Του Αλέξανδρου Σκούρα
Μιλώντας με αρκετούς φίλους ρεπουμπλικανούς ακούω συχνά το θαυμασμό τους για τη φορολογική και ρυθμιστική μεταρρύθμιση του προέδρου. Πρόκειται για δύο θεαματικές μεταρρυθμίσεις που μειώνουν δραστικά τους φορολογικούς συντελεστές, αυξάνουν το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και διευκολύνουν το επιχειρείν στην ήδη πλούσια και ανεπτυγμένη Αμερική. Όμως, αυτή είναι η μισή ιστορία. Το άλλο μισό, οι οπαδοί του Τραμπ, συνήθως αποφεύγουν να το αναγνωρίσουν σε ό,τι αφορά την οικονομική του πολιτική.
Σήμερα το χρέος του ομοσπονδιακού κράτους των ΗΠΑ υπολογίζεται σε 23 τρις δολάρια, περίπου 106% του ΑΕΠ. Το 1980, τη χρονιά που ανέλαβε ο Ρίγκαν την προεδρία, το χρέος έναντι του ΑΕΠ ήταν μόλις 34%. Το δημοσιονομικό έλλειμμα της χώρας πλησιάζει το 5% του ΑΕΠ ενώ κάθε πολίτης έχει χρεωθεί από το κράτος περίπου 70 χιλιάδες δολάρια.
Πριν από μία δεκαετία, στην κορύφωση της κρίσης, οι ρεπουμπλικάνοι πέρασαν μία ταραχώδη διετία με την άνοδο του Tea Party, μίας εσωτερικής φράξιας που ξεκίνησε ως κίνημα κατά των bailouts του Μπους και μετέπειτα του Ομπάμα, που εν τέλει εξελίχθηκε σε περίεργο μείγμα ακτιβιστών από τη συντηρητική, τη φιλελεύθερη, και την ευρύτερη δεξιά. Το κυρίαρχο αίτημα στο ξεκίνημα του Tea Party ήταν ο περιορισμός του χρέους και η κατάργηση των παρεμβατικών πολιτικών στην οικονομία. Με τον καιρό το κίνημα αυτό εξελίχθηκε σε οτιδήποτε φαιδρό μπορεί να βγει από την αμερικανική δεξιά. Όμως, το στίγμα του στη ρητορική του παραδοσιακού δεξιού κόμματος των ΗΠΑ κράτησε για αρκετά χρόνια, μέχρι και την εκλογή του Τραμπ. Όπως είναι προφανές πλέον, η συντηρητική παράταξη της Αμερικής, ενώ έφερε τα πάνω κάτω στο πολιτικό τοπίο όταν τα ελλείμματα και το χρέος προέρχονταν από τον Ομπάμα, ξαφνικά με το που βγήκε ρεπουμπλικάνος πρόεδρος, το ζήτημα του χρέους και των ελλειμμάτων ξεχάστηκε.
Αντίστοιχα, στο παρελθόν οι Ρεπουμπλικάνοι ήταν υπέρ του ελεύθερου εμπορίου και κατά του προστατευτισμού. Η στήριξη του ελεύθερου εμπορίου δεν αφορούσε μόνο τα στελέχη και τους εκλεγμένους του κόμματος αλλά και τους ψηφοφόρους του. Με την εκλογή του Τραμπ, η σχέση αυτή έχει πλέον αντιστραφεί. Σήμερα, οι περισσότεροι πολιτικοί που στηρίζουν το ελεύθερο εμπόριο είναι δημοκρατικοί ενώ και η σχέση των ψηφοφόρων έχει αντιστραφεί.
Τα βασικά θεμέλια που έκαναν το ρεπουμπλικανικό κόμμα το κόμμα προτίμησης όσων υποστηρίζουν την οικονομική ελευθερία έχουν πλέον καταρρεύσει. Μπορεί ο Τραμπ να μείωσε τους φορολογικούς συντελεστές αλλά οι δασμοί που έχει επιβάλλει είναι στην ουσία ένας από τους μεγαλύτερους φόρους που έχουν επιβληθεί σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα στους Αμερικανούς φορολογούμενους. Διότι, ας μη γελιόμαστε, τους δασμούς τους πληρώνουν εν τέλει οι καταναλωτές μέσω των τιμών που πληρώνουν στα εισαγόμενα προϊόντα και όχι οι εταιρίες που εισάγουν την πραμάτεια τους στις ΗΠΑ.
Θυμάμαι ότι το 2016, ενώ ήμουν ακόμα στην Ουάσινγκτον, μου είχε κάνει εντύπωση πως ο Τραμπ κατάφερε να επιβληθεί στο κόμμα του μέσα σε δύο εβδομάδες από την εκλογή του. Υπέθεσα τότε ότι η επιρροή του με το χρόνο θα μειωνόταν. Δυστυχώς, όχι μόνο δεν μειώθηκε αλλά από ότι φαίνεται έχει καταφέρει να αλλάξει ριζικά το χαρακτήρα του κόμματός του.
