Του Κωνσταντίνου Βέργου*
Πριν 11 μήνες είχαμε επισημάνει ότι ίσως ξεκινάει ράλι στα εμπορεύματα. Πράγματι, οι τιμές των εμπορευμάτων, για παράδειγμα του πετρελαίου, ανέβηκαν 60% έκτοτε! Να περιμένουμε τέλος στο ράλι ή οδεύουμε προς νέα υψηλά;
Τότε λέγαμε ότι το 2016 θύμιζε το 2006-2007, από πολλές πλευρές, όπως στους ρυθμούς ανάπτυξης του ΑΕΠ, το ύψος των τιμών των μετοχών, και τη σημαντική ανατίμηση ακινήτων τα προηγούμενα χρόνια στις ΗΠΑ, που είναι η σημαντικότερη αγορά παγκοσμίως. Όμως επίσης είχαμε επισημάνει ότι εν τω 2006-2007 είχαμε πίσω μας μόνο μία ποσοτική χαλάρως, εκείνη της Ιαπωνίας, και είχαν προηγηθεί μόνο οι οι κρίσεις 1997-2000 στην Ασία, το 2016 το κέντρο της κρίσης έχει μεταφερθεί στην ΕΕ με πολλές κρίσεις στη γερμανοκρατούμενη «περιφερειακή Ευρώπη» επί 6 χρόνια, ενώ παράλληλα οι ΗΠΑ είναι πλέον η χώρα με σημαντικά καλύτερα δεδομένα από εκείνα της Ε.Ε..
Έκτοτε μεσολάβησε η χειροτέρευση της κρίσης στις Ευρωπαϊκές Τράπεζες, με έξαρση μεταξύ άλλων στις Ιταλικές Τράπεζες, η απόφαση της Βρετανίας για έξοδο από ΕΕ, η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στο τιμόνι των ΗΠΑ και η μετωπική σύγκρουση Ιταλίας-Γαλλίας με την Γερμανία στο Γιουρογκρουπ, μεταξύ άλλων στο θέμα της Ελλάδος, που δείχνει ότι έχουν επέλθει κοσμοιστορικές αλλαγές παγκοσμίως.
Κατ αρχήν θα ήταν μεγάλο λάθος να υποτεθεί ότι η σύγκρουση Ιταλίας-Γαλλίας με Γερμανία στην ΕΕ φέρνει το τέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το πιθανότερο είναι ότι φέρνει ένα νέο «σημείο ισορροπίας» μια «μη υφεσιακή» προσέγγιση ανάπτυξης για την ΕΕ που θα της δώσει το «φιλί της ζωής» να επιβιώσει, κάτι που αποτελεί «κακό» για 20 Γερμανικές μεγάλες εταιρίες αλλά εξαίρετο νέο για όλη την ΕΕ αν συμβεί. Από την άλλη, η Κίνα πήρε σημαντική ώθηση μέσα από ένα 12μηνο κολοσσιαίο πρόγραμμα ενίσχυσης της οικονομίας της, που οδήγησε ακόμη και σε υπερθέρμανση των τιμών των ακινήτων της (+40% σε ένα έτος).
Η απόφαση της Αγγλίας για Brexit, έδωσε δυνατότητες ενίσχυσης των «εθνικών εταιριών», αποκατάστασης του ρόλου τους στο Ευρωπαϊκό γίγνεσθαι, που έχει παραγκωνιστεί από πολυεθνικές. Οι Αμερικανοί πολίτες, από την άλλη, εξέλεξαν τον Ντοναλντ Τραμπ ως νέο πρόεδρο, που έχει ατζέντα συνεργασίας με Ρωσία, και ενίσχυσης εθνικών εταιριών (που δημιουργούν, υπόψιν, 99% θέσεων εργασίας) αλλά και μείωσης φορολογίας για εθνικές εταιρίες. Όλα αυτά όμως είναι εξαίρετα νέα και βελτιώνουν τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας. Ουσιαστικά η ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας παίρνει 1-2 ακόμη χρόνια ανάπτυξης. Αυτό οδηγεί σε ανάπτυξη των εταιριών, νέες θέσεις εργασίας, ενίσχυση της ζήτησης, αύξηση παραγγελιών σε εμπορεύματα.Το ότι η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ ανέβασε ελάχιστα τα επιτόκια έκτοτε, αποτελεί επίσης μια ελπιδοφόρα εξέλιξη. Όμως θα είναι δύσκολο να μην συνεχίσει την άνοδο στους επόμενους 15 μήνες. Αυτό που πρακτικά δείχνει να συμβαίνει είναι παράταση της ανόδου των χρηματιστηριακών τιμών, λόγω των νέων καλύτερων προοπτικών, επί 12-18 μήνες από τα τέλη του 2016, δηλαδή ως το τέλος του 2017 ή αρχές 2018. Τα εμπορεύματα μπορεί να συνεχίσουν για λίγο ακόμη την κίνησή τους επίσης.
Καθώς οι τιμές πετρελαίου αν ανατιμηθούν κατ'' αναλογία με το παρελθόν, και ήδη έχουν πραγματοποιήσει μόνο τμήμα αυτής, θα περιμέναμε ότι μια νέα φάση (κύμα) ανόδου σε βάθος χρόνου 12-15 μηνών της τάξης του 40%-70% να θεωρείται πιθανή. Οι τιμές στο γκάζι, θα έχουν σχεδόν απόλυτη αναλογία. Ο χρυσός θα μπορούσε να κάνει ράλι για 1 - 3 χρόνια ακόμη, έκανε μια αρχική +30% κίνηση, αλλά έχασε τα μισά κέρδη προσωρινά, το πιθανότερο είναι ότι το πρώτο κύμα ανατίμησης του, που είναι και το πιο προβλέψιμο, μπορεί να δώσει κάτι κοντά σε 40% από τα παρόντα. Αντίθετα, ο χαλκός δεν αναμένεται να κάνει σημαντική ανατίμηση, πάνω από 15% - 20% επιπλέον, καθώς κινείται κυρίως από τη ζήτηση σε βιομηχανικές παραγγελίες και καλώδια, κλπ. που όμως δύσκολα να ενισχυθεί απότομα καθώς η Κίνα είναι σε φάση μείωσης του τραπεζικού δανεισμού φέρνοντας κάποια ισορροπία. Τέλος οι τιμές στο αλεύρι όπως και άλλων αγορικών προϊόντων επηρεάστηκαν θετικά από μια σχετικά καλή παραγωγή λόγω καιρικών συνθηκών, κάτι που δεν φαίνεται να ανατρέπεται ως τώρα, επομένως οποιαδήποτε εκτίμηση για απότομη άνοδο τιμών εκεί θα είναι παρακινδυνευμένο να γίνει.
* Ο κ. Κωνσταντίνος Βέργος είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία.
Το παρόν άρθρο εκφράζει τις προσωπικές απόψεις του γράφοντος, δεν αποτελεί οδηγό ή σύσταση για επενδύσεις οποιασδήποτε μορφής προς οιονδήποτε και για οτιδήποτε τίτλο ή παράγωγο αυτού.
