Η εγγύτητα - μεταφορική και κυριολεκτική - των Ίλον Μασκ, Τζεφ Μπέζος και Μαρκ Ζάκερμπεργκ, μεταξύ άλλων, στον Ντόναλντ Τραμπ, όπως φάνηκε και στην ορκωμοσία του Αμερικανού προέδρου, χτύπησε «καμπανάκια» σε πολύ κόσμο, όμως, σύμφωνα με τον Economist, δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας ότι οι ΗΠΑ μπορούν να μετατραπούν σε μια ολιγαρχία.
Η Αμερική δεν είναι ολιγαρχία -και είναι απίθανο να γίνει ποτέ, για τρεις λόγους, αναφέρει το άρθρο.
Πρώτον, οι υποτιθέμενοι «τεχχνο-ολιγάρχες» ελέγχουν πολύ μικρό μέρος της - τεράστιας και εξαιρετικά ποικιλόμορφης- οικονομίας της χώρας για να είναι σε θέση να επηρεάσουν τη συνολική της κατεύθυνση.
Αν και η Amazon, η Meta και η Tesla αντιπροσωπεύουν μαζί το 1/10 της αξίας όλων των εισηγμένων στην Αμερική, η οικονομική τους συμβολή είναι πολύ πιο μέτρια καθώς αντιστοιχούν στο 1,8% του αμερικανικού ΑΕΠ. Ακόμα και αν προσθέσετε την Apple και την Alphabet το ποσοστό ανεβαίνει μόλις στο 3,1%.
Στη Ρωσία, την πατρίδα των αυθεντικών ολιγαρχών το ποσοστό είναι πολύ υψηλότερο. Μια μελέτη του 2004 στο περιοδικό Journal of Economic Perspectives διαπίστωσε ότι 24 μεγιστάνες απασχολούσαν σχεδόν το 1/5 όλων των εργαζομένων και κέρδιζαν το 77% των πωλήσεων στη μεταποίηση και τα ορυχεία, που εκείνη την εποχή αντιπροσώπευαν τα 2/3 της ρωσικής παραγωγής. Στην Ουγγαρία, την πλησιέστερη στον δυτικό κόσμο πραγματική ολιγαρχία, οι φίλοι του Βίκτορ Όρμπαν, του ισχυρού πρωθυπουργού, μπορεί να επιβλέπουν το 20-30% της οικονομίας, σύμφωνα με μια εκτίμηση.
Επίσης, η Amazon, η Meta και η Tesla αποτελούν το 9% των επιχειρηματικών επενδύσεων των 1.500 μεγαλύτερων επιχειρήσεων της Αμερικής. Στην Ινδία, η Reliance Industries του κ. Ambani αντιπροσωπεύει το 16%. Οι κεφαλαιουχικές δαπάνες τους ισοδυναμούν με το 0,4% του ΑΕΠ, σε σύγκριση με σχεδόν 1% που είχε Standard Oil του Ροκφέλερ το 1906.
Το κρίσιμο είναι ότι, σε αντίθεση με τον Ροκφέλερ, ο οποίος ασκούσε σχεδόν απόλυτο έλεγχο σε μια κρίσιμη οικονομική εισροή με τη μορφή των διυλισμένων πετρελαιοειδών, δεν μπορούν να κρατήσουν την αμερικανική οικονομία όμηρο.
Οι Big Tech δεν είναι μια μονολιθική ομάδα συμφερόντων, όπως οι Ρώσοι ολιγάρχες, οι επιχειρήσεις των οποίων ως επί το πλείστον δεν επικαλύπτονται. Τα συμφέροντα των μεγιστάνων της τεχνολογίας συχνά συγκρούονται. Οι κ.k. Μπέζος και Μασκ ανταγωνίζονται στο διάστημα. Μασκ και Ζάκερμπεργκ έχουν αντίπαλες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης. Η Amazon παίρνει μερίδιο από την επιχείρηση διαδικτυακής διαφήμισης της Meta. Όλοι ασχολούνται με την Τεχνητή Νοημοσύνη.
Ο Τραμπ δεν συναλλάσσεται περισσότερο από τους προέδρους πριν από αυτόν, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο πελατειακών σχέσεων και αυτοεξευτελισμού. Αλλά η οικονομία της Αμερικής, συμπεριλαμβανομένης της τεχνολογικής βιομηχανίας της, είναι πολύ δυσκίνητη και δυναμική για να μετατραπεί σε μια πραγματική ολιγαρχία, ό,τι και αν λένε οι διπλωμάτες και οι απερχόμενοι πρόεδροι.
