Του Κώστα Μήλα
Τον Ιανουάριο του 2019, όταν ξεκίνησε η παροχολογία από την προηγούμενη κυβέρνηση, ο τότε Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ανακοίνωσε αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 10,9%, δηλαδή στα 650 ευρώ. Ουδέποτε η τότε κυβέρνηση αιτιολόγησε με οικονομικούς όρους, την συγκεκριμένη απόφαση. Εκείνη ωστόσο η αύξηση του κατώτατου μισθού ήταν 5,5 φορές μεγαλύτερη από τον ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ της Ελλάδας, τον οποίον το ΔΝΤ εκτιμά στο 1,8% για το 2019. Αντίθετα, ο Κ. Μητσοτάκης, τουλάχιστον προεκλογικά, δεσμεύθηκε ότι ο κατώτατος μισθός θα αυξάνεται με ρυθμό διπλάσιο από την αύξηση του ΑΕΠ.
Σημειωτέον ότι ο ετήσιος πραγματικός κατώτατος μισθός (σε όρους πραγματικής συναλλαγματικής ισοτιμίας) στην Ελλάδα, ευρισκόμενος στα 12.128 δολάρια (στοιχεία του 2018), είναι χαμηλότερος από τα 14.285 δολάρια, δηλαδή τον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ. Καθώς, λοιπόν, το 2020 είναι «προ των πυλών», ένα εύλογο ερώτημα είναι ποια εξέλιξη μπορεί να έχει ο κατώτατος μισθός στην χώρα μας;
Εάν υποθέσουμε ότι η ελληνική οικονομία θα αναπτυχθεί, όπως το ΔΝΤ εκτιμά, κατά 2,3% το 2020, και κατόπιν με ρυθμούς υποδεέστερους του 2% μέχρι και το 2024, τότε οι ποσοτικές μου εκτιμήσεις καταλήγουν ότι θα χρεασθούν τουλάχιστον 5 έτη, δηλαδή θα πρέπει να φτάσουμε στο 2024, προκειμένου ο κατώτατος μισθός να επανέλθει, από τα 650 ευρώ το 2019, σε «απόσταση αναπνοής» από τα 751 Ευρώ του 2009. Για την ακρίβεια, ο κατώτατος μισθός θα βρεθεί στα 748 Ευρώ το 2024 εάν, και εφόσον, οι εκτιμήσεις του ΔΝΤ για την οικονομική μας ανάπτυξη επαληθευθούν (βλέπε Πίνακα 1).
Εαν, όμως, οι εκτιμήσεις του ΔΝΤ για την ελληνική οικονομία αποδειχθούν απαισιόδοξες, τότε ο κατώτατος μισθός θα αυξηθεί πιο γρήγορα. Για παράδειγμα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά, για την Ελλάδα, ρυθμό ανάπτυξης 2,3% το 2020 και 2,0% το 2021 κάτι που σημαίνει ότι (εαν επαληθευθούν οι εκτιμήσεις του ΔΝΤ για το 2022-2024) ο κατώτατος μισθός θα βρεθεί στα 753 Ευρώ το 2024 (αντί των 748 Ευρώ του Πίνακα 1).
Κάτι τέτοιο θα αποτελέσει καλοδεχούμενη εξέλιξη αφού ισχυρότερη (σε σχέση με τις προβλέψεις του ΔΝΤ) ανάπτυξη θα δικαιολογεί επιτάχυνση της αύξησης του κατώτατου μισθού.
Σε κάθε περίπτωση, η προαναφερθείσα αύξηση του κατώτατου μισθού κρίνεται συνετή καθώς θα συμβαδίζει με τις εξελίξεις στην ελληνική οικονομία υπό την προϋπόθεση, βέβαια, ότι το ελληνικό ΑΕΠ θα παρουσιάσει συνεχή αύξηση μέσα στην επόμενη πενταετία.
Έχοντας αυτά κατά νου, το οικονομικό επιτελείο θα πρέπει να εξηγήσει στους Έλληνες ψηφοφόρους τι θα συμβεί σε περίπτωση κατά την οποία η ελληνική οικονομία επιστρέψει, ω μη γένοιτο, στην ύφεση. Θα προστατευθεί, στην περίπτωση αυτή, άραγε, ο κατώτατος μισθός από μειώσεις ανάλογες της πτώσης του ΑΕΠ;
Παρά λοιπόν το γεγονός ότι θα χρειασθούν τουλάχιστον 15 (!) έτη προκειμένου ο κατώτατος μισθός να επανέλθει στα επίπεδα του 2009, εκτιμώ ότι οι προναφερθείσες μισθολογικές εξελίξεις δεν θα προκαλέσουν την αντίδραση του επιχειρηματικού κόσμου.
Και τούτο επειδή η αύξηση του κατώτατου μισθού δεν θα είναι αυθαίρετη, όπως, για παράδειγμα, η προαναφερθείσα αύξηση 10,9% της κυβέρνησης Τσίπρα. Αντιθέτως, θα γίνει με συνετό τρόπο και με προσεκτικά βήματα, καθώς θα συνδέεται άμεσα με τις θετικές εξελίξεις στο ΑΕΠ.
*Καθηγητής στο Τμήμα Χρηματοοικονομικών και Λογιστικής, University of Liverpool
