Εντελώς διαφορετικό πρόκειται να είναι από το πρωί της Δευτέρας το πολιτικό σκηνικό για τον Τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μετά το αποτέλεσμα των σημερινών δημοτικών εκλογών.
Παρόλο που η ενσωμάτωση δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί, το κεμαλικό Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) της αξιωματικής αντιπολίτευσης κρατάει τους τρεις μεγάλους μητροπολιτικούς δήμους της Τουρκίας, στις κρίσιμες δημοτικές εκλογές της γειτονικής χώρας.
Μεγάλος κερδισμένος ο δήμαρχος Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου, ο οποίος με καταμετρημένο το 60% των ψήφων εξασφαλίζει ποσοστό περίπου 50%, έναντι του εκλεκτού του προέδρου Ερντογάν, Μουράτ Κουρούμ.
Σημειώνεται πως τέτοια πρωτιά είχε να δει το κεμαλικό CHP από το 1977 υπό την ηγεσία του Μπουλέντ Ετζεβίτ.
Στην πρωτεύουσα 'Αγκυρα ο νυν δήμαρχος Μανσούρ Γιαβάς εξασφαλίζει άνετη επανεκλογή, έναντι του υποψηφίου του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), Τουργκούτ Αλτίνοκ, καθώς εκτός από τη στήριξη του CHP, χαίρει ευρύτερης εκτιμήσεως από εθνικιστικούς και συντηρητικούς κύκλους.
Στη Σμύρνη, προπύργιο των κεμαλικών του CHP φαίνεται να εκλέγεται δήμαρχος με καταμετρημένο πάνω του 60% Τουντζάι Οζκάν, εκλεκτός της ηγεσίας του κόμματος, γεγονός που οδήγησε σε σύγκρουση σε τοπικό επίπεδο με τον απερχόμενο δήμαρχο Τουντς Σογιέρ.
Σημαντικό στοιχείο που προκύπτει από αυτές τις εκλογές είναι το γεγονός ότι το ΑΚΡ είναι πλέον το δεύτερο κόμμα σε επίπεδο επικράτειας και το CHP πρώτο. Στις βουλευτικές εκλογές, στις 14 Μαΐου πέρυσι η εικόνα ήταν αντίστροφη, το ΑΚΡ ήταν πρώτο με ποσοστό 36,30% και το CHΡ δεύτερο με 25,80%.
Το ενδιαφέρον, σε κάθε περίπτωση, σε αυτές τις εκλογές επικεντρώθηκε στην Κωνσταντινούπολη, καθώς η πραγματική μονομαχία δεν διεξήχθη μεταξύ του Ιμάμογλου και του Κουρούμ, αλλά μεταξύ του Ιμάμογλου με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Ο πρώτος είχε πάρει τον δήμο της Κωνσταντινούπολης από το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, στις εκλογές του 2019, έπειτα από 25 χρόνια. Για τον Ερντογάν η ανάκτηση του δήμου της Κωνσταντινούπολης, από όπου ξεκίνησε την αναρρίχησή του στην πολιτική έγινε έκτοτε στόχος ζωής.
Ο Ερντογάν είχε αναλάβει προσωπικά το βάρος της προεκλογικής εκστρατείας. Μόνο το τελευταίο 48ωρο πριν από τις εκλογές οργάνωσε έξι προεκλογικές συγκεντρώσεις, όλες στην Κωνσταντινούπολη. Το ίδιο πράττουν και οι υπουργοί του που «όργωσαν» την τελευταία εβδομάδα πριν από τις εκλογές την Κωνσταντινούπολη, γεγονός που οδήγησε όμως στη αφάνεια τον Μουράτ Κουρούμ, ο οποίος ούτως ή άλλως δεν είναι ιδιαίτερα χαρισματικός.
Μέσω της νίκης του Κουρούμ ο Ερντογάν ήλπιζε ότι θα αποκτούσε πολιτικό εκτόπισμα για να χαλυβδώσει ακόμη περισσότερο την εξουσία του, ίσως και με Συνταγματική αλλαγή.
Η Κωνσταντινούπολη των 16 εκατομμυρίων κατοίκων επισήμως, ίσως και των 20 εκατομμυρίων ανεπίσημα, πληθυσμιακά είναι μεγαλύτερη από 131 χώρες του κόσμου, παράγει το 30 έως 40% του τουρκικού ΑΕΠ, διαχειρίζεται έναν τεράστιο προϋπολογισμό και κατέχει τα ακριβότερα «φιλέτα» ακίνητης περιουσίας στη χώρα. Η μεγαλούπολη θα ήταν σημαντικό «περιουσιακό στοιχείο» για να ενισχύσει την εξουσία του ο Ερντογάν.
Το πολιτικό σκηνικό τώρα την επόμενη ημέρα για τον Ερντογάν, μετά τη νίκη Ιμάμογλου, είναι εντελώς διαφορετικό και ο Τούρκος πρόεδρος θα πρέπει να βρει τρόπους διαχείρισης με το μικρότερο δυνατό κόστος.
Με το εκλογικό αυτό αποτέλεσμα ανοίγει ο δρόμος για τον νυν δήμαρχο Εκρέμ Ιμάμογλου να γίνει ο ηγέτης της αντιπολίτευσης, αν το επιτρέψουν οι εσωτερικές έριδες στο Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP), στο οποίο ανήκει.
Σε όλη τη διάρκεια της δημαρχιακής θητείας του και της προεκλογικής εκστρατείας ο Ιμάμογλου είχε να αντιμετωπίσει ολόκληρο τον κυβερνητικό μηχανισμό, αλλά και τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης. Η ετερόκλητη συμμαχία των κομμάτων της αντιπολίτευσης στις περυσινές προεδρικές εκλογές διελύθη εις τα εξ ων συνετέθη και κατέρχεται σε αυτές τις εκλογές κατακερματισμένη.
Αυτό σημαίνει ότι ο Ιμάμογλου κατόρθωσε να συσπειρώσει ένα ευρύτερο κοινό από τους ψηφοφόρους του CHP, που είναι λιγότερο από το 30% στην Κωνσταντινούπολη. Το κοινό αυτό εκτιμάται ότι προέρχεται κυρίως από τους Κούρδους ψηφοφόρους και τους νέους και το δεξιό Καλό Κόμμα της πρώην υπουργού Εσωτερικών, Μεράλ 'Ακσενερ.
Στον «πάγο» συνταγματική αναθεώρηση και οικονομία
Καθοριστικός παράγοντας για την έκβαση του εκλογικού αποτελέσματος ήταν το γεγονός ότι εκλογές έγιναν σε μια εποχή που η Τουρκία βρίσκεται στη δίνη μιας μακροχρόνιας και επώδυνης κρίσης πληθωρισμού γεγονός που αποτυπώνεται στην καθημερινότητα των πολιτών.
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι ένας από τους μεγάλους στόχους του Ερντογάν η συνταγματική αναθεώρηση προκειμένου να παραμείνει στον προεδρικό θώκο ανανεώνοντας την θητεία του στις εκλογές του 2028, απομακρύνεται.
Το μοναδικό εμπόδιο στον δρόμο του Τούρκου προέδρου είναι το άρθρο 101 του καταστατικού χάρτη της Τουρκίας που καθιστά αδύνατη την παραμονή του στον προεδρικό θώκο, καθώς προβλέπονται δύο θητείες πενταετούς διάρκειας.
«Καμία τοπική εκλογή δεν ήταν ποτέ τόσο σημαντική», δήλωσε ο Οζέρ Σεντζάρ, δημοσκόπος και πολιτικός αναλυτής στην ερευνητική ομάδα Metropoll με έδρα την Άγκυρα.
«Ο Ιμάμογλου είναι μια πολύ σημαντική προσωπικότητα. Δεν είναι απλώς ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, αλλά το μόνο πρόσωπο που είναι πρόθυμο να αμφισβητήσει την κυβέρνηση. Όλοι οι άλλοι φοβούνται να μιλήσουν», δήλωσε ο Αχμέτ Ντιλ, ένας 58χρονος κάτοικος της Κωνσταντινούπολης.
Το μεγαλύτερο πλήγμα για τον Ερντογάν τα τελευταία 22 χρόνια
Ο Ιμάμογλου επέφερε στον Ερντογάν και το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) του το μεγαλύτερο εκλογικό πλήγμα των δύο δεκαετιών που βρίσκεται στην εξουσία μετά την επικράτησή του στην ψηφοφορία του 2019. Ο πρόεδρος αντεπιτέθηκε το 2023 εξασφαλίζοντας επανεκλογή και κοινοβουλευτική πλειοψηφία με τους εθνικιστές συμμάχους του.
Για να μπορέσει να σταθεί απέναντι στον Τούρκο πρόεδρο, παραιτήθηκε πέρυσι από την διεκδίκηση της ηγεσίας του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), μετά την ήττα του έως τότε προέδρου του κόμματος, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, στις περυσινές προεδρικές εκλογές.
Ικανοποιημένος εμφανίστηκε ο Μανσούρ Γιαβάς ο οποίος επανεξελέγη στην δημαρχία της Άγκυρας. «Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον πρόεδρό μας Οζγκιούρ Οζέλ, τον πρώην πρόεδρό μας Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου και όλες τις οργανώσεις μας. Είστε οι πραγματικοί μας ήρωες σε όλες τις εκλογές μας. Θα ήθελα να ευχαριστήσω ειλικρινά τις καρδιές μας, τις γυναίκες, τους νέους, τους συνταξιούχους, τους εμπόρους,(...) εν ολίγοις, όλους τους κατοίκους της Άγκυρας που έκαναν πολλές θυσίες για τη δίκαιη διακυβέρνηση της πρωτεύουσάς μας».
Στη Σμύρνη ο Τζεμίλ Τουγκάι δήλωσε: «Νομίζω ότι είναι η αρχή μιας νέας εποχής. Υπάρχουν πολύ παρόμοια αποτελέσματα σε ορισμένες από τις περιοχές μας. Ωστόσο, ακόμη και στη χειρότερη μορφή του, είναι σαφές ότι περισσότερες περιοχές θα είναι δικές μας σε σύγκριση με την προηγούμενη περίοδο», είπε χαρακτηριστικά.
Αρχηγός αντιπολίτευσης (CHP): Οι ψηφοφόροι επέλεξαν να αλλάξουν το πρόσωπο της Τουρκίας
«Οι ψηφοφόροι επέλεξαν να αλλάξουν το πρόσωπο της Τουρκίας» μετά από 22 χρόνια κυριαρχίας του ισλαμο-συντηρητικού κόμματος AKP, είπε σήμερα το βράδυ (Κυριακή 31/3) ο αρχηγός του σοσιαλδημοκρατικού Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), του κύριου σχηματισμού της αντιπολίτευσης.
«Ήθελαν να ανοίξουν την πόρτα σε ένα νέο πολιτικό κλίμα στη χώρα μας», πρόσθεσε ο Οζγκού Οζέλ, το κόμμα του οποίου βρίσκεται σε πορεία νίκης στις μεγάλες τουρκικές πόλεις, συμπεριλαμβανομένης της Κωνσταντινούπολης και της πρωτεύουσας Άγκυρας.
Οι υποψήφιοι του CHP συνεχίζουν να διευρύνουν το προβάδισμά τους σε Κωνσταντινούπολη και Άγκυρα, στις δημοτικές εκλογές στην Τουρκία.
Με πάνω από το 71% της ενσωμάτωσης των ψήφων, ο απερχόμενος δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου κερδίζει με 50,4% των ψήφων έναντι 40,9% του αντιπάλου του.
Στην Άγκυρα, ο δήμαρχος Μανσούρ Γιαβάς προηγείται με 58,6% των ψήφων έναντι 33,5% του αντιπάλου του στο 46,4%. Ο Γιαβάς μάλιστα κήρυξε την νίκη του.
Ιμάμογλου: Είμαστε πολύ ικανοποιημένοι με την εικόνα που έχουμε δει
Στις πρώτες του δηλώσεις ο νυν δήμαρχος Κωνσταντινούπολης ανέφερε μεταξύ άλλων:
«Αυτή τη στιγμή, έχουμε δεδομένα που πηγαίνουν προς το 40%. Μπορώ να πω ότι, σύμφωνα με τα δεδομένα, η εμπιστοσύνη των πολιτών μας και η πίστη τους σε εμάς έχουν δείξει την ανταπόκρισή τους.
Παρακολουθούμε τα δεδομένα. Έχουμε μια πολύ ισχυρή ομάδα. Είμαστε πολύ ικανοποιημένοι με την εικόνα που έχουμε δει αυτή τη στιγμή. Καμία εκλογή δεν έχει ολοκληρωθεί πριν από το τέλος».
