Χθες έγινε γνωστό από την οικογένεια του ότι ο περουβιανός πρώην Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών από το 1982 ως το 1991 Χαβιέ Πέρεθ Κουεγιάρ, απεβίωσε στη Λίμα, πρωτεύουσα του Περού, σε ηλικία 100 ετών. «O Kουεγιάρ πήρε έναν οργανισμό που είχε σχεδόν αυτοκαταστραφεί και καταστή άνευ σημασίας και βρήκε έναν ρόλο για τον οποίο κανείς δεν περίμενε» είχε δηλώσει γι αυτόν ο Ντάνιελ Πάτρικ Μουινίχαν ο οποίος είχε διατελέσει πρεσβευτής των ΗΠΑ στον ΟΗΕ επί Τζέραλντ Φορντ.
Όταν το 1981, ο Αυστριακός Κουρτ Βαλντχάιμ ανακοίνωσε την πρόθεση του να διεκδικήσει για τρίτη φορά την θέση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ είχε ως βασικό αντίπαλο τον Τανζανό Αχμέντ Σαλίμ. Ωστόσο, ο Βάλντχαιμ είδε την Κίνα να ορθώνει «σινικό τείχος» ζητώντας να εκλεγεί γενικός γραμματέας κάποιος από τον «Τρίτο Κόσμο», ενώ από την άλλη Ουάσινγκτον και Μόσχα δεν ήθελαν τον Σαλίμ κάθε μια για τους δικούς της λόγους. Μετά από 11 γύρους ψηφοφοριών και παρασκηνιακών διαπραγματεύσεων, το αδιέξοδο δεν ήρθη και κάπως έτσι ο Ουγκαντέζος Ολάρα Οτούνου πρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας έκανε μια πρόταση: να αποσυρθούν οι υποψήφιοι και να προταθούν νέοι. Έτσι στο προσκήνιο ήρθαν τα ονόματα του Αγά Κάν, πρώην Ανώτατου Αρμοστή του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και του Χαβιέ Περέζ Ντε Κουεγιάρ, ανώτατου στελέχους του οργανισμού. Παρότι ο Καν θεωρούνταν φαβορί, τελικώς όχι μόνο επικράτησε ο Κουεγιάρ αλλά η θητεία του οποίου καταγράφηκε σύμφωνα με τους ειδικούς σε αυτές που συνεισέφεραν θετικά στην ανάπτυξη του οργανισμού.
Ο Κουεγιάρ ανέλαβε σε μια περίοδο όπου ο πλανήτης «φλεγόταν»: Πόλεμος Ιράν-Ιράκ, εισβολή των Σοβιετικών στο Αφγανιστάν, εμφύλιος στο Λίβανο, πόλεμος Βρετανίας-Αργεντινής για τα Φοκλαντ, Κυπριακό εμφύλιος στο Σουδάν ήταν μερικές μόνο από τις συγκρούσεις στο μενού. Εν τούτοις, οι προσπάθειες του σε αυτές τις διαμάχες, δεν στέφθηκαν από επιτυχία. Στο Κυπριακό, το 1982 ο Κουέγιαρ υπέβαλλε προς τις δύο πλευρές τους γνωστούς «Δείκτες Ντε Κουέγιαρ», που κινούνταν στη γραμμή της ομοσπονδίας και περιορισμού των κατεχομένων από τους Τουρκοκυπρίους εδαφών. Σημειωτέον ο Περουβιανός αντιπροσώπευσε το Περού στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, υπηρετώντας ως πρόεδρός του κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο τον Ιούλιο του 1974. Ο τότε πρόεδρος Κυπριανού και ο Ντενκτάς απέρριψαν τις προτάσεις Ντε Κουέγιαρ και οι Τουρκοκύπριοι απαντώντας με την «ανακήρυξη» ως ανεξάρτητου κράτους της «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βορείου Κύπρου». Ύστερα από σχεδόν τέσσερα χρόνια ο Ντε Κουέγιαρ επανήλθε με νέο σχέδιο, το οποίο προέβλεπε ένα ποσοστό 29% να παραμείνει κάτω από τουρκοκυπριακή διοίκηση, αναλογία 70%-30% σε όλους τους σημαντικούς θεσμούς και παραμονή μειωμένου αριθμού ελληνικών και τουρκικών στρατευμάτων. Και αυτό το σχέδιο απορρίφθηκε από τους Κυπριανού και Ντενκτάς.
Η μεγάλη «κληρονομιά» του παραμένει η προσπάθειά του να βρεθεί από τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών μια ειρηνευτική συμφωνία που τερμάτισε τον πόλεμο Ιράν-Ιράκ, μια σύγκρουση που κόστισε πάνω από 1 εκατομμύριο ζωές. Στα επιτεύγματα του προστίθεται ο τερματισμός του πολέμου στη Ναμίμπια, η ειρήνευση στη Καμπότζη και η ιστορική συμφωνία ειρήνευσης στο Ελ Σαλβαδόρ. Αποφάσισε να μην είναι ξανά υποψήφιος δήμαρχος για τη θέση του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ όπου εξελέγη στη συνέχεια ο Μπούτρος Μπούτρος Γκαλι.
Το 1995 ο Κουέγιαρ έθεσε υποψηφιότητα στις εκλογές για Πρόεδρος του Περού, στις οποίες και ηττήθηκε από τον τότε πρόεδρο Αλμπέρτο Φουτζιμόρι. Ωστόσο, υπήρετησε προσωρινά ως πρωθυπουργός της χώρας, και ταυτοχρόνως ως Υπουργός Εξωτερικών, από τον Νοέμβριο του 2000 μέχρι τον Ιούλιο του 2001, κατά την ταραχώδη περίοδο που ακολούθησε την παραίτηση του Φουτζιμόρι μετά από κατηγορίες για διαφθορά.
