Της Μαίρης Βενέτη
Η νευρικότητα γύρω από την έκβαση του νέου γύρου εμπορικών διαπραγματεύσεων ΗΠΑ - Κίνας φαίνεται ότι θα είναι η συνοδός των χρηματαγορών για κάποιο χρονικό διάστημα. Όλα δείχνουν ότι το τελευταίο και πιο κρίσιμο κομμάτι των εμπορικών συνομιλιών αποτελεί στην ουσία και τον γόρδιο δεσμό τους, καθώς ένα μεγάλο του μέρος αφορά τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας.
Δεδομένης της καλής μέχρι πρότινος ειδησιογραφίας όσον αφορά την εξέλιξη των εμπορικών συνομιλιών, οι αγορές αιφνιδιάστηκαν από τη νέα εμπλοκή, με τους περισσότερους εμπλεκόμενους να αναρωτιούνται: Mα τι πήγε στραβά τη στιγμή που όλα έδειχναν ότι είμαστε λίγο πριν το τέλος των εμπορικών διαπραγματεύσεων;
Kλονίστηκε η εμπιστοσύνη
Οι ΗΠΑ «διέρρευσαν» με κομψό τρόπο ότι η εμπλοκή προκλήθηκε από την μη τήρηση εκ μέρους του Πεκίνου ορισμένων βασικών δεσμεύσεων που είχε αναλάβει από τις μέχρι τώρα συμφωνίες με τους Αμερικάνους.
Αυτό εξώθησε τον Trump να ανακοινώσει ξαφνικά νέο κύκλο δασμών από την Παρασκευή 10 Μαΐου σε κινέζικα προϊόντα ύψους 200 δισ. δολαρίων.
Όπως χαρακτηριστικά είπε στους δημοσιογράφους ο εμπορικός αντιπρόσωπος των ΗΠΑ, Robert Lighthizer: "Αισθανθήκαμε ότι ήμασταν σε καλό δρόμο να φτάσουμε κάπου. Κατά τη διάρκεια της περασμένης εβδομάδας (29 Απρίλη-3 Μάη) παρατηρήσαμε μια διάβρωση των δεσμεύσεων της Κίνας. Αυτό είναι κατά τη γνώμη μας απαράδεκτο”.
Εν ολίγοις, οι ΗΠΑ αισθάνθηκαν ότι η Κίνα πολλές φορές αναλαμβάνει δεσμεύσεις κατά την διάρκεια των εμπορικών συνομιλιών, αλλά μόνο σε θεωρητικό επίπεδο. Αυτό όμως συνεπάγεται κάτι πολύ άσχημο για την εφεξής εξέλιξη της σινοαμερικανικής διαμάχης: Κρίση εμπιστοσύνης.
Από τη στιγμή που τίθεται θέμα δυσπιστίας, είναι προφανές ότι οι ΗΠΑ θα τραβήξουν το σκοινί μέχρι τέλους.
Άλλωστε ήδη το έκαναν, καθώς η κυβέρνηση Trump έχει αφήσει να αιωρείται η απειλή για επέκταση των δασμών σε επιπλέον κινεζικά εισαγόμενα προϊόντα αξίας 300 δισ. δολαρίων κατ'' έτος.
Εάν συμβεί αυτό, θα σημάνει αύξηση δασμών στο σύνολο των κινεζικών εισαγόμενων προϊόντων στις ΗΠΑ.
Μπορεί ο αντιπρόεδρος της κινεζικής κυβέρνησης και εκπρόσωπος της Κίνας στις διαπραγματεύσεις Liu He, να προσπάθησε να μειώσει το επίπεδο της έντασης, σημειώνοντας ότι η Κίνα μπορεί να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που θέτει η εμπορική αντιπαράθεση των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του πλανήτη, όμως τα πράγματα για την Κίνα δυστυχώς δεν είναι τόσο απλά.
Ο Τραμπ χτυπά την «καρδιά» της ανάπτυξης της Κίνας
Είναι γεγονός ότι πολλές «συναινέσεις» της Κίνας δεν εφαρμόζονται ποτέ στην πράξη, ειδικά αυτές που αφορούν το εξαιρετικά φλέγον ζήτημα των ευρεσιτεχνιών.
Ας μην ξεχνάμε ότι οι ΗΠΑ έχουν «μακρύ» κατάλογο αιτημάτων στα ζητήματα της πνευματικής ιδιοκτησίας, αλλά και σε αυτά της μεταφοράς τεχνολογίας, των ξένων επενδύσεων, της βιομηχανικής πολιτικής και των αγροτικών αγορών.
Όμως ακριβώς αυτοί οι τομείς με αιχμή του δόρατος τις ευρεσιτεχνίες φτάνουν μέχρι τον βασικό κορμό της κινεζικής οικονομίας και ανάπτυξης.
Ειδικά η κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας από την Κίνα, αποτελεί εδώ και χρόνια μεγάλη πηγή έντασης μεταξύ των δύο οικονομιών.
Ο Τραμπ από την αρχή της θητείας του κατηγόρησε την Κίνα για αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, με δούρειο ίππο τους κινέζικους επενδυτικούς κανόνες που απαιτούν από τις αμερικανικές εταιρείες να μεταφέρουν τεχνολογία, προκειμένου να δραστηριοποιηθούν στη χώρα.
Μάλιστα ο Αμερικανός Πρόεδρος είχε τιμολογήσει την «κλοπή» αυτή πέριξ των 600 δισ. δολαρίων.
Αν αθροίσει λοιπόν κανείς τους δασμούς που έχουν μπει, μαζί με αυτούς που εν δυνάμει θα μπουν, θα δει ότι «ο λογαριασμός» έχει σχεδόν κλείσει.
Δύσκολα θα λυθεί σύντομα ή αναίμακτα η εμπορική κόντρα
Δεδομένου ότι η άτυπη μεταφορά τεχνογνωσίας από τις ΗΠΑ υπήρξε στην ουσία από τους πιο βασικούς παράγοντες της ανάπτυξης της Κίνας, είναι κατανοητό ότι καθίσταται πολύ δύσκολο για την Κίνα να καταλήξει σε μια συμφωνία με τους όρους της Ουάσινγκτον χωρίς να αισθανθεί «ρακένδυτη».
Πόσο μάλλον από τη στιγμή που οι ΗΠΑ προσφέρουν σαν μόνο αντάλλαγμα, την κατάργηση των δασμών που επέβαλαν στην έναρξη της εμπορικής διαμάχης!
Τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στο Πεκίνο αρχές Μάη καταδεικνύουν ακριβώς τι διακυβεύεται: Μια απρόσμενη πτώση των εξαγωγών της Κίνας και μια εξίσου απρόβλεπτη αύξηση των εισαγωγών, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ο δείκτης PMI Απριλίου διαμορφώθηκε στις 50,1 μονάδες, έναντι 50,5 μονάδων τον προηγούμενο μήνα, δείχνουν ότι η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου συνεχίζει μια ασταθή ανάκαμψη.
Πόσο πιθανό είναι να τολμήσει η Κίνα να εγκαταλείψει τις εμπορικές πρακτικές που μέχρι πρότινος ήταν ο στυλοβάτης των τεχνολογικών φιλοδοξιών της, τη στιγμή μάλιστα που η επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης της χτυπάει την πόρτα;
Ακόμα και αν ο Τραμπ κάνει το χατήρι του Liu He και άρει τους δασμούς έναντι να εξασφαλισθεί η βασική προϋπόθεση για τους Κινέζους ώστε να επιδιώξουν μια εμπορική συμφωνία, η στήλη φοβάται ότι λόγω του ελλείματος εμπιστοσύνης από την πλευρά των ΗΠΑ, ο Τραμπ θα ζητήσει τέτοιες ρήτρες, που θα πυροδοτήσουν νέες διαφωνίες και συζητήσεις.
Βάση αυτής της οπτικής γωνίας, η πιθανότητα οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου να παρασυρθούν σε μια βαθύτερη εμπορική σύγκρουση, συμπαρασύροντας και την παγκόσμια οικονομία μαζί τους, είναι δυστυχώς μετρήσιμη. Πόσο μάλλον μετά την πρώτη απάντηση της Κίνας για δασμούς σε εισαγωγές αμερικανικών προϊόντων αξίας 60 δισ. δολαρίων από 1η Ιουνίου.
Ρεκόρ defaults στην αγορά ομολόγων της Κίνας
Η Κίνα θα πρέπει να δείξει μεγάλη διορατικότητα έναντι να πετύχει μια όσο γίνεται λιγότερο επώδυνη εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ, καθώς πέρα από τα macro έχει και άλλα μέτωπα ανησυχίας.
Η φετινή χρονιά διαμορφώνεται σε μια σκληρή χρονιά όσον αφορά τις αθετήσεις πληρωμών ομολόγων (defaults).
Τους τέσσερις πρώτους μήνες του 2019, σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg, είχαμε αθετήσεις πληρωμών ύψους 39,2 γουάν ή 5,8 δις.δολαρίων για την κινέζικη αγορά ομολόγων συνολικού ύψους 13 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.
Ο ρυθμός αθέτησης είναι τριπλάσιος από το 2016, μια χρονιά κατά την οποία επίσης οι αθετήσεις είχαν συγκεντρωθεί στο πρώτο εξάμηνο του έτους.
Αν δεν αλλάξει κάτι δραματικά, το 2019 θα έχουμε στην κινέζικη αγορά ομολόγων νέο υψηλό αθετήσεων, παρόλο που το 2018 είχαμε επίσης πολύ υψηλό αριθμό «απολεσθέντων πληρωμών ομολόγων».
Την ίδια στιγμή, η Κίνα συνεχίζει να πιέζει τις τράπεζες να επεκτείνουν τις πιστώσεις στον ιδιωτικό τομέα και ειδικότερα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αν και οι τελευταίες διστάζουν να δανείσουν αδύναμες εταιρείες.
Από την άλλη, η ομάδα του Προέδρου Xi Jinping έναντι να περιορίσει τη μη βιώσιμη μόχλευση σε πολλές επιχειρήσεις, έχει επικεντρωθεί στη συρρίκνωση του σκιώδους τραπεζικού συστήματος, όπου κατά καιρούς έχουν ληφθεί αποφάσεις με λιγότερη ρυθμιστική εποπτεία.
Από αυτό ακριβώς όμως το σκιώδες τραπεζικό σύστημα έχει εκπορευτεί ένα μεγάλο μέρος της χρηματοδότησης ουκ ολίγων κινέζικων εταιρειών.
Κάποια στιγμή πολλές από αυτές τις εταιρείες θα πρέπει να αναχρηματοδοτήσουν αυτόν τον δανεισμό και τα προβλήματα εκτός σκιώδους τραπεζικής θα είναι-αν δεν είναι ήδη- εμφανή.
Αυτή ακριβώς η συμπίεση χρηματοδότησης εξηγεί ως ένα μεγάλο βαθμό τα defaults που ξεκίνησαν από το 2016 και συνεχίζονται μέχρι σήμερα με αυξανόμενο ρυθμό.
Ποια ηχηρά ονόματα δήλωσαν αδυναμία
Ο όμιλος Neoglory Holding Group με μεγάλες επενδύσεις σε ακίνητα και λιανικό εμπόριο έχει «χάσει» πληρωμές σε δάνεια 7 δισ. γουάν το 2019.
Η China Minsheng Investing Goup,CMIG, η οποία τιμολογήθηκε ως η κινέζικη εκδοχή της JPMorgan Chase &Co, σόκαρε τους ομολογιούχους που είχαν στην κατοχή τους ομόλογα της που έληγαν τον Ιανουάριο.
Η CMIG είναι ένα κλασικό θύμα του κινήματος απομόχλευσης της Κίνας, καθώς οι επενδύσεις της για την υγειονομική περίθαλψη στην αεροπορία βασίστηκαν αρκετά στην χρηματοδότηση μέσω της σκιώδους τραπεζικής.
Η εταιρεία προσπαθεί να επιλύσει την κρίση ρευστότητας μέσω της αναδιοργάνωσης της με την έξοδο της από μη στρατηγικές επιχειρήσεις, αλλά δεδομένου ότι έχει πολλές ομολογιακές εκδόσεις σε δολάρια, το άγχος των ομολογιούχων είναι προφανές.
Η Shandong Group, μια μεγάλη ιδιωτική εταιρεία στην αγορά σιδήρου και κατασκευών έχει αθετήσει επίσης πληρωμές τοπικών ομολόγων ύψους 4,65 δισ. γουάν φέτος, ενώ λόγω του υψηλού όγκου των διασυνοριακών εγγυήσεων που έχει δώσει εκφράζονται φόβοι ότι τα προβλήματα του ομίλου είναι μόλις στην αρχή.
Mέσα σ'αυτό το κλίμα, πολλοί ομολογιούχοι ασκούν το δικαίωμα τους για πρόωρη εξόφληση, όπως για παράδειγμα συνέβη πρόσφατα με έναν από τους μεγαλύτερους κατασκευαστές ακινήτων τον Goocoo Investment Co.
Αυτό βέβαια αυξάνει το πρεσάρισμα των κινέζικων εταιρειών για ρευστότητα, αλλά και την ανάγκη εγρήγορσης των επενδυτών όσον αφορά τον πιστωτικό κίνδυνο της Κίνας και όχι μόνο.
Εν βρασμό όλος ο αναδυόμενος κόσμος
Οι νέοι δασμοί θα επιβαρύνουν και τους καταναλωτές των ΗΠΑ, καθώς οι τιμές θα αυξηθούν αναλόγως, οδηγώντας ενδεχομένως τον πληθωρισμό πάνω από το στόχο της Federal Reserve, που είναι στο 2%.
Κάτι τέτοιο όμως θα αναγκάσει την Κεντρική Τράπεζα να αλλάξει την τρέχουσα στάση της απέναντι στο ύψος των αμερικανικών επιτοκίων.
Γεγονός που θα πυροδοτήσει με τη σειρά του νέα μεταβλητότητα στις αγορές,καθώς ένα μεγάλο κομμάτι του χρέους του αναδυόμενου κόσμου είναι στο αμερικανικό νόμισμα.
Τέλος ας μην ξεχνάμε τον μεγαλύτερο κίνδυνο όλων: Όσο το κλάσμα Χρέος/ΑΕΠ έβαινε μειούμενο, οι αρκούδες των αγορών παρέμεναν μαντρωμένες. Τι θα γίνει όμως αν λόγω των εμπορικών συμπλοκών το παγκόσμιο ΑΕΠ μειωθεί στο μέλλον;
Μήπως θα ανησυχήσουμε ότι το ποσοστό χρέους στο 318% περίπου του παγκόσμιου ΑΕΠ, είναι ήδη αρκετά μεγάλο για να αρχίσει να αυξάνεται;
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή, ή προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερομένων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται, βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δεν δίνεται ότι είναι ακριβείς ή πλήρεις και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες
