Του Γιάννη Παντελάκη
Με μια ακόμα δανεική από τον Α. Παπανδρέου φράση, ο Τσίπρας είπε χθες πως «το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω». Αναφερόταν στην πορεία της οικονομίας. Ωστόσο, την ώρα που τα έλεγε αυτά, μια δημοσκόπηση που έβλεπε το φως της δημοσιότητας έλεγε σχεδόν με απόλυτο τρόπο πως αυτό που δεν γυρίζει πίσω, είναι ένα ιδιαίτερα μεγάλο μέρος από το ποτάμι των ψηφοφόρων που επέλεξαν ΣΥΡΙΖΑ τον Σεπτέμβριο του 2015. Δεν πρόκειται να το επαναλάβουν, λένε. Και γι' αυτό τον λόγο, ο Τσίπρας δεν προβλέπεται να οδηγήσει τη χώρα σε πρόωρες εκλογές.
Η δημοσκόπηση που δημοσιεύτηκε σε φιλική προς τον ΣΥΡΙΖΑ εφημερίδα (ΕφΣυν) καταγράφει πως το 43% εκείνων που ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ στις τελευταίες εκλογές δεν θα επαναλάμβαναν την ίδια επιλογή τώρα. Δεν βρισκόμαστε σε εκλογική περίοδο και προφανώς σε ένα μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων του βασικού κυβερνητικού κόμματος κυριαρχεί η οργή για την πολιτική που ακολουθείται. Όμως, θεωρείται σίγουρο (όπως προκύπτει από την διαχρονική συμπεριφορά του εκλογικού σώματος), πως ένα συντριπτικά μεγάλο μέρος αυτών των ψηφοφόρων (του 43%), δεν πρόκειται να επανέλθει στην ίδια επιλογή.
Η συμπεριφορά αυτών των ψηφοφόρων δεν είναι ξένη και άγνωστη στις εκλογικές αναμετρήσεις. Πρόκειται για μια ομάδα ανθρώπων που σχετικά σύντομα, μετατρέπουν την απογοήτευσή τους σε οργή, την οποία εν συνεχεία διοχετεύουν σε εντελώς διαφορετικές επιλογές και σίγουρα όχι σε εκείνη από την οποία νοιώθουν προδομένοι. Οι ψηφοφόροι αυτοί με την ίδια θέρμη που επέλεξαν ένα κόμμα, με την ίδια οργή το απορρίπτουν στην επόμενη αναμέτρηση. Είναι το ποτάμι που δεν γυρίζει πίσω.
Η εκλογική συμπεριφορά αυτών των ψηφοφόρων επειδή ακριβώς είναι αριθμητικά πολλοί, είναι αυτή που ουσιαστικά καθορίζει τις επόμενες κινήσεις στο πολιτικό σκηνικό όπως αυτές προσδιορίζονται από τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ. Με μια τέτοια εικόνα, ο Τσίπρας και οι συνεργάτες του δεν θα αποφάσιζαν πρόωρη προσφυγή στις κάλπες. Θα ήταν μια απόλυτα αυτοκτονική κίνηση αφού δεν θα επρόκειτο μόνο για μια εκλογική ήττα, αλλά για μια συντριβή. Και δεν έχουν πολλούς λόγους για να οδηγηθούν σε κάτι τέτοιο.
Πολλοί κάνουν την εκτίμηση πως η κυβέρνηση δεν αντέχει πολιτικά και το συνδέουν με τις νέες απαιτήσεις των δανειστών για επιπλέον σκληρά μέτρα (περικοπές συντάξεων, μείωση αφορολόγητου, απελευθέρωση απολύσεων κ.ο.κ.). Η σκέψη τους δεν είναι λάθος, ωστόσο δεν αυξάνει τις πιθανότητες για εκλογές. Οι κυβερνήσεις πέφτουν όταν χάνουν την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Και στο απλό ερώτημα: πως θα περάσει αυτά τα νέα μέτρα η κυβέρνηση, υπάρχει μια εξίσου απλή απάντηση: θα τα περάσει όπως πέρασε και όλα τα υπόλοιπα εδώ και σχεδόν δυόμιση χρόνια. Έντεχνα.
Αυτό σημαίνει ότι θα συνεχίσει (όπως συμβαίνει εδώ και καιρό) την δημιουργία ένα επικοινωνιακού τρικ το οποίο θα λειτουργήσει ως αντίβαρο στα μέτρα. Στις εκλογές του Σεπτεμβρίου το τρικ είχε το όνομα «παράλληλο πρόγραμμα» το οποίο υποτίθεται θα υποκαθιστούσε τα μέτρα του μνημονίου. Το σημερινό τρικ λέγεται «αντίμετρα» και υποτίθεται πως θα λειτουργήσουν παράλληλα με τα νέα μέτρα, ως αντιστάθμισμα κατά κάποιο τρόπο.
Η κοινωνία που γεύτηκε την ανυπαρξία παράλληλου προγράμματος και ισοδύναμων μέτρων, έχει αντιληφθεί ότι δεν υπάρχει σοβαρή βάση και σ' αυτή την υπόθεση των αντίμετρων. Δεν υπάρχουν και δεν μπορεί να υπάρξουν αντίμετρα που θα καλύψουν τις νέες απώλειες στα εισοδήματα. Ωστόσο σε αυτή την χρονική περίοδο ο Τσίπρας ενδιαφέρεται περισσότερο από την κοινωνία, για κάτι άλλο. Τους 153 βουλευτές της πλειοψηφίας. Αυτοί πρέπει να ψηφίσουν τα νέα μέτρα και αυτοί πρέπει να έχουν κάποιες στοιχειώδεις δικαιολογίες για να πουν στους ψηφοφόρους τους στις εκλογικές περιφέρειες. Ενός είδους αντίλογος στις δικαιολογημένες οργισμένες ενστάσεις.
Όλα αυτά οδηγούν στην εκτίμηση πως και συμφωνία θα υπάρξει με τους δανειστές (έστω και με χρονική καθυστέρηση που θα έχει επιπλέον κόστος) και οι 153 θα πουν «ναι» στα νέα μέτρα. Και αν αυτό συμβεί -που είναι το πιο πιθανό σενάριο- αυτόματα απομακρύνεται το ενδεχόμενο εκλογών. Αν ποτέ υπήρχε κάτι τέτοιο. Η βεβαιότητα ότι σε αυτή την χρονική περίοδο δεν θα επιχειρήσει πρόωρες εκλογές ο Τσίπρας, ενισχύεται από την προαναφερόμενη δημοσκοπική εικόνα.
Τα όποια νέα μέτρα θα ψηφιστούν, η κυβέρνηση θα διατηρήσει την κοινοβουλευτική συνοχή της και παράλληλα θα κερδηθεί πολύτιμος πολιτικός χρόνος. Όχι μόνο για να συνεχίσουν να απολαμβάνουν την εξουσία, αλλά και για σκαρφιστούν τρόπους αλλαγής της, ιδιαίτερα αρνητικής για την κυβέρνηση, εικόνας που καταγράφουν οι δημοσκοπήσεις. Παρ' ότι κάτι τέτοιο δεν φαίνεται πιθανό -με δεδομένη την άρνηση μεγάλου τμήματος των ψηφοφόρων του Σεπτεμβρίου να ακολουθήσουν την ίδια επιλογή στις επόμενες εκλογές- η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία...
