Το σχέδιο Τρούμαν, τότε και σήμερα

Σαν σήμερα για μένα που γράφω το άρθρο αυτό, και σαν χθες για σας που το διαβάζετε, στις 12 Μαρτίου του 1947 δηλαδή, ο Χάρρυ Τρούμαν ανακοίνωσε στο Κογκρέσο τις αρχές της πολιτικής του για τον έλεγχο της επέκτασης της γεωπολιτικής επιρροής της τότε Σοβιετικής Ένωσης. Το Δόγμα Τρούμαν όπως έμεινε γνωστό στην ιστορία όριζε πως «πολιτική των ΗΠΑ πρέπει να είναι η υποστήριξη ελεύθερων λαών που αντιστέκονται στην επιχειρούμενη υποταγή τους από ένοπλες μειονότητες ή εξωτερικές πιέσεις».

Το Δόγμα Τρούμαν συνέβαλε καθοριστικά στην παραμονή της Ελλάδας στον δυτικό κόσμο σε μια χρονική στιγμή όπου αυτό δεν ήταν καθόλου διασφαλισμένο. Όπως επίσης, καθόλου διασφαλισμένο δεν ήταν μέχρι εκείνη την στιγμή ότι οι ΗΠΑ θα συνέχιζαν να ενδιαφέρονται ενεργά για τη ρημαγμένη Ευρώπη και μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Έτσι, παρά το γεγονός ότι η χώρα μας ανήκει γεωγραφικά στα ανατολικά της Ευρώπης, κατά την κρίσιμη περίοδο του Ψυχρού Πολέμου ανήκε πολιτικά στη Δύση. Κι αυτό με τη σειρά του συνέβαλε καθοριστικά στο ότι, παρά τις μεγάλες πολιτικές, πολιτειακές και οικονομικές κρίσεις από τις οποίες διήλθε όλες αυτές τις δεκαετίες η χώρα μας, η Ελλάδα παραμένει δημοκρατικότερη, πλουσιότερη και σταθερότερη απ’ όλα τα κράτη της γειτονιάς μας που γνώρισαν τον κομμουνισμό. 

Κι αυτό είναι κάτι που η εγχώρια Αριστερά μάλλον δεν το συγχωρά, εξ ου και οι επανειλημμένες, σχεδόν φολκλορικού χαρακτήρα πια προσπάθειες να γκρεμιστεί το άγαλμα του Τρούμαν που βρίσκεται στη συμβολή της Λεωφόρου Βασιλέως Κωνσταντίνου και της οδού Βασιλέως Γεωργίου Β’. Οι συμπολίτες μας αυτοί θα προτιμούσαν προφανώς να βρισκόμασταν υπό την επιρροή της Σοβιετικής Ένωσης.

Είμαι ο τελευταίος που θα επιχειρήσει να ξεπλύνει ιστορικά γεγονότα, όπως η υποστήριξη των ΗΠΑ στην επταετή δικτατορία. Κάθε περιορισμός της ελευθερίας των πολιτών είναι καταδικαστέος. Όμως ακόμη και με τα σοβαρά αυτά λάθη της αμερικανικής πολιτικής, το ευρωατλαντικό δόγμα ήταν εκείνο που σε μεγάλο βαθμό κράτησε τη Δυτική Ευρώπη (και ένα κρίσιμο για μας μέρος της Ανατολικής) ελεύθερη. Αυτό οφείλουμε να το αναγνωρίσουμε στον Πρόεδρο Τρούμαν και στη χώρα που πρωτοστάτησε κατά τον περασμένο αιώνα στη μάχη εναντίον του ολοκληρωτισμού της κάθε απόχρωσης.