Ο νικητής των προεδρικών εκλογών των ΗΠΑ θα μπορούσε να έχει μεγάλο αντίκτυπο στην επίμαχη σχέση μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου και των αντίπαλων δυνάμεων.
Ωστόσο, στην Κίνα, όπου οι προεκλογικές ειδήσεις φιλτράρονται μέσω έντονης λογοκρισίας από το κράτος όπως και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η εστίαση είναι περισσότερο στο θέαμα παρά στην ουσία – με το σκεπτικό ότι ανεξάρτητα από το ποιος κερδίζει, οι εντάσεις της σχέσης ΗΠΑ - Κίνας θα παραμείνουν.
«Για εμάς τους απλούς Κινέζους, όποιος και αν γίνει πρόεδρος των ΗΠΑ, είτε είναι ο υποψήφιος Α είτε ο υποψήφιος Β, είναι το ίδιο», δήλωσε στο CNN ο Λι Σούο κάτοικος του Πεκίνου, ενόψει του ανοίγματος των κάλπες.
Ένας από τους λόγους που συμβαίνει αυτό μπορεί να αποτελεί η συναίνεση στην Κίνα – από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής μέχρι τους απλούς πολίτες– ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ θέλει να περιορίσει την άνοδο της Κίνας στην παγκόσμια σκηνή, ανεξάρτητα από το ποιος θα κερδίσει.
Στην τελευταία θητεία του Τραμπ είδαν τους Ρεπουμπλικανούς να επιβάλλουν δασμούς σε κινεζικά αγαθά αξίας εκατοντάδων δισεκατομμυρίων, να ξεκινά εκστρατεία κατά του κινεζικού γίγαντα τηλεπικοινωνιών Huawei και να χρησιμοποιεί ρατσιστική γλώσσα για να περιγράψει τον ιό που προκαλεί τον Covid-19, ο οποίος εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην Κίνα.
Τα τελευταία τέσσερα χρόνια υπό τον Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν σημειώθηκε προσπάθεια σταθεροποίησης της επικοινωνίας. Ωστόσο, η ανησυχία των ΗΠΑ για την απειλή της Κίνας για την εθνική της ασφάλεια έχει ενταθεί, με τον Μπάιντεν να στοχεύει τις κινεζικές τεχνολογικές βιομηχανίες με ελέγχους στις επενδύσεις και τις εξαγωγές, καθώς και δασμούς, ενώ φαίνεται επίσης να κάνει ένα βήμα πίσω στη μακροχρόνια πολιτική των ΗΠΑ σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο έχει εκφράσει την υποστήριξή του στην Ταϊβάν που αποτελεί ένα θέμα «κόκκινη γραμμή» στη σχέση για το Πεκίνο, που διεκδικεί την αυτοδιοικούμενη νησιωτική δημοκρατία ως δική του.
Εν τω μεταξύ, οι άνθρωποι στην Κίνα έχουν δει ότι οι οικονομικές τους προοπτικές δεν είναι τόσο ευνοικές καθώς η χώρα δυσκολεύεται να ανακάμψει πλήρως μετά τους αυστηρούς ελέγχους της πανδημίας εν μέσω ευρύτερης κρίσης στην αγορά ακινήτων, μεταξύ άλλων προκλήσεων.
Έτσι, ενώ οι προεδρικές εκστρατείες εξακολουθούν να παίζουν στην καθημερινή κάλυψη ειδήσεων και τις διαδικτυακές συζητήσεις της Κίνας, το ενδιαφέρον για τους υποψηφίους και τις πολιτικές τους φαίνεται να μην ενδιαφέρει και τόσο σε σύγκριση με προηγούμενες εκλογές στις ΗΠΑ.
«(Δεν έχει σημασία ποιος είναι (που θα κερδίσει)», έγραψε ένας χρήστης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην κινεζική πλατφόρμα Weibo που μοιάζει με την πλατφόρμα X. «Ο περιορισμός τους στην Κίνα δεν θα χαλαρώσει».
Παρακολουθώντας στην «αναταραχή»
Καθώς οι εκστρατείες είναι σε εξέλιξη τους τελευταίους μήνες, τα κρατικά μέσα ενημέρωσης του Πεκίνου έχουν εστιάσει στην κοινωνική διχόνοια και την πόλωση στις ΗΠΑ.
Τις τελευταίες ημέρες, η κορυφαία ανάρτηση κάτω από το hashtag «εκλογές ΗΠΑ» στο Weibo αφορούσε τις αμερικανικές ανησυχίες σχετικά με πιθανή μεταεκλογική βία. Η ανάρτηση, από ένα τμήμα του κρατικού ραδιοτηλεοπτικού φορέα CCTV, παραθέτει στοιχεία έρευνας από αμερικανικά μέσα ενημέρωσης.
Μια πρόσφατη γελοιογραφία από την κρατική εφημερίδα China Daily που κυκλοφόρησε στα εγχώρια μέσα ενημέρωσης έδειξε το Άγαλμα της Ελευθερίας να συνθλίβεται στα σαγόνια ενός δράκου που ονομαζόταν «πολιτική βία».
«Όλα τα κοινωνικά στρώματα στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι αγχωμένα και η κοινή γνώμη είναι σε αναταραχή», έγραψαν δημοσιογράφοι από το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Xinhua, το οποίο σημείωσε επίσης ότι «καθώς η πολιτική πόλωση και οι διχασμοί στην κοινή γνώμη εντάθηκαν στις φετινές εκλογές στις ΗΠΑ, η πολιτική βία έχει επίσης ενταθεί».
Εναλλακτικά, ένα περιοδικό που συνδέεται με το Xinhua έχει χαρακτηριστεί τις εκλογές ως «χωρίς ελπίδα», που τελικά αποφασίζονται από «αόρατες δυνάμεις» εξουσίας, όπως η Wall Street.
Μερικοί εθνικιστές μπλόγκερ έχουν δημοσιεύσει βίντεο και αναρτήσεις κατά καιρούς που παίζουν με χαρά αυτό που περιγράφουν ως τη δυνατότητα για έναν μετεκλογικό αμερικανικό «εμφύλιο». Ωστόσο πολλοί στην Κίνα παρατήρησαν επίσης έντονα τη δημοκρατική διαδικασία – και επεσήμαναν την αντίθεση με τη δική τους.
«Δεν υπάρχει τέλειο σύστημα, αλλά τουλάχιστον επιτρέπουν στους ανθρώπους να τους αμφισβητούν», είπε ένας χρήστης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στο Weibo.
Ποιος είναι ο υποψήφιος επιλογής;
Τόσο η Χάρις όσο και ο Τραμπ υπήρξαν είναι φλέγοντα θέματα στις κινεζικές πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης. Η Χάρις φαινόταν να είναι σχετικά άγνωστη στους Κινέζους χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης πριν γίνει υποψήφια των Δημοκρατικών μετά την αποχώρηση του Μπάιντεν από την κούρσα τον Ιούλιο.
Έκτοτε, πολλές αναρτήσεις και βίντεο στην εφαρμογή Douyin, χλεύασαν την αντιπρόεδρο, χρησιμοποιώντας ακόμα και σχόλια που έκανε ο ίδιος ο Τραμπ.
Ωστόσο, ορισμένα αναρτημένα αποσπάσματα από τις ομιλίες τη Χάρις έχουν και θετική σχόλια. Αυτά έχουν να κάνουν με το γεγονός ότι προέρχεται από μεσαία τάξη και το ότι «ανεβαίνει» στο δεύτερο υψηλότερο αμερικανικό γραφείο, σε αντίθεση με τη σημερινή Κίνα όπου στα κορυφαία κλιμάκια βρίσκονται άνδρες που συχνά προέρχονται από πολιτικά ελίτ οικογένειες.
Ο Τραμπ κατά καιρούς έχει προκαλέσει τον θαυμασμό σε όλο το κινεζικό διαδίκτυο. Ως πρόεδρος κέρδισε το παρατσούκλι Chuan Jianguo, ή «Τραμπ, ο (Κινέζος) οικοδόμος του έθνους» – ένα αστείο που υποδηλώνει ότι η απομονωτική εξωτερική πολιτική του και η διχαστική εσωτερική ατζέντα του βοηθούσαν το Πεκίνο να ξεπεράσει την Ουάσιγκτον στην παγκόσμια σκηνή. Ωστόσο, μετά την αναταραχή των τελευταίων 8 ετών, ο «πυρετός Τραμπ» φαίνεται να έχει πέσει.
«Οι άνθρωποι δεν είναι αισιόδοξοι για αυτούς τους δύο υποψηφίους… καθώς η εικόνα και οι ικανότητές τους δεν μπορούν να συγκριθούν με εκείνες του παρελθόντος», δήλωσε ο Wu Xinbo, διευθυντής του Κέντρου Αμερικανικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Fudan της Σαγκάης. Αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο το επίπεδο του κινεζικού δημόσιου ενδιαφέροντος σε αυτές τις εκλογές φαίνεται χαμηλότερο από τις δύο προηγούμενες ψηφοφορίες, είπε.
«Ο δεύτερος, και ίσως πιο σημαντικός λόγος, είναι ότι πολλοί πιστεύουν ότι ανεξάρτητα από το ποιος θα εκλεγεί, οι σχέσεις ΗΠΑ- Κίνας δεν θα βελτιωθούν ούτως ή άλλως», δήλωσε ο Wu στο CNN.
Θέα από την κορυφή
Όποιος και να κερδίσει την κούρσα των ΗΠΑ, οι ηγέτες του Κομμουνιστικού Κόμματος πιθανότατα αναμένουν ότι θα υπάρξει μικρή βελτίωση στους τεταμένους δεσμούς, ανέφεραν οι αναλυτές.
«Κοιτάζοντας το μέλλον, ανεξάρτητα από το αν η Χάρις ή ο Τραμπ θα γίνει ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ, η συνέχεια της πολιτικής των ΗΠΑ σε σχέση με την Κίνα θα αντισταθμίσει σχεδόν σίγουρα κάθε πιθανή σημαντική αλλαγή», δήλωσε ο Shi Yinhong, καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Renmin στο Πεκίνο.
Το Πεκίνο φροντίζει να μην σχολιάζει άμεσα οποιεσδήποτε απόψεις σχετικά με τις εκλογές, αλλά πιθανότατα θεωρεί ότι ο Τραμπ φέρνει περισσότερη αβεβαιότητα - και επομένως κίνδυνο - στη σχέση. Ο πρώην πρόεδρος έχει απειλήσει με δασμούς άνω του 60% σε όλες τις εισαγωγές από την Κίνα και είναι γνωστός για την ασταθή εξωτερική του πολιτική.
Ωστόσο, το Πεκίνο θα μπορούσε να δει όφελος σε αυτό εάν αποδυναμώσει τις υπερπόντιες συνεργασίες των ΗΠΑ, λένε οι παρατηρητές. Η κυβέρνηση Μπάιντεν επιδίωξε να συνεργαστεί πιο στενά με τους συμμάχους στην Ευρώπη και την Ασία για να αντιμετωπίσει αυτό που θεωρεί ως «τη σοβαρότερη μακροπρόθεσμη πρόκληση για τη διεθνή τάξη» - την Κίνα, ενώ ο Τραμπ έχει επανειλημμένα αμφισβητήσει τις παραδοσιακές συμμαχίες των ΗΠΑ.
Οι Κινέζοι ηγέτες θα παρακολουθούσαν επίσης στενά πώς μία (πιθανή) προεδρία Τραμπ θα χειριζόταν τον πόλεμο στην Ουκρανία – με το Πεκίνο πιθανότατα να είναι επιφυλακτικό για τη λήψη μέτρων για τη βελτίωση των σχέσεων των ΗΠΑ με τη Ρωσία και τον Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, έναν κρίσιμο σύμμαχο του Κινέζου ηγέτη Xi Jinping στην παγκόσμια σκηνή. Το τέλος αυτού του πολέμου - τον οποίο ο Τραμπ ισχυρίστηκε ότι μπορεί να επιτύχει γρήγορα - πιθανότατα θα φέρει επίσης μεγαλύτερη εστίαση των ΗΠΑ στην Ασία-Ειρηνικό, κάτι που η Κίνα δεν θέλει να δει.
Ωστόσο, ο Τραμπ εξακολουθεί να θεωρείται στους πολιτικούς κύκλους του Πεκίνου ως το άτομο που πιθανότατα να οδηγήσει σε μία πιο δύσκολη σχέση με την Κίνα από ό,τι θα έκανε ο Χάρις.
Η αντιπρόεδρος αναμένεται να ακολουθήσει παρόμοιο δρόμο με αυτόν που χάραξε ο Μπάιντεν – να διατηρήσει την πίεση στην Κίνα για να περιορίσει την ανάπτυξη της τεχνολογίας και του στρατού της, αλλά προσπαθώντας να διατηρήσει τον διάλογο.
«Αυτό σημαίνει ότι θα είναι ένα «μείγμα» έντασης, τριβής και κάποιου περιορισμένου βαθμού συνεργασίας… (ενώ) ο Τραμπ θα παρουσίαζε μεγαλύτερες προκλήσεις στις σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας. Το κύριο ζήτημα είναι ότι (ο Τραμπ) χειρίζεται τις σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας με αντισυμβατικό τρόπο, χωρίς την αίσθηση του μέτρου και των ορίων», δήλωσε ο Wu στη Σαγκάη.
«Το περισσότερο που μπορείτε να πείτε είναι ότι οι προκλήσεις στη σχέση θα διαφέρουν ανάλογα με το ποιος είναι στο αξίωμα», κατέληξε.
