Του Γιάννη Παντελάκη
Ένα μεγάλο μέρος του προβλήματος της χώρας, αποτυπώνεται σε δυο διαφορετικές εικόνες από γεγονότα που συνέβησαν με διαφορά λίγων ημερών. Η πρώτη, την περασμένη Κυριακή στην Αγία Βαρβάρα. Πολλές χιλιάδες κόσμου υποδέχεται και προσκυνά τα λείψανα της Αγίας Ελένης. Και η μαζική προσέλευση συνεχίζεται. Η δεύτερη εικόνα, χθες στο κέντρο της Αθήνας. Λίγες μόνο χιλιάδες κόσμου να διαμαρτύρονται για το τέταρτο μνημόνιο που επιδεινώνει με δραματικό τρόπο το βιοτικό επίπεδο εκατομμυρίων ανθρώπων.
Οι εικόνες δεν είναι απαραίτητα συγκρίσιμες, αλλά σίγουρα είναι ενδεικτικές του τρόπου με τον οποίο σκέφτεται και λειτουργεί ένα αριθμητικά μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας. Η πρώτη δείχνει πως πολλές χιλιάδες ανθρώπων εναποθέτουν ελπίδες και προσδοκίες σε κάτι μεταφυσικό. Σεβαστή σαν επιλογή για όσους το κάνουν, αλλά απέχει ιδιαίτερα από μια ορθολογική αντιμετώπιση των πραγμάτων. Και ιδιαίτερα των πολλών και μεγάλων προβλημάτων που έχουν επιδεινωθεί στα χρόνια της κρίσης.
Η δεύτερη δείχνει πως η πλειονότητα της κοινωνίας έχει παραιτηθεί από τέτοιες μορφές διεκδίκησης, δεν ελπίζει και δεν προσδοκά ότι μπορεί κατεβαίνοντας στους δρόμους μετά από ένα κάλεσμα κομμάτων ή συνδικαλιστών να αποτρέψει την εφαρμογή νέων σκληρών μέτρων και μάλιστα από κάποιους που ως χθες ορκιζόντουσαν για το αντίθετο. Παρότι υπάρχουν δηλαδή όλες οι αναγκαίες συνθήκες και προϋποθέσεις για εκδηλώσεις διαμαρτυρίας, αυτές συγκεντρώνουν μικρή αποδοχή.
Οι αιτίες του φαινομένου, είναι προφανώς πολλές και σύνθετες. Ωστόσο, έρχονται να συμπληρώσουν μερικά κομμάτια του παζλ που αφορά στην Ελληνική κοινωνία και την συμπεριφορά της. Μερικά άλλα κομμάτια του ίδιου παζλ, έχουν συμπληρωθεί λίγο καιρό πριν, μέσα από έρευνες που καταγράφουν τον βαθμό εμπιστοσύνης για τους θεσμούς για παράδειγμα. Σχεδόν όλες οι έρευνες συγκλίνουν σε μια κοινή συνισταμένη. Οι θεσμοί που συγκεντρώνουν την μεγαλύτερη εμπιστοσύνη των πολιτών είναι αυτοί του στρατού, της εκκλησίας και της οικογένειας. Αντίθετα, τον χαμηλότερο δείκτη εμπιστοσύνης τον συγκεντρώνουν τα κόμματα, τα ΜΜΕ και οι συνδικαλιστικές οργανώσεις, οι θεωρητικά δηλαδή πιο αντιπροσωπευτικοί θεσμοί.
Μετά από εφτά συνεχόμενα χρόνια κρίσης και τους τρόπους και μεθόδους με τις οποίες την διαχειρίστηκαν κόμματα από σχεδόν όλο το φάσμα, επιβεβαιώνονται έντονα τάσεις της Ελληνικής κοινωνίας με παρακμιακά χαρακτηριστικά τουλάχιστον για μια αντιπροσωπευτική δημοκρατία δυτικού τύπου. Η πλειονότητα των πολιτών δεν πιστεύει ότι τα κόμματα ή οι συνδικαλιστικές οργανώσεις μπορούν να τους εκπροσωπήσουν με τον τρόπο τουλάχιστον που οι ίδιοι θέλουν και στέκονται με σχεδόν απαξιωτικό τρόπο σε θεσμούς που στις υπόλοιπες δυτικές χώρες λειτουργούν.
Ένα μικρό μόνο δείγμα πάντως απαξίωσης θεσμών ή οργάνων από την ίδια την εκτελεστική εξουσία και το οποίο αθροίζεται στα προαναφερόμενα σημειώθηκε μόλις χθες. Η επιστημονική υπηρεσία της Βουλής θεωρεί πως αρκετές διατάξεις του νομοσχεδίου είναι αμφίβολης (sic) αντισυνταγματικότητας. Η κυβερνητική πλειοψηφία το αγνοεί σαν να μην συμβαίνει τίποτα. Ο εισηγητής της πλειοψηφίας μάλιστα που σ'' ένα νομοσχέδιο με οικονομικά χαρακτηριστικά ομολογεί πως δεν γνωρίζει οικονομικά παρά μόνο μπακαλίστικα, αποκτά συνταγματικές γνώσεις και κρίνει πως οι διατάξεις του νομοσχεδίου αυτού κινούνται εντός του συντάγματος…
