Του Γιάννη Παντελάκη
Ένα μήνα πριν το Εργατικό κόμμα της Ολλανδίας κατέρρευσε. Από τις 38 έδρες στις προηγούμενες εκλογές και δεύτερο σε δύναμη, πήρε μόλις 9 σημειώνοντας αρνητικό ποσοστό στην ιστορία του! Στη Γαλλία, ο υποστηριζόμενος από το σοσιαλιστικό κόμμα υποψήφιος Μπενουά Αμόν, μόλις που κατάφερε να συγκεντρώσει ποσοστό 6,35% από 29 % που είχε πάρει ο Ολάντ πριν πέντε χρόνια! Για το ΠΑΣΟΚ τα γνωρίζουμε καλύτερα. Τι συμβαίνει άραγε και τα παραδοσιακά σοσιαλιστικά κόμματα γνωρίζουν τέτοια υποχώρηση της επιρροής τους;
Οι απαντήσεις είναι περισσότερες από μια. Όλες ωστόσο συγκλίνουν σ'' ένα κοινό συμπέρασμα: πέφτουν θύματα της ίδιας της στροφής που έχουν κάνει στις οικονομικές προτάσεις τους υποτασσόμενα στην κυριαρχία των ελεύθερων αγορών. Αδυνατούν να διαμορφώσουν μια εναλλακτική πρόταση απέναντι στην οικονομικά φιλελεύθερη και η οποία θα απευθυνθεί στην κοινωνία και ιδιαίτερα στο κομμάτι εκείνο που βλέπει ή βιώνει μεγέθυνση των ανισοτήτων, υποχώρηση του κοινωνικού κράτους και αύξηση των ανισοτήτων.
Παρότι κάθε χώρα έχει σημαντικές ιδιαιτερότητες, είναι ενδεικτικό πως σε όσες από αυτές τα σοσιαλιστικά κόμματα κλήθηκαν να συγκυβερνήσουν με τα συντηρητικά υιοθετώντας κατά βάση την ατζέντα των τελευταίων, ηττήθηκαν. Το Ελληνικό παράδειγμα είναι ενδεικτικό, όπως ενδεικτικό είναι και αυτό της Ολλανδίας όπου το Εργατικό κόμμα συγκυβέρνησε για πέντε χρόνια με τους συντηρητικούς. Στην Γαλλία επίσης, δύσκολα ο Ολάντ έκανε αισθητή την διαφορά από τότε που κέρδισε την προεδρία, ενώ είναι χαρακτηριστική η ταύτισή του με την Μέρκελ στη διαχείριση της Ευρωπαϊκής πορείας και την πίστη σε πολιτικές ακραίου μονεταριστικού χαρακτήρα.
Υπάρχει βέβαια και ένα άλλο παράδειγμα που δεν επιβεβαιώνει σχετικά αυτή την διαπίστωση, αυτό του SPD της Γερμανίας το οποίο παρότι συγκυβερνά με τους Χριστιανοδημοκράτες της Μέρκελ εξακολουθεί να διατηρεί αξιοπρεπή επιρροή. Όλα ωστόσο δείχνουν πως ο Σούλτς θα ηττηθεί από την σημερινή καγκελάριο, αλλά και ότι οι καλές επιδόσεις που δείχνει έως τώρα στις δημοσκοπήσεις οφείλονται περισσότερο στην σχετικά χαρισματική προσωπικότητα του ίδιου και λιγότερο στην επιρροή του κόμματος του. Στην Ισπανία λίγους μήνες πριν, οι σοσιαλιστές έχασαν για μια ακόμα φορά και ακολούθησε εσωκομματική κρίση, ενώ και στην Βρετανία το Εργατικό κόμμα είναι το πιο πιθανό ότι θα χάσει τις επικείμενες πρόωρες εκλογές, αυτό δείχνουν οι δημοσκοπήσεις.
Αν στην αδυναμία των σοσιαλιστικών κομμάτων να παρουσιάσουν εναλλακτικές κυβερνητικές λύσεις, προστεθεί και η αναμενόμενη φθορά από τα χρόνια διαχείρισης της εξουσίας και τα συχνά φαινόμενα διαφθοράς που παρατηρήθηκαν, συμπληρώνεται με κάποιο τρόπο το παζλ αυτής της κρίσης που διανύουν. Το ενδιαφέρον είναι πάντως πως η ανάγκη για μια εναλλακτική πρόταση εξουσίας, παραμένει πάντα ως ζητούμενο όπως δείχνουν όλες οι πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις…
