Του Γιάννη Παντελάκη
Πέρασε κάπως στα «ψιλά» η αναφορά Moscovici στο προσωπικό του ιστολόγιο, ότι από το καλοκαίρι του 2015 έως σήμερα η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα έχει πάρει περισσότερα από 200 μέτρα. Ο επίτροπος, είναι φιλικός προς την Ελληνική κυβέρνηση και το έγραψε με σχετικό θαυμασμό («ποιος θα μπορούσε να το φανταστεί»), αλλά και για ν' αναδείξει την αναγκαιότητα ρύθμισης του Ελληνικού προβλήματος. Αυτό που αναφέρει ωστόσο, αποτελεί μια αλήθεια που δείχνει πόσο υπάκουη είναι η κυβέρνηση προς τους δανειστές χωρίς παράλληλα αυτό να οδηγεί σε κάποια θετικά ανταλλάγματα.
Η κυβέρνηση δικαιούται να πάρει ένα δεύτερο αρνητικό βραβείο διαπραγματεύσεων από το Χάρβαρντ μετά από εκείνο για το καλοκαίρι του 2015. Το επόμενο διάστημα από τον Σεπτέμβριο εκείνης της χρονιάς και έως σήμερα-με κορύφωση την συμφωνία της Μάλτας-αποδεικνύει ένα σοβαρό έλλειμμα στην ικανότητα να διαπραγματευτεί στην λογική του αμοιβαίου οφέλους. Μετά από δεκατέσσερις μήνες (η δεύτερη αξιολόγηση είχε προγραμματιστεί να κλείσει τον Φεβρουάριο του 2016) πέτυχε το χειρότερο δυνατό αποτέλεσμα.
Και ποιο είναι αυτό με αντικειμενικούς όρους: να υποχρεωθεί σε νέα επώδυνα μέτρα για αριθμητικά μεγάλες κοινωνικές ομάδες χωρίς να κερδίσει τίποτα. Τα λεγόμενα αντίμετρα θα εφαρμοστούν μόνο αν επιτευχθούν οι στόχοι του 2018 αλλά ακόμα και αν συμβεί αυτό δεν μπορούν να λειτουργήσουν εξισορροπητικά με την μεγάλη μείωση του αφορολόγητου ή την 15η περικοπή των συντάξεων. Στο μεγάλο ζήτημα του χρέους, παρά τους περί του αντιθέτου ισχυρισμούς κυβερνητικών στελεχών, θα συμβεί αυτό που περιέγραψε ο Schaeuble. Το θέμα θα συζητηθεί μετά την λήξη του προγράμματος, το καλοκαίρι του 2018.
Από όποια οπτική και αν το δει κάποιος, οι διαπραγματεύσεις δεν είχαν θετικό αποτέλεσμα. Αλλά η αυτή η πτυχή που αφορά στην κυβερνητική αν-ικανότητα, είναι το μείζον στην συγκεκριμένη περίπτωση. Το σημαντικό είναι πως από αυτές τις διαπραγματεύσεις αφενός μεν οδηγεί σε μεγαλύτερη φτωχοποίηση ένα τεράστιο αριθμητικά κομμάτι της κοινωνίας, αφετέρου προχωρά σε εκποίηση δημόσιας περιουσίας έναντι ενός πινακίου φακής. Το υπερταμείο ή ακόμα οι συμβάσεις παραχώρησης δημοσίων επιχειρήσεων για τις οποίες είχαν δεσμευτεί από τις προηγούμενες κυβερνήσεις, αποτελούν ενδεικτικά παραδείγματα. Όταν μάλιστα, οι προεκλογικές υποσχέσεις του ΣΥΡΙΖΑ ήταν πως θα επαναδιαπραγματευτεί αποικιακού χαρακτήρα συμβάσεις. Όπου έγιναν επαναδιαπραγματεύσεις, το αποτέλεσμα ήταν χειρότερο.
Γι' αυτούς-και όχι μόνο-τους λόγους, η κυβέρνηση αποδεικνύεται ιδιαίτερα χρήσιμη για τους δανειστές. Ό,τι ζητούν με μικρές ή μεγάλες καθυστερήσεις το κερδίζουν. Ας θυμηθούμε μόνο την ταχύτητα με την οποία έκλεισε τους τελευταίους μήνες του 2015 όλες τις εκκρεμότητες του δεύτερου μνημονίου της προηγούμενης κυβέρνησης. Το πρόβλημα είναι πως δίνει πολλά αλλά παίρνει ελάχιστα. Και παράλληλα, έχει πετύχει κάτι μοναδικό στα χρόνια των μνημονίων. Να ακινητοποιήσει την κοινωνία ένα μεγάλο μέρος της οποίας απογοητευμένο από τις κυβιστήσεις του ΣΥΡΙΖΑ έχει αποσυρθεί από την ενεργό πολιτική και επιλέγει ενός είδους αναχωρητισμό. Τα μεγαλύτερα ποσοστά εκείνων που επιλέγουν την αποχή προέρχονται από ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ…
