Στο τέλος του περασμένου μήνα, το υπό ρωσική σημαία φορτηγό πλοίο που μετέφερε καλαμπόκι αγκυροβόλησε στο τουρκικό λιμάνι της Σμύρνης στο Αιγαίο Πέλαγος. Το «SV Nikolay» είχε φορτώσει τα σιτηρά στο λιμάνι του Πορτ Καβκάζ της Ρωσίας, έξι ημέρες νωρίτερα στις 18 Ιουνίου, σύμφωνα με έγγραφο που έδωσε υπάλληλος της πλοιοκτήτριας εταιρείας.
Από ανάλυση που έκανε το Reuters σε δορυφορικές εικόνες, δεδομένα παρακολούθησης πλοίων, φωτογραφίες και βίντεο από ανοιχτές πηγές προκύπτει διαφορετικό λιμάνι προέλευσης του «SV Nikolay». Στις 18 Ιουνίου, ανάλυση δορυφορικών εικόνων από το Reuters δείχνει, ότι το πλοίο ελλιμενίστηκε στον κύριο τερματικό σταθμό σιτηρών στην Κριμαία, την ουκρανική χερσόνησο που κατέλαβε η Ρωσία το 2014.
Η διερεύνηση της πορείας του πλοίου έρχεται καθώς αξιωματούχοι του Κιέβου ισχυρίζονται ότι ουκρανικά σιτηρά, από εδάφη που πρόσφατα καταλήφθηκαν από τις ρωσικές δυνάμεις, κλέβονται εν μέσω του πολέμου Ουκρανίας-Ρωσίας και στη συνέχεια εξάγονται μέσω της Κριμαίας σε μέρη όπως η Τουρκία και η Συρία.
Ουκρανός αξιωματούχος δήλωσε ότι το «SV Nikolay» είναι μεταξύ των πλοίων που οι ουκρανικές αρχές πιστεύουν ότι εξάγουν αυτά που περιγράφονται ως «λεηλατημένα σιτηρά». Η Μόσχα έχει αρνηθεί ότι κλέβει ουκρανικά σιτηρά.
Το σύστημα παρακολούθησης του «SV Nikolay» ήταν εκτός σύνδεσης για μέρες γύρω από την συγκεκριμένη ημερομηνία, καθιστώντας δύσκολο τον προσδιορισμό της θέσης του πλοίου. Ο αξιωματούχος ανέφερε πως πρόκειται για μια τακτική που χρησιμοποιούν τα πλοία για να αποκρύψουν επισκέψεις στην Κριμαία, μαζί με τη χρήση εγγράφων που προσδιορίζουν ψευδώς τα σιτηρά να έχουν φορτωθεί στο Πορτ Καβκάζ.
Υπάλληλος της Kama LLC με έδρα τη Μόσχα ανέφερε πως η συγκεκριμένη εταιρεία είναι ιδιοκτήτρια του «SV Nikolay» και αρνήθηκε ότι το φορτηγό πλοίο μετέφερε ουκρανικά σιτηρά ή έφτασε στην Κριμαία. Ο Αλεξάντερ Ριντίν, ο οποίος εργάζεται στη ναύλωση για την Kama, έδειξε στο Reuters, κατά τη διάρκεια βιντεοκλήσης, δύο έγγραφα προς υποστήριξη του λογαριασμού που προσδιόρισε ως φορτωτική ή λεπτομερή κατάλογο αποστολής εμπορευμάτων και πιστοποιητικό ασφάλειας και ποιότητας. Και τα δύο έγγραφα αναφέρουν το Καβκάζ ως λιμάνι φόρτωσης, το οποίο απέχει περίπου 220 ναυτικά μίλια από τη Σεβαστούπολη. Το πιστοποιητικό ασφάλειας και ποιότητας προσδιόριζε επίσης το φορτίο ως καλαμπόκι προερχόμενο από τη Ρωσία.
Όταν ρωτήθηκε για τη δορυφορική εικόνα που δείχνει πλοίο που ταιριάζει με την περιγραφή του «SV Nikolay» στον κεντρικό τερματικό σταθμό σιτηρών της Κριμαίας στη Σεβαστούπολη στις 18 Ιουνίου, ο Ριντίν είπε στο Reuters ότι το πλοίο δεν ήταν εκεί. «Μπορείτε να κάνετε όσες φωτογραφίες θέλετε», ανέφερε και επισήμανε ότι υπάρχουν νόμιμοι υλικοτεχνικοί λόγοι για τη μεταφορά ρωσικών σιτηρών μέσω της Κριμαίας.
Ανώτεροι εκπρόσωποι της Kama δεν απάντησαν στα αιτήματα του Reuters για σχολιασμό. Το πρακτορείο δεν μπόρεσε να εντοπίσει ανεξάρτητα την προέλευση του καλαμποκιού στο πλοίο.
Η σύγκρουση στην Ουκρανία έχει εντείνει τις ανησυχίες για την επισιτιστική ασφάλεια τόσο στην Ουκρανία όσο και σε όλο τον κόσμο, οδηγώντας τις παγκόσμιες τιμές των τροφίμων σε επίπεδα ρεκόρ φέτος. Η Ουκρανία είναι ένας από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς σιτηρών στον κόσμο, αλλά δυσκολεύεται να εξάγει αγαθά με τον πόλεμο να μαίνεται κατά μήκος της νότιας ακτής της και με πολλά από τα λιμάνια της να είναι αποκλεισμένα.
Την Παρασκευή Ρωσία και Ουκρανία υπέγραψαν συμφωνία ορόσημο για το εκ νέου άνοιγμα των ουκρανικών λιμανιών της Μαύρης Θάλασσας για εξαγωγές σιτηρών, αυξάνοντας τις ελπίδες ότι η διεθνής επισιτιστική κρίση, που επιδεινώθηκε από τη ρωσική εισβολή, μπορεί να αμβλυνθεί.
Δορυφορική εικόνα
Η ανάλυση του Reuters επικεντρώνεται σε μια εικόνα υψηλές ανάλυσης που τραβήχτηκε στις 18 Ιουνίου από την ιδιωτική εταιρεία Planet Labs PBC στον τερματικό σταθμό σιτηρών της Σεβαστούπολης. Στην εικόνα εμφανίζονται δύο αγκυροβολημένα πλοία. Το επάνω πλοίο είναι ελαφρώς μακρύτερο, με επίπεδη πρύμνη και στρογγυλεμένη πλώρη και έχει τρία μερικώς γεμάτα αμπάρια. Το πλοίο από κάτω, είναι ελαφρώς πιο κοντό με κόκκινο κατάστρωμα, στρογγυλεμένη πρύμνη και μυτερή πλώρη.
Χρησιμοποιώντας τη δορυφορική εικόνα, το Reuters μπόρεσε να μετρήσει το πρώτο πλοίο σε 139 μέτρα μήκος και 16 μέτρα πλάτος, διαστάσεις που ταιριάζουν με τις προδιαγραφές του «SV Nikolay». Φωτογραφίες και βίντεο του «SV Nikolay» που τραβήχτηκαν όλα αυτά τα χρόνια από λάτρεις της ναυτιλίας δείχνουν ότι το πάνω πλοίο της εικόνας και το «SV Nikolay» έχουν τον ίδιο χρωματισμό και τα ίδια περιγράμματα, συμπεριλαμβανομένης μιας επίπεδης πρύμνης και μιας στρογγυλεμένης πλώρης, ενώ έχουν τον ίδιο αριθμό αποθηκών φορτίου, ίδια σωσίβια λέμβο και ίδιο σχήμα καταστρώματος.
Το «SV Nikolay» είχε εκπέμψει ανοιχτά τον προορισμό του ως Πορτ Καβκάζ πριν το σύστημα εντοπισμού του βγει εκτός σύνδεσης, το οποίο ακολουθεί το μοτίβο που παρατήρησε το Reuters στις περιπτώσεις άλλων φορτηγών πλοίων, για τα οποία το Κίεβο ισχυρίζονται ότι εμπλέκονται στην εξαγωγή ουκρανικών σιτηρών μέσω της Κριμαίας.
Για να υπάρξει ταυτοποίηση του πλοίου στη δορυφορική εικόνα, το Reuters περιόρισε τον αριθμό των πιθανών πλοίων που θα είχαν εκπέμψει ως προορισμό το Πορτ Καβκάζ ή τις γύρω περιοχές οποιαδήποτε στιγμή τον Ιούνιο.
Περισσότερα από 380 πλοία χύδην φορτίου(πχ σιτηρά) σταμάτησαν ή ενημέρωσαν για μια προγραμματισμένη στάση στο Πορτ Καβκάζ ή κάπου κοντά τον Ιούνιο, σύμφωνα με την ναυτιλιακή ιστοσελίδα Refinitiv Eikon. Σύμφωνα με το Reuters, μόνο 38 εξ αυτών, είχαν διαστάσεις παρόμοιες με το πλοίο της δορυφορικής φωτογραφίας. Όλα τα πλοία εκτός από δύο θα μπορούσαν να αποκλειστούν. Τα συστήματα εντοπισμού τους έδειξαν ότι βρίσκονταν αλλού στις 17 και 18 Ιουνίου. Μόνο ένα, το «SV Nikolay», ταίριαζε τόσο με το χρονικό πλαίσιο όσο και με το σχήμα και το χρώμα του πλοίου στη δορυφορική εικόνα.
Πολύ λίγες εταιρείες μεταφοράς χύδην φορτίου εκπέμπουν στάσεις στη Σεβαστούπολη, που είναι στόχος των δυτικών κυρώσεων.
Χρησιμοποιώντας δεδομένα παρακολούθησης πλοίων, το Reuters εντόπισε επίσκεψη του «SV Nikolay» στο Νόβο στα τέλη Μαΐου.
