Στην αρχή σκεφτήκαμε πως η πανδημία θα διαρκέσει λίγους μήνες και προσπαθήσαμε να πείσουμε τους εαυτούς μας πως θα τα καταφέρουμε. Ζούσαμε στο ηρωϊκό στάδιο. Υπήρχε αισιοδοξία και ενέργεια για να ξεπεραστεί όλο αυτό.
Αρχίσαμε να δραστηριοποιούμαστε κάνοντας γυμναστική, μαγειρεύοντας, διαβάζοντας, σε μια συνεχή προσπάθεια να κάνουμε “καλή χρήση” αυτής της περιόδου. Εξάλλου, όπως διαβάσαμε σε αμέτρητα άρθρα, ο Shakespeare έγραψε τον Βασιλιά Λήρ όσο ήταν σε καραντίνα.
Λίγο μετά μπήκαμε στο στάδιο τoυ μήνα του μέλιτος, όπου νιώσαμε πως μπορεί να μην ήμασταν όλοι στο ίδιο καράβι αλλά βρισκόμασταν μέσα στην ίδια φουρτούνα.
Μετά όμως περάσαμε στο στάδιο της απογοήτευσης. Αρχίσαμε να νιώθουμε σωματικά και συναισθηματικά εξαντλημένοι. Η υπερεπαγρύπνηση μετατράπηκε σε εκνευρισμό.
Σήμερα βρισκόμαστε στο στάδιο της κόπωσης, της εξάντλησης από την αναμονή. Είναι το στάδιο που μπορεί κάποιος ή να πυροδοτείται πολύ εύκολα ή να αποσύρεται εντελώς. Αυτά είναι τα τέσσερα στάδια της πανδημικής κόπωσης όπως περιγράφονται από τους ερευνητές του Medical Harvard School.
Από τη μια η συνειδητοποίηση πως το οριστικό τέλος και η επιστροφή στην κανονικότητα θα αργήσουν και από την άλλη η αδιάκοπη και συνεχής ροή κακών ειδήσεων, προκαλεί μια συλλογική πανδημική κόπωση.
Υπάρχει υπερδιέγερση από τη συνεχή εισροή πληροφοριών και μαζί η κόπωση που σχετίζεται με έλλειψη διέγερσης μιας και οι ζωές μας έχουν περιοριστεί αρκετά. Βρισκόμαστε ταυτόχρονα σε κατάσταση χαμηλής διέγερσης και υπερδιέγερσης. Οι ειδικοί λένε πως η επόμενη πρόκληση σε μια ενδεχόμενη πανδημία θα είναι η εξομάλυνση της καμπύλης της ψυχικής υγείας.
Όταν είμαστε ψυχικά και σωματικά εξαντλημένοι μειώνεται η ανθεκτικότητα και ενισχύονται τα συναισθήματα φόβου και αδυναμίας. Λόγω της εξάντλησης η ικανότητά μας αλλά και το κίνητρο για να αντιμετωπίσουμε τα δύσκολα συναισθήματα, μειώνεται.
Τη μόνη συμβουλή που θα τολμήσω να δώσω στην παρούσα φάση είναι η συνειδητή αποσύνδεση από τους «θορύβους» του περιβάλλοντος. Είναι και αυτό που θα μας βοηθήσει να παραμείνουμε ανθεκτικοί και να κάνουμε οικονομία δυνάμεων.
* Η Νάσια Ευθυμιοπούλου είναι ψυχοθεραπεύτρια Gestalt.
