Αγαπητέ φίλε
Θα μου επιτρέψεις να σε αποκαλώ έτσι, χωρίς την παραμικρή υπόνοια πατερναλισμού. Μακριά από εμένα κάθε τέτοια σκέψη. Απλά, εξαρχής θα ήθελα να σου πω πως εκεί που είσαι ήμουνα κι εδώ που είμαι θα 'ρθεις, υπό την έννοια πως απέχουμε ηλικιακά μία, αν όχι περισσότερο, γενιά, μα και από τη σκοπιά ότι κάποτε κι εγώ, νέος φοιτητής της Φιλοσοφικής σχολής, είχα αντιπαραθέσεις με τους παιδαγωγούς μου για διάφορα ιδεολογικά και πολιτικά ζητήματα, ευτυχώς πάντα με ευπρέπεια και αξιοπρέπεια.
Παρακολουθώ με αγωνία, αλλά και οργή, τις προσπάθειές σου να φιμώσεις την δασκάλα σου στο πανεπιστήμιο, την κυρία Βάνα Νικολαϊδου - Κυριανίδου, επειδή έτυχε να έχει άλλη άποψη και το σθένος να την υποστηρίξει δημόσια.
Θα μου επιτρέψεις να σου πω, επίσης, πως έχοντας αποφασίσει να σπουδάσεις φιλοσοφία, έκανες μια σημαντική επιλογή, η οποία θα καθορίσει τη ζωή σου. Και δεν εννοώ επαγγελματικά, αλλά πνευματικά. Η μελέτη της φιλοσοφίας θα σε βοηθήσει να βιώσεις το μεγάλο ερώτημα της ζωής που δεν είναι άλλο από το θάμβος, δηλαδή η απορία που έλεγε ο Πλάτωνας. Θα αναρωτιέσαι διαρκώς για τις αιτίες των πραγμάτων και θα αναζητάς απαντήσεις.
Θα μάθεις, επίσης, πως δεν υπάρχει τίποτα δεδομένο, παγιωμένο και αιώνιο, αλλά πως όλα υπόκεινται στη βάσανο της κριτικής και του ελέγχου της λογικής. Ίσως, κάποια στιγμή, αντιληφθείς τη μεγάλη σημασία που έχει η αρχή της διαψευσιμότητας που μας κληροδότησε ο Καρλ Πόπερ, αν και τώρα φαντάζομαι πως το όνομά του σου προκαλεί σύγκρυο. Μεγαλώνοντας και ωριμάζοντας, θα αναθεωρήσεις, είμαι σίγουρος.
Ελπίζω να είσαι τυχερός και να πέσουν στα χέρια σου βιβλία πολύτιμα που θα αφυπνίσουν το μυαλό σου, θα διεγείρουν την περιέργειά σου και θα σε οδηγήσουν στην αναζήτηση της γνώσης.
Όταν, όμως, προσπαθείς με προπηλακισμούς, φωνές και άσκηση ψυχολογικής βίας να επιβάλεις τις απόψεις σου, να ξέρεις πως δεν διαφέρεις πολύ από εκείνους που φαντασιώνεσαι ότι πολεμάς.
Το πανεπιστήμιο, είναι ο ναός της γνώσης. Γνώση σημαίνει σύνθεση και πλουραλισμός. Γνώση σημαίνει ελευθερία στην αναζήτηση και στη διατύπωση προτάσεων, θέσεων, επιχειρημάτων. Γνώση σημαίνει φως. Κι εσύ με τις πράξεις σου, θέλεις να επιβάλεις το σκοτάδι της ομοιομορφίας, όπως τη φαντάζεσαι, χωρίς καν να αναρωτιέσαι αν υπάρχουν κι άλλες απόψεις, τις οποίες θα έπρεπε, ίσως, να μελετήσεις και να ωφεληθείς από αυτές.
Νομίζεις πως υψώνοντας τη γροθιά σου ή γράφοντας εμετικά συνθήματα θα σε φοβηθεί κανείς ή θα γοητεύσεις τις «μάζες», όπως σου αρέσει να αποκαλείς τα πρόσωπα στη μοναδικότητά τους;
Αν εσύ εκχώρησες την ατομικότητα και την προσωπικότητά σου στις ηγεσίες που ευαγγελίζονται την κατοχή της μίας και μοναδικής αλήθειας, αυτό δεν σημαίνει πως κι εμείς οι υπόλοιποι πρέπει οικειοθελώς να διαβούμε το κατώφλι της πνευματικής σκλαβιάς.
Διαλέγοντας στρατόπεδο, τάχθηκες κατά των μακραίωνων παραδόσεων ελευθεροφροσύνης και ανεξαρτησίας του πνεύματος. Αντί για «κόκκινος ιππότης του φωτός», φόρεσες την φαιά πανοπλία του σκοταδιστή που επιβάλει δια της βίας την ανελευθερία. Γιατί μπορεί εσύ μπροστά στον παραμορφωτικό σου καθρέφτη να σκιαμαχείς με φαντάσματα ενός παρελθόντος που καταδίκασε η ιστορία, οι υπόλοιποι, όμως, σε βλέπουμε αλλιώς. Και είμαστε απέναντί σου, ως κοινωνία.
Δεν αναρωτήθηκες ποτέ γιατί δεν πείθεις τους συμφοιτητές και τους συμπολίτες σου και παραμένεις δέσμιος μίας περιθωριακής σέκτας με μηδενική απήχηση; Δεν πέρασε ποτέ από το μυαλό σου η ίδια η έννοια της αμφιβολίας, χαρακτηριστικό των αδέσμευτων πνευμάτων; Είσαι τόσο σίγουρος για όλα;
Θέλω να πιστεύω πως όταν καταφέρεις να ξεφύγεις από αυτή την ιδρυματοποιημένη ζωή και συναναστραφείς με άλλους ανθρώπους που δεν έχουν τις ίδιες με εσένα απόψεις, θα εκτιμήσεις την αξία του πλουραλισμού και τον ρόλο της στον ανθρώπινο πολιτισμό. Πολεμώντας τον πλουραλισμό, πολεμάς τον ανθρώπινο πολιτισμό, όσο ευγενικά ιδεώδη κι αν πιστεύεις πως έχεις. Αντικειμενικά μοιάζεις με το τέρας που θεωρείς πως αντιστρατεύεσαι.
Τα χρόνια – ιδίως εκείνα της νιότης – κυλούν γρήγορα. Σύντομα, θα αναγκαστείς να εγκαταλείψεις το ασφαλές περιβάλλον του πανεπιστημίου και να βγεις να παλέψεις στη ζωή. Θα διαπιστώσεις με πίκρα πως η εικόνα που έχεις στο μυαλό σου για την πραγματικότητα, θα συγκρουστεί με την ίδια την πραγματικότητα, μετωπικά. Αυτή είναι η πρώτη μεγάλη ψυχολογική και ιδεολογική κρίση που θα αντιμετωπίσεις. Από τη διαχείρισή της, θα εξαρτηθεί εν πολλοίς, η πορεία σου στη ζωή.
Μπορεί να μακρηγόρησα, αλλά το έκανα με πρόθεση αγαθή, ξέροντας πολύ καλά πως στου κουφού την πόρτα χτυπάω. Ευελπιστούσα να προκαλέσω μια μικρή, τόσο δα ρωγμή στις βεβαιότητές σου. Δεν ξέρω αν το κατάφερα. Είμαι σίγουρος, όμως, πως θα το κάνει η ίδια η ζωή, πολύ σύντομα.
