Του Γιάννη Παντελάκη
Η πολιτιστική ζωή της Ελλάδας υποβαθμίζεται λόγω των μεταναστών (57%). Με δυο λόγια, οι περισσότεροι Έλληνες-όχι αυτοί που ζουν στην Μόρια, αλλά σε όλη την επικράτεια-θεωρούν, ότι οι μετανάστες δεν μας παίρνουν μόνο τις δουλειές, αλλά επηρεάζουν και την πολιτισμική μας ομοιογένεια! Η οποία όπως είναι γνωστό έχει έντονα θετικά χαρακτηριστικά σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο!
Ο ερευνητής του ΕΚΚΕ (Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών ερευνών) Αγγ.Τραμουντάνης περίμενε ότι λόγω της οικονομικής κρίσης (όλες οι έρευνες συγκλίνουν σ' αυτό) θα ήταν αυξημένα τα αρνητικά αισθήματα για τους μετανάστες. Ωστόσο όπως έλεγε, τους ερευνητές τους εξέπληξε η ένταση των αποτελεσμάτων αφού είδαν ότι σε μεγάλα ποσοστά οι Έλληνες θεωρούν τους μετανάστες απειλή οριζόντια, σε όλους τους τομείς, τον οικονομικό, τον κοινωνικό και την ταυτότητα. Η έρευνα που παρουσιάστηκε χθες δεν δείχνει φοβία μόνο επειδή πολλοί (59%) θεωρούν ότι οι μετανάστες μας παίρνουν τις δουλειές. Αλλά και ότι αλλοιώνουν την κουλτούρα μας, ότι εξαιτίας τους η χώρα έχει μετατραπεί στο χειρότερο μέρος για να ζει κάποιος (63%)!
Η εικόνα αυτή, σε μεγάλο βαθμό συνδέεται με την εντύπωση που έχουμε ως κοινωνία για μας τους ίδιους. Η εικόνα του περιούσιου λαού (από τους πιο ευφυείς αυτοχαρακτηριζόμαστε) που πάντα αδικείται από κάποια ξένα κέντρα (και αυτό το αναδεικνύουν οι έρευνες). Το πρόβλημα αυτό συνδέεται απόλυτα και με την οικονομική κρίση που βιώνουμε. Ένας λαός χωρίς αυτογνωσία ή με λάθος εντύπωση για τα πραγματικά πολιτισμικά χαρακτηριστικά του, την κουλτούρα του δηλαδή, είναι φυσικό επακόλουθο ν'' αδυνατεί να πιστέψει ότι ένα μεγάλο μέρος της ευθύνης και για την οικονομική κρίση, οφείλεται και σ αυτόν. Τουλάχιστον για τις επιλογές του.
Αν πολιτισμός νοείται η αισθητική, οι αντιλήψεις, η παιδεία, η μόρφωση, η συμπεριφορά, ο σεβασμός του διαφορετικού και μια σειρά από στοιχεία ακόμα, αναρωτιέμαι από τι ακριβώς κινδυνεύει αυτός στην περίπτωσή μας. Είμαστε ένας αξιοζήλευτος λαός με εξαιρετικές επιδόσεις;
Αν κάποιος επιχειρήσει-βάσει ερευνών και όχι απαραίτητα βάσει προσωπικών παραστάσεων-να δημιουργήσει το προφίλ του νεοέλληνα, θα βγάλει το συμπέρασμα πως αθροίζει πολλές αρνητικές συμπεριφορές. Ελκύεται από το ρουσφέτι, διακρίνεται από την μικρή ή μεγάλη διαφθορά, κυνηγάει με κάθε τρόπο τον πλουτισμό, του αρέσει να του χαϊδεύουν τ' αυτιά, ενώ δείχνει σχεδόν αδιάφορος για τον διπλανό του όταν αυτός επηρεάζεται από την συμπεριφορά του. Οδηγεί σαν να του ανήκουν οι δρόμοι, παρκάρει σαν να του ανήκουν τα πεζοδρόμια, δεν νοιάζεται ιδιαίτερα για το περιβάλλον. Σε μεγάλα ποσοστά τουλάχιστον.
Τα στοιχεία ακόμα λένε ότι διαβάζουμε τα λιγότερα βιβλία ή έντυπα (κάτι που προϋποθέτει χρόνο και άσκηση) συγκριτικά με άλλες χώρες, επισκεπτόμαστε σπάνια τα μουσεία και δεν παρακολουθούμε πολιτιστικές εκδηλώσεις (οι επισκέψεις στα κέντρα που τραγουδάει ο Ρέμος δεν περιλαμβάνονται σ' αυτές) και γενικά υποβαθμίζουμε τα πολιτιστικά προϊόντα, δεν θεωρούμε ως προτεραιότητα τον πολιτισμό.
Η στάση μας-βασικό στοιχείο της κουλτούρας-απέναντι στο διαφορετικό είναι ενδεικτική σε μια σειρά από εκφράσεις της καθημερινότητας. Επιφυλακτικοί σε κάθε τι που ξεφεύγει από τα πρότυπα, αρνητικοί σε κάθε επιλογή που δεν ταιριάζει στις δικές μας επιλογές και οι οποίες έχουν στηριχτεί σε συμπεριφορές πολλών χρόνων πριν. Είμαστε φοβικοί απέναντι στο διαφορετικό, είμαστε και απέναντι στο ξένο. Αυτός ο νεοέλληνας λοιπόν, εκφράζει σε μεγάλα ποσοστά φόβους ότι θα αλλοιωθεί η κουλτούρα του από τους ξένους…
