητής θα εντόπιζε μια ανοδική τάση σε μια συγκεκριμένη κατηγορία απαντήσεων. Η τάση αυτή εστιάζεται στην κατηγορία πολιτών την οποία ο δημοσκόπος την περιγράφει ως «Δεν Ξέρω/Δεν Απαντώ», «Κανένα Κόμμα», «Κανένας», «Λευκό».
Οι πολίτες που απαντούν με τον παραπάνω τρόπο είναι οι πολίτες τους οποίους αποκαλώ «πολιτικά άστεγους». Δηλαδή είναι πολίτες οι οποίοι αποφάσισαν, είτε μέσω πείρας είτε μέσω συλλογισμού, ότι δεν υπάρχει γι' αυτούς κάποιος πολιτικός χώρος που να τους εκφράζει.
Ποίοι είναι όμως οι λόγοι που χρόνο με το χρόνο αυξάνουν τον αριθμό των «πολιτικά άστεγων» πολιτών.
Μια γρήγορη ματιά στην ιστορία των προηγούμενων 35 ετών είναι αρκετή να κάνει τον μέσο πολίτη να αισθανθεί υπέρμετρο εκνευρισμό, θυμό, απογοήτευση, αρνητική κατάπληξη και τελικά παραίτηση.
Από το «Τσοβόλα δώστα όλα», την ιδιοποίηση του κράτους από τον Α. Παπανδρέου, την κατασπατάληση των Μεσογειακών προγραμμάτων, την αδιαφάνεια, την διαπλοκή στο Δημόσιο και στα προγράμματα ΕΣΠΑ, τα θαλασσοδάνεια, την αναβλητική διαχείριση του Σκοπιανού σε βάρος της χώρας για λόγους πολιτικού κόστους, στην ήττα των Ιμίων, στο «Λεφτά υπάρχουν», στην είσοδο στα μνημόνια, στο «ο ΕΝΦΙΑ είναι ένας φόρος παράλογος δεν διορθώνεται, καταργείται» και τελικά στο εξευτελιστικό ξεπούλημα της Μακεδονίας.
Αναλογιζόμενος ο μέσος πολίτης(ο μη διαπλεκόμενος/μη πολιτικός πελάτης), θα απορεί πως έγιναν όλα αυτά και δεν μπόρεσε να κάνει κάτι έκτος από το να εναλλάσσει άτομα στην εξουσία του κράτους;
Η απάντηση είναι απλή. Ο πολίτης δεν έχει κανέναν έλεγχο σε κανένα επίπεδο της γραμμής παραγωγής του πολιτικού προιόντος. Ότι γίνεται, γίνεται για αυτόν, χωρίς αυτόν.
Ως αποτέλεσμα o πολίτης αισθάνεται αποκομμένος, αποφραγμένος και αποξενωμένος από την πολιτική σκηνή και η μόνη επιλογή που του απομένει είναι η «μη συμμετοχή», με ότι αυτό συνεπάγεται για την δημοκρατία και το μέλλον της Χώρα μας.
Τι θα μπορούσε όμως να γίνει έτσι ώστε να ενεργοποιηθεί ο «πολιτικά άστεγος», και ο μέσος πολίτης γενικότερα, με την πολιτική σκηνή;
Σε στρατηγικό επίπεδο, η απάντηση δόθηκε από τον Πρόεδρο κο Κ. Μητσοτάκη στην παρουσίαση του νέου σήματος της Νέας Δημοκρατίας με την ακόλουθη δήλωση: «Όραμά μου είναι κάθε Ελληνίδα και κάθε Έλληνας να μπορούν να υλοποιούν ελεύθεροι το δικό τους όραμα».
Σε τακτικό επίπεδο, η υλοποίηση ενός οράματος περιλαμβάνει μια σειρά διαδικασιών και πρακτικών. Κάποιες από τις διεργασίες και πρακτικές θα είναι υπό την διαχείριση και έλεγχο του ίδιου του πολίτη αλλά κάποιες θα είναι υπό την διαχείριση και έλεγχο του κράτους(πχ αδειοδοτήσεις, δημιουργία υποδομών, κρατικές επιχορηγήσεις, ΕΣΠΑ, παροχή υπηρεσιών κτλ). Εάν ο πολίτης δεν έχει τον έλεγχο της διαχείρισης που εκτελείται από το κράτος τότε οι πιθανότητες υλοποίησης του οράματος του ελαττώνονται δραματικά.
Για να αποκτήσει τον έλεγχο ο πολίτης και να μπορέσει να είναι συμμέτοχος στην παραγωγή πολιτικής μέσα στο πλαίσιο του σημερινού πολιτικού συστήματος, ένα γενικό περίγραμμα/πλαίσιο θα μπορούσε να ήταν το ακόλουθο:
Σε τακτικά χρονικά διαστήματα και σε τοπικό επίπεδο να διενεργείται δημοσκόπηση (φυσική η ηλεκτρονική) με σκοπό την αναγνώριση και ομαδοποίηση των προβλημάτων και αναγκών, ανά περιοχή, που επηρεάζουν η κωλύουν την ζωή και την καθημερινότητα του πολίτη.
Η διατύπωση της πολιτικής ατζέντας να γίνεται σύμφωνα με τα προβλήματα και τις ανάγκες όπως αυτές διαμορφώνονται από τις εκάστοτε δημοσκοπήσεις.
Η ιδιότητα του Βουλευτή να γίνει (συνταγματικά) αυστηρά αντιπροσωπευτική της κοινωνίας που υπηρετεί.
Υπεύθυνος για την λίστα, το σχέδιο, και την επίλυση των προβλημάτων να είναι ο/η βουλευτής/ές του Νομού.
Η λίστα των προβλημάτων(ηλεκτρονική μορφή) θα περιέχει δείκτες οι οποίοι θα ενημερώνουν τον πολίτη για την πρόοδο που έχει γίνει αναφορικά με την επίλυση των προβλημάτων, τι κωλύματα υπάρχουν που εμποδίζουν την επίλυση τους, και τι ενέργειες έχουν γίνει για την άρση των κωλυμάτων έτσι ώστε να γίνει δυνατή η επίλυση τους. Η επίλυση των προβλημάτων θα διέπεται από χρονικά όρια διεκπεραίωσης ανάλογα με το μέγεθος των.
Σχέδιο διαμεσολάβησης σε κυβερνητικό επίπεδο, σε περίπτωση που ο βουλευτής αδυνατεί να αντεπεξέλθει στο παραπάνω έργο.
Νομική και συνταγματική θέσπιση ενός τέτοιου πλαισίου.
Η υλοποίηση ενός τέτοιου πλαισίου είναι ένα περίπλοκο εγχείρημα καθώς απαιτεί την αναδιάρθρωση δομών του υπάρχοντος πολιτικοκοινωνικού συστήματος, καθώς επίσης και αλλαγές νοοτροπιών και προδιαθέσεων.
Αλλά όπως είπε ο Πρόεδρος κ. Κυρ. Μητσοτάκης:
«Αλλάζουμε τη Νέα Δημοκρατία για να αλλάξουμε την Ελλάδα» και «Το να αλλάξουμε δεν είναι επιλογή, είναι μονόδρομος».
* Ο Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου είναι ηλεκτρονικός μηχανικος.