Τι εξαίσιος αναχρονισμός. Τι υπέροχο θέαμα άνευ περιεχομένου. Τι συγκλονιστική νεκρανάσταση ενός ένδοξου παρελθόντος που πέρασε και έφυγε. Άλογα, πανοπλίες, καπελαδούρες, γαλόνια, λιλιά, κορδέλες, σιρίτια, καραμούζες, σημαίες, φλάμπουρα, φούστες, φράκα, άμφια, κορώνες, διαμάντια, φούντες… όλα μαζί τα συντρίμμια μιας ξεπεσμένης αυτοκρατορίας σε μια ασύλληπτη μαζική παράσταση. Εκατομμύρια οι συγκεντρωμένοι συμπατριώτες της θανούσης, δισεκατομμύρια οι τηλεθεατές της παράστασης σε όλη την υφήλιο.
Θέαμα, θέαμα, θέαμα. Τύφλα να χουν οι τελετές έναρξης των Ολυμπιακών αγώνων, φτωχοί συγγενείς οι μεγαλειώδεις στρατιωτικές παρελάσεις των πραγματικών υπερδυνάμεων, θα έκλαιγαν οι οργανωτές των μεγάλων ρωμαϊκών θριάμβων αν μπορούσαν να ξυπνήσουν απ’ τον χιλιόχρονο ύπνο τους και να δουν. Αβαεία, φρούρια μεσαιωνικά και πύργοι πανύψηλοι, χορωδίες, εκκλησιαστικά όργανα και καμπάνες… πλάκα τα παράσημα στα πέτα αυλικών και ακολούθων, διμοιρίες, λόχοι, τάγματα καλοκουρδισμένων χαραμοφάηδων και τεμπελαρέων, θησαυροφυλάκων και σφουγγοκωλάριων, που λες και ξεπήδησαν αυτούσιοι από την εποχή που ο ήλιος δεν έδυε στα χώματα που διαφέντευε η πιο κραταιά αυτοκρατορία που πέρασε από την ανθρώπινη ιστορία.
Δεν αλλάζει ο άνθρωπος αναγνώστες μου, τα ίδια θεάματα καθήλωναν και θα καθηλώνουν πάντα τις κοινωνίες του. Ευγενείς και προλετάριοι, αριστοκράτες και χουλιγκάνοι, κυρίες επί των τιμών και μάνατζερς επιχειρήσεων, βαρυποινίτες και παπάδες, τυχεροί και κολασμένοι αυτού του κόσμου, το ίδιο ψάχνουν τελικά. Ένα σύμβολο να τους ενοποιήσει, ας είναι και μια υπέργηρη γιαγιούλα που το κορυφαίο της κατόρθωμα ήταν να παραμείνει εβδομήντα χρόνια γαντζωμένη στον θρόνο της, όταν όλοι οι θρόνοι γύρω της κατέρρεαν με πάταγο.
Τίποτα το θρηνητικό δεν είχε το χθεσινό υπερθέαμα. Ότι η επιβλητική μεγαλοπρέπεια ακόμα και όταν προσπαθήσει να εμφανιστεί θλιμμένη, παραμένει πρωτίστως μεγαλοπρέπεια. Η θλίψη δεν φτιάχνει υπηκόους, το θέαμα φτιάχνει. Ο άνθρωπος μπορεί να πηγαίνει στο φεγγάρι και στον Άρη, δεν θα πάψει όμως ποτέ να κοιτάζει προς το παρεκκλήσι όπου σμίγει η λήξη ενός τεχνητού ειδώλου και η ταυτόχρονη κατασκευή ενός καινούριου.
Χθες αναχώρησε η βασίλισσα, ενός πλανήτη που ζητά απεγνωσμένα τους βασιλείς του. Πότε για να τους προσκυνά και πότε για να τους γκρεμίζει, το βασικό είναι να τους έχει. Με όλον τον απαραίτητο γυαλιστερό συρφετό γύρω τους. Χθες βρήκε ανάπαυση και ο Φίλιππος ο κακόμοιρος. Που την περίμενε δυο χρόνια άταφος, για τον τελευταίο θανάσιμο εναγκαλισμό τους. Κάποτε, στο διαμάντι του στέμματος, στην Ινδία, οι νεκροί μαχαραγιάδες έπαιρναν στον τάφο τους στις σφαγμένες νεαρές γυναίκες τους. Στη Μητρόπολη της αυτοκρατορίας, γίνεται το αντίθετο. Άμοιρη, άμυαλη ανθρωπότητα, πόσο σου αρέσουν τα ταραταζούμ, πόσο σε θρέφουν.
