Της Κατερίνας Οικονομάκου
«Οφείλουμε να πείσουμε τους γονείς να αποδεχτούν τα παιδιά τους όπως είναι και την ίδια στιγμή οφείλουμε να πάρουμε από τους νέους ανθρώπους το βάρος, να πάψουν να διακατέχονται από αισθήματα ντροπής». Με αυτά τα λόγια ο Γερμανός υπουργός Υγείας, Γενς Σπαν, συνόδευσε την κατάθεση νομοσχεδίου το οποίο απαγορεύει τις λεγόμενες θεραπείες μεταστροφής σεξουαλικού προσανατολισμού. Ο Σπαν, ο οποίος ανήκει στο συντηρητικό Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα (CDU), είχε εδώ και μήνες γνωστοποιήσει την πρόθεση της κυβέρνησης να βάλει τέλος σε αυτήν την αποδεδειγμένα επικίνδυνη ψευδοεπιστημονική πρακτική, που έχει επανειλημμένα καταδικάσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
Ο νόμος έχει στόχο να προστατεύσει τους ανήλικους, οι οποίοι ενδέχεται να εξαναγκαστούν να υποστούν μια τέτοια «θεραπεία», που μπορεί να είναι σωματικά και ψυχικά οδυνηρή, όπως επισήμανε ο Σπαν. «Αυτές οι φερόμενες ως θεραπείες αρρωσταίνουν, δεν θεραπεύουν», είπε, προτού υπενθυμίσει ότι «η ομοφυλοφιλία δεν είναι ασθένεια».
Υπολογίζεται ότι στη Γερμανία τουλάχιστον 1.000 άνθρωποι τον χρόνο υποβάλλονται σε τέτοιου τύπου «θεραπείες», που έχουν στόχο να αλλάξουν τον σεξουαλικό προσανατολισμό ή να περιορίσουν τη σεξουαλική έλξη προς πρόσωπα του ίδιου φύλου. Στις μισές, τουλάχιστον, περιπτώσεις οι επαγγελματίες που διαφημίζουν ότι παρέχουν τέτοιες υπηρεσίες συνδέονται με θρησκευτικές οργανώσεις.
Με ποιους τρόπους επιχειρούν να παρέμβουν στη σεξουαλικότητα του «ασθενούς»; Διεθνώς, οι πρακτικές μπορεί να περιλαμβάνουν από ύπνωση έως και ηλεκτροσόκ. Συχνότερα, πρόκειται για άσκηση ψυχολογικής βίας. Και αν ένας ενήλικος επιλέξει ελεύθερα να αγοράσει υπηρεσίες μεταστροφής σεξουαλικού προσανατολισμού; Σύμφωνα με το γερμανικό σχέδιο νόμου, θα μπορέσει να το κάνει εφόσον αποδείξει ότι δεν έχει πέσει θύμα εξαπάτησης, εξαναγκασμού ή απειλής.
Αυτοκτονία
Τον Δεκέμβριο του 2014 η 17χρονη Λίλα Ακορν έβαλε τέλος στη ζωή της πέφτοντας κάτω από τις ρόδες ενός φορτηγού. Στο σημείωμα που άφησε πίσω της ονόμαζε τους γονείς της ως υπεύθυνους για τη μοναξιά και τη δυστυχία στην οποία την είχαν καταδικάσει. Η Αμερικανίδα έφηβη είχε εκδηλωθεί ως τρανς στα 14 χρόνια της, προς μεγάλη ενόχληση των γονιών της που ήταν μέλη μιας συντηρητικής θρησκευτικής οργάνωσης. Στα 16 της η Λίλα είχε κάνει το βήμα να αποκαλύψει στους συμμαθητές της τη σεξουαλική της ταυτότητα. Η αντίδραση των γονιών της ήταν άμεση: Την ανάγκασαν να εγκαταλείψει το σχολείο, της απαγόρευσαν την πρόσβαση στα κοινωνικά μέσα και την υποχρέωσαν να υποστεί θεραπεία μεταστροφής σεξουαλικού προσανατολισμού.
Η αυτοκτονία της Ακορν και η αποκάλυψη της ψυχικής κακοποίησης που είχε υποστεί στα χέρια των «θεραπευτών», έδωσε την αφορμή να ξεκινήσει συγκέντρωση υπογραφών με στόχο την απαγόρευση της πρακτικής, που στις ΗΠΑ εφαρμόζουν ακόμη και γιατροί οι οποίοι ανήκουν σε θρησκευτικές οργανώσεις. Με άλλα λόγια, η Λίλα Ακορν δεν ήταν εξαίρεση.
700.000 θεραπείες
Τουλάχιστον 700.000 άνθρωποι έχουν υποστεί αντίστοιχες θεραπείες. Οι μισοί από αυτούς κατά την περίοδο της εφηβείας τους. Το αίτημα για την απαγόρευση της «θεραπείας» είχε τη θερμή υποστήριξη του Αμερικανού προέδρου Μπάρακ Ομπάμα, ο οποίος καταδίκασε ανοιχτά τις θεραπείες και ανακοίνωσε την πρόθεσή του να συζητήσει με κάθε πολιτεία ξεχωριστά. Τέσσερα χρόνια αργότερα, δεκαεννέα αμερικανικές πολιτείες έχουν νομοθετήσει ενάντια στις θεραπείες μεταστροφής σεξουαλικού προσανατολισμού. Στο μεταξύ, όμως, σύμφωνα με τις οργανώσεις των Αμερικανών ΛΟΑΤΚΙ, οι απατεώνες και οι φανατικοί χριστιανοί που διατείνονται ότι «θεραπεύουν» την ομοφυλοφιλία, έχουν βρει έναν νέο, ισχυρό σύμμαχο: τον ίδιο τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, Μάικ Πενς.
Το 2017, ένας Βρετανός δημοσιογράφος αποκάλυψε ότι σε μια εκκλησία στο Λίβερπουλ ο ιερέας υποσχόταν στους πιστούς που ένιωθαν άβολα με τη σεξουαλικότητά τους ότι μπορούσαν να την αλλάξουν μέσα από μια θεραπεία νηστείας και προσευχής. Η νηστεία περιλάμβανε πλήρη αποχή από τροφή για τρεις ημέρες. «Στα είκοσι χρόνια που κάνουμε τη θεραπεία κανείς δεν πέθανε», ήταν το σχόλιό του, όταν ήρθε αντιμέτωπος με την κατακραυγή που προκάλεσε το ρεπορτάζ. Η Εκκλησία της Αγγλίας, πάντως, εξέφρασε τη διαφωνία της με τον κληρικό στο Λίβερπουλ και πήρε την πρωτοβουλία να ζητήσει από την κυβέρνηση να νομοθετήσει την απαγόρευση της πρακτικής. Έτσι κι αλλιώς, το βρετανικό Εθνικό Σύστημα Υγείας έχει καταδικάσει κάθε είδους απόπειρες μεταστροφής του σεξουαλικού προσανατολισμού, χαρακτηρίζοντάς τις ως ανήθικες και ενδεχομένως επιβλαβείς. Παρά τη θετική στάση της βρετανικής κυβέρνησης, που έχει ανακοινώσει ότι ο νόμος θα έρθει προς ψήφιση, αυτό δεν έχει γίνει μέχρι στιγμής.
Τον περασμένο Σεπτέμβριο, ο Βρετανός γκέι ραδιοφωνικός παραγωγός Τζέιμς Μπαρ ταξίδεψε μέχρι τη Βόρεια Ιρλανδία, όπου ο ιδρυτής μιας χριστιανικής φιλανθρωπικής οργάνωσης διαφήμιζε τις υπηρεσίες του, προκειμένου να καταγράψει μια συνάντηση μαζί του για λογαριασμό του BBC. Ο Μάικ Ντέβιντσον, όπως ήταν το όνομα του «θεραπευτή», είπε στον Μπαρ ότι προσφέρει «θεραπεία συζήτησης». Όπως αποδείχτηκε, ουδέποτε είχε εκπαιδευτεί ως θεραπευτής οποιουδήποτε τύπου. Σύμφωνα με το στρατηγικό σχέδιο για την υποστήριξη των ΛΟΑΤΚΙ πολιτών, που έδωσε στη δημοσιότητα η βρετανική κυβέρνηση το καλοκαίρι του 2018, ένα 2% των Βρετανών που αυτοπροσδιορίζονται ως γκέι έχουν υποστεί κάποια θεραπεία μεταστροφής σεξουαλικού προσανατολισμού στα παιδικά ή εφηβικά χρόνια τους.
Λίγο πριν συναντήσει τον Ντέβιντσον, ο Τζέιμς Μπαρ είχε γνωρίσει τον νεαρό Τζος Λάιλ. Ο Λάιλ, ο οποίος δηλώνει πιστός χριστιανός και γκέι, περιέγραψε στον Μπαρ πώς η Εκκλησία προτρέπει με φυλλάδια τους γονείς να επιχειρήσουν να αλλάξουν τον σεξουαλικό προσανατολισμό των παιδιών τους. Ο ίδιος, του είπε, καταλαβαίνει γιατί ένας συνομήλικός του μπορεί να συμφωνήσει να υποβληθεί σε κάποια «θεραπεία». Ενα παιδί βιώνει την ομοφοβία πολύ οδυνηρά, του εξήγησε, μιλώντας για την προσωπική του εμπειρία. «Είναι εξαιρετικά δύσκολο να είσαι ένα γκέι παιδί. Οπότε αν ξαφνικά εμφανιστεί κάποιος και σου πει ότι κοίτα, έχω αυτό το μαγικό ραβδί και μπορώ να τα διορθώσω όλα, τότε ο πειρασμός να συναινέσεις είναι μεγάλος».
Στην Ισπανία
Τον περασμένο Απρίλιο, ένας Ισπανός δημοσιογράφος αποκάλυψε ότι η εκκλησία της ενορίας Αλκαλά ντε Χενάρες, λίγο έξω από τη Μαδρίτη, όχι μόνο διαφήμιζε στους γονείς βιβλία με οδηγίες γύρω από το να αποφύγουν την πιθανότητα να εκφράσουν τα παιδιά τους ομοφυλόφιλη επιθυμία, αλλά παρείχε και υπηρεσίες μεταστροφής σεξουαλικού προσανατολισμού.
Όμως οι τοπικές αρχές έχουν απαγορεύσει τέτοιες θεραπείες, που διώκονται στη βάση του νόμου περί ομοφοβίας. Οι ιερείς και οι συνεργάτες τους, που αναμένεται να αντιμετωπίσουν τη Δικαιοσύνη, γνώριζαν ότι παραβιάζουν τον νόμο.
