Του Ευτύχη Βαρδουλάκη*
Ένας βασικός λόγος που μας πήρε και μας σήκωσε ως χώρα τα τελευταία χρόνια ήταν ότι το πολιτικό σύστημα στάθηκε ανίκανο να δημιουργήσει στοιχειώδεις συναινέσεις για τη διαχείριση μιας κρίσης, η οποία στο κάτω-κάτω δεν αφορούσε καμία κυβέρνηση μεμονωμένα, αλλά την πατρίδα και τις ζωές μας.
Για την οικονομία της συζήτησης και για να μην αναλωθούμε σε περιπτωσιολογία, ας θεωρήσουμε ότι το λάθος αυτό το διέπραξαν όλοι, ο καθένας φυσικά σε διαφορετικό βαθμό. Και ο ΓΑΠ στην τελευταία φάση της κυβέρνησης Καραμανλή και ο Σαμαράς της πρώιμης αντιμνημονιακής περιόδου και περισσότερο από όλους, με τον πλέον αφοριστικό και διχαστικό τρόπο, ο Τσίπρας. Ο οποίος Τσίπρας μάλιστα το έπραξε και όταν ήταν στην αντιπολίτευση, αλλά και ως πρωθυπουργός, παρά το ότι την κρισιμότερη ώρα, στην ψηφοφορία για το τρίτο μνημόνιο, στηρίχθηκε από την αντιπολίτευση. Και όταν αυτή του «καθάρισε την μπουγάδα» και δεν του έσκασε η χώρα στα χέρια, ζήτησε προεκλογικά «να την τελειώσουν».
Ουδείς αθώος λοιπόν, αλλά κάποιοι βαρύνονται με πταίσματα, κάποιοι με πλημμελήματα και κάποιοι με κακουργήματα.
Ας θεωρήσουμε παρόλα αυτά πώς ό,τι έγινε έγινε, τώρα κοιτάζουμε μπροστά και πρέπει όντως να δημιουργήσουμε κάποιες προϋποθέσεις συνεννόησης. Ποιες είναι αυτές; Υπάρχουν; Και αν δεν υπάρχουν, μήπως η όλη συζήτηση εν τέλει βλάψει παρά ωφελήσει την υπόθεση της συναίνεσης;
Μια πρώτη βασική προϋπόθεση είναι η ειλικρίνεια ως προς τις προθέσεις. Υπάρχει; Και αν ναι, πώς αποδεικνύεται; Πώς θα πείσει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ότι το εννοεί; Ένας τρόπος είναι η αυτοκριτική και η παραδοχή λαθών από τη δική της σκοπιά. Ο κ. Τσίπρας είπε: «όλοι έχουμε κάνει υπερβολές». Αρκεί; Δεν νομίζω ότι η αντιπολίτευση θα αρκεστεί σε αυτό και δεν νομίζω ότι μπορεί κανείς και να την αδικήσει, αν ζητήσει κάτι περισσότερο από αυτό. Άρα, αυτή η προϋπόθεση είναι υπό διερεύνηση.
Μια δεύτερη προϋπόθεση είναι να υπάρχει αντικείμενο συναίνεσης. Τι θα αφορά αυτή; Το Ασφαλιστικό; Την φορολογία; Την υλοποίηση της συμφωνίας; Αυτά είναι ζητήματα που έχουν σαφές πολιτικό πρόσημο. Ουδείς μπορεί να υποχρεώσει τον άλλο να συμφωνήσει. Πάνω σε ποια πλατφόρμα θα ζητηθεί συναίνεση;
Τα πράγματα είναι απλά: Αν η κυβέρνηση έχει πλειοψηφία, ας εφαρμόσει αυτά που θέλει. Και η αντιπολίτευση ας πει τα δικά της. Τι φοβάται δηλαδή η Κυβέρνηση; Μην πάνε οι ψηφοφόροι του «Μένουμε Ευρώπη» και οι χούλιγκαν του «ακραίου κέντρου» – τους οποίους τόσο χλευάζουν – και τους προπηλακίσουν, όπως κάποιοι άλλοι έπρατταν στο παρελθόν; Αν, από την άλλη, η κυβέρνηση δεν έχει την πλειοψηφία, τότε υπάρχουν προβλεπόμενες συνταγματικές διαδικασίες.
Μια τρίτη και βασικότατη προϋπόθεση είναι να υπάρχουν αξιόπιστοι συνομιλητές. Αυτήν τη στιγμή η Ν.Δ. δεν έχει ηγεσία. Κακώς, κάκιστα, αλλά αυτό είναι ένα δεδομένο που δεν αλλάζει εντός των επόμενων τριών (λέμε τώρα...) εβδομάδων. Εν μέσω προεκλογικής διαδικασίας – ας μη γελιόμαστε – ΟΛΟΙ οι υποψήφιοι είναι «υποχρεωμένοι» να ακολουθήσουν σκληρή γραμμή έναντι της κυβέρνησης, αλλιώς θα συνθλιβούν εσωκομματικά. Το να θέτεις συνεπώς σε αυτήν τη φάση ζήτημα συναίνεσης όταν ο άλλος ξέρεις ότι ΔΕΝ μπορεί αντικειμενικά να μπει σε μια τέτοια συζήτηση, καθιστά την πρωτοβουλία ή προσχηματική ή προβοκατόρικη, με στόχο να δημιουργήσει εσωτερικά ζητήματα στη Ν.Δ. Συνεπώς ούτε αυτή η προϋπόθεση υπάρχει.
Πού οδηγούμαστε λοιπόν; Σε μια πρωτοβουλία καταδικασμένη να αποτύχει, μέσα από την οποία θα απαξιωθεί η συναίνεση ως έννοια, θα δώσει πόντους σε όσους πολιτεύονται με κραυγές και θα εμπλουτίσει το πολιτικό μας σκηνικό με μερικές ακόμα πράξεις φαιδρότητας. Ένας ακόμα περιφανής θρίαμβος του πολιτικού μας συστήματος!
ΥΓ: Συναίνεση δεν σημαίνει κατ'' ανάγκην να υπερψηφίζουν μαζί τα κόμματα και να συμφωνούν σε όλα. Συναίνεση μπορεί να θεωρηθεί και η λελογισμένη αντίδραση εντός θεσμικών πλαισίων. Το να μην καις την Αθήνα, π.χ. Να αποφεύγεις φραστικές ακρότητες. Να μην διχάζεις την κοινωνία. Και αυτό μια έμπρακτη μορφή συναίνεσης είναι. Ας ξεκινήσουμε από τα αυτονόητα, ας απομονωθούν οι τοξικές συμπεριφορές και σιγά-σιγά όλα θα βρουν τον δρόμο τους.
* Ο Ευτύχης Βαρδουλάκης είναι σύμβουλος στρατηγικής και επικοινωνίας.
