«Τώρα είναι η στιγμή για τη Βρετανία να επιλέξει το μέλλον της», τόνισε ο πρωθυπουργός της χώρας Ρίσι Σούνακ, προκηρύσσοντας την Τετάρτη πρόωρες εθνικές εκλογές. Η κρίσιμη αυτή κάλπη της 4ης Ιουλίου αναμένεται να είναι η πρώτη φορά, μετά από 14 χρόνια στην εξουσία, που οι Συντηρητικοί ενδέχεται να ηττηθούν από το Εργατικό Κόμμα.
Βάζοντας τέλος σε μήνες αναβολών για τον ορισμό της ημερομηνίας διεξαγωγής αυτών των εκλογών, ο 44χρονος ηγέτης των Τόρις στάθηκε έξω από το γραφείο του στην Ντάουνινγκ Στριτ και ανακοίνωσε ότι προκηρύσσει εκλογές νωρίτερα από το αναμενόμενο, μια ριψοκίνδυνη στρατηγική καθώς το κόμμα του να βρίσκεται πίσω από τους Εργατικούς στις δημοκοπήσεις.
Σύμφωνα με τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις, το Εργατικό Κόμμα είναι το μεγάλο φαβορί των εκλογών αυτών αφού φέρεται να προηγείται κατά 20 μονάδες των Συντηρητικών, κατά μέσο όρο. Μια σύνθεση των δημοσκοπήσεων από το Politico δίνει στο κεντροαριστερό κόμμα 44% στην πρόθεση ψήφου, έναντι μόλις 23% για τους Συντηρητικούς. Το εθνικιστικό κόμμα Reform UK που ίδρυσε ο Νάιτζελ Φάρατζ, ο υπέρμαχος του Brexit, φέρεται να λαμβάνει ποσοστό 12%, κάτι που σημαίνει ότι θα μπορούσε να στερήσει πολύτιμες έδρες από τους Συντηρητικούς.
Μια άλλη δημοσκόπηση της YouGov που δόθηκε την Τετάρτη στη δημοσιότητα δείχνει ότι το 71% των Βρετανών αποδοκιμάζει τον Σούνακ. Μόλις το 20% έχει θετική άποψη για τον πρωθυπουργό (οι υπόλοιποι δεν εξέφρασαν άποψη). Για τον Εργατικό Στάρμερ από την άλλη το 34% έχει θετική άποψη και το 51% αρνητική. Γενικότερα, το Εργατικό κόμμα παραμένει δημοφιλέστερο, με 42% θετικές απόψεις έναντι 20% για τους Συντηρητικούς.
Στο διάγγελμά του, ο Σούνακ απαρίθμησε τα επιτεύγματά του στην κυβέρνηση, όχι μόνο ως πρωθυπουργός αλλά και ως πρώην υπουργός Οικονομικών.
«Τώρα είναι η στιγμή που η Βρετανία πρέπει να επιλέξει το μέλλον της», είπε, περιγράφοντας την επιλογή αυτή ως μια επιλογή μεταξύ της σταθερότητας της δικιάς του κυβέρνησης και «του αγνώστου», αναφερόμενος στον ηγέτη των Εργατικών Κίρ Στάρμερ.
«Τις επόμενες εβδομάδες, θα αγωνιστώ για κάθε ψήφο, θα κερδίσω την εμπιστοσύνη σας και θα σας αποδείξω ότι μόνο μια συντηρητική κυβέρνηση υπό την ηγεσία μου δεν θα θέσει σε κίνδυνο τη δύσκολα κερδισμένη οικονομική μας σταθερότητα».
Ο Σούνακ προσέρχεται στην εκλογική αναμέτρηση ενώ οι δημοσκοπήσεις τον δείχνουν πίσω από το Εργατικό Κόμμα ενώ, παράλληλα, είναι απομονωμένος από στελέχη του κόμματός του, εξαρτώμενος ολοένα και περισσότερο από μια μικρή ομάδα συμβούλων για να τον καθοδηγήσουν σε μια δύσκολη εκστρατεία.
Ωστόσο, αναφέρει το Reuters, φαίνεται να εκτιμά ότι το οικονομικό - κυρίως - κλίμα αυτή τη στιγμή είναι ευνοϊκό για να πάρει «το ρίσκο» και να διεκδικήσει μια νέα θητεία, καθώς ο πληθωρισμός υποχωρεί και η οικονομία αναπτύσσεται με τους ταχύτερους ρυθμούς τα τελευταία τρία χρόνια.
Ο πρώην τραπεζίτης και υπουργός Οικονομικών ανέλαβε τα καθήκοντά του πριν από σχεδόν δύο χρόνια και από τότε αγωνίζεται να καθορίσει το πολιτικό στίγμα του, θεωρώντας ότι οι επιτυχίες του δεν έχουν εκτιμηθεί.
AP Photo/Kin Cheung
Ήδη σε προεκλογική εκστρατεία
Και τα δύο κόμματα έχουν ξεκινήσει προεκλογική εκστρατεία, έχοντας καθορίσει την ατζέντα τους στους τομείς της οικονομίας και της άμυνας.
Ο Σουνάκ και η κυβέρνησή του κατηγορούν τους Εργατικούς ότι θα αυξήσουν τους φόρους εάν κερδίσουν τις εκλογές ενώ υποστηρίζουν ότι δεν αποτελούν ασφαλή επιλογή για τη Βρετανία σε έναν όλο και πιο επικίνδυνο κόσμο, κατηγορώντας τους ότι δεν έχουν σχέδιο.
Οι Εργατικοί αντεπιτίθενται, καταλογίζοντας στην κυβέρνηση 14 χρόνια οικονομικής κακοδιαχείρισης, που χειροτέρεψε το βιοτικό επίπεδο των πολιτών, για μια σειρά χαοτικών διοικήσεων που απέτυχαν να δώσουν τη σταθερότητα που οι επιχειρήσεις χρειάζονται για να τονώσουν την οικονομική ανάπτυξη.
Εάν οι Εργατικοί κερδίσουν τις εκλογές, η Βρετανία, που κάποτε φημιζόταν για την πολιτική σταθερότητά της, θα έχει έξι πρωθυπουργούς σε οκτώ χρόνια για πρώτη φορά από τη δεκαετία του 1830.
«Έτοιμοι» για εκλογές οι Εργατικοί
Οι Εργατικοί δήλωσαν πριν από την ανακοίνωση ότι ήταν περισσότερο από ποτέ έτοιμοι για εκλογές.
«Είμαστε απόλυτα έτοιμοι να πάμε [σε εκλογές] όποτε ο πρωθυπουργός τις προκηρύξει. Έχουμε έτοιμη μια πλήρως οργανωμένη και επιχειρησιακή εκστρατεία και πιστεύουμε ότι η χώρα χρειάζεται γενικές εκλογές», είπε στους δημοσιογράφους ο εκπρόσωπος του ηγέτη των Εργατικών Στάρμερ.
Ο Στάρμερ ξεκίνησε την προεκλογική εκστρατεία του κόμματός του την περασμένη εβδομάδα δεσμευόμενος να «ανοικοδομήσει τη Βρετανία», παρουσιάζοντας τα πρώτα βήματα που θα κάνουν εάν οι Εργατικοί σχηματίσουν την επόμενη κυβέρνηση.
«Ό,τι και να ειπωθεί, ό,τι κι αν γίνει, αυτές οι εκλογές αφορούν την ευκαιρία για αλλαγή», είπε ο Στάρμερ μιλώντας σε υποστηρικτές τους, αφού ο Σούνακ προκήρυξε εκλογές για τις 4 Ιουλίου. «Η ψήφος στους Εργατικούς είναι ψήφος υπέρ της σταθερότητας, οικονομικής και πολιτικής, πολιτικών που δεν θα επιβαρύνουν τη ζωή όλων μας. Μια ψήφος για να σταματήσουμε το χάος. Είναι καιρός για αλλαγή», πρόσθεσε.
Ο Στάρμερ διαβεβαίωσε ότι οι Εργατικοί έχουν ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο για την ανοικοδόμηση της Βρετανίας, με το οποίο θα φέρουν οικονομική σταθερότητα, θα περιορίσουν τον χρόνο αναμονής στις υπηρεσίες υγείας, θα ασφαλίσουν τα εθνικά σύνορα και θα μειώσουν τους λογαριασμούς ενέργειας.
Οι Εργατικοί προηγούνται κατά περίπου 20 μονάδες από τους Συντηρητικούς του Σουνάκ στις δημοσκοπήσεις, αλλά ορισμένα στελέχη του κόμματος ανησυχούν ότι το πλεονέκτημά τους δεν είναι τόσο σταθερό όσο φαίνεται, φοβούμενοι ότι πολλοί ψηφοφόροι παραμένουν αναποφάσιστοι.
Ο Σουνάκ ενδεχομένως να στοχεύει να εκμεταλλευτεί αυτή την αβεβαιότητα, αλλά και το γεγονός ότι το Εργατικό Κόμμα δεν έχει ακόμη ολοκληρώσει την επιλογή όλων των υποψηφίων βουλευτών.
Ο 44χρονος ηγέτης των Τόρις ίσως να ελπίζει επίσης ότι κάποια οικονομικά κέρδη και οι πρώτες αναχωρήσεις μεταναστών, μετά την ψήφιση του νόμου για τη μετανάστευση για την αποστολή αιτούντων άσυλο στη Ρουάντα, θα μπορούσαν επίσης να ενισχύσουν τα ποσοστά του κόμματός του. Οι πρώτες πτήσεις αναμένονται να ξεκινήσουν στις 24 Ιουνίου, 10 ημέρες πριν από τις εκλογές.
Ενώ ορισμένοι Συντηρητικοί χαιρέτησαν την απόφαση για προκήρυξη εκλογών, δεν συμφώνησαν όλοι. «Επιθυμία θανάτου 2024», δήλωσε ένας συντηρητικός νομοθέτης στο Reuters.
Η Βουλή των Κοινοτήτων έχει 650 έδρες. Στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές, στις 12 Δεκεμβρίου 2019, οι Συντηρητικοί του Μπόρις Τζόνσον κατέλαβαν 365 έδρες, εξασφαλίζοντας την πλειοψηφία, έναντι 203 για τους Εργατικούς. Στις τοπικές εκλογές που διεξήχθησαν στις αρχές Μαΐου το Συντηρητικό κόμμα υπέστη βαριές ήττες.
Περίπου 60 Συντηρητικοί βουλευτές έχουν ήδη ανακοινώσει ότι δεν θα είναι υποψήφιοι στις εκλογές του Ιουλίου.
Με πληροφορίες από Reuters, ΑΠΕ-ΜΠΕ-Reuters-AFP
