Του Γιάννη Μαντζίκου
Ο Αμερικανός επιχειρηματίας Ντειβιντ Κοχ που πέθανε χθες σε ηλικία 79 ετών θεωρούνταν, λανθασμένα, συντηρητικός ή (και) Ρεπουμπλικάνος. Στην πραγματικότητα ο Ντέιβιντ Κοχ όπως και ο αδελφός του Τσαρλς ήταν οι βασικότεροι υποστηρικτές του φιλελευθερισμού, των αρχών της ελεύθερου επιχειρείν και της όσο το δυνατόν μικρότερης παρέμβασης του κράτους στη δημόσια σφαίρα.
«Το να επιτρέπεται στους ανθρώπους να επιδιώκουν τα δικά τους συμφέροντα (εντός των ορίων της δίκαιης συμπεριφοράς) είναι ο μόνος βιώσιμος τρόπος για την επίτευξη κοινωνικής προόδου», έλεγε ο Ντέιβιντ Κοχ.
Γεννημένος στο Κάνσας, ο Ντέιβιντ μαζί με τον αδελφό του Τσαρλς, κληρονόμησαν από τον πατέρα τους Φρεντ την εταιρεία Koch Industries την οποία και επεξέτειναν, έτσι ώστε το 2013 να είναι η δεύτερη μεγαλύτερη ιδιωτική επιχείρηση της χώρας: μια πολυσχιδής βιομηχανία που κατασκευάζει από πετρελαιαγωγούς μέχρι χαρτοπετσέτες. Όμως οι αδελφοί Κοχ δεν έγιναν γνωστοί για τον πλούτο τους αλλά για την προώθηση της αρχών της οικονομικής και όχι μόνο ελευθερίας. Ο Ντέιβιντ έλεγε πάντα «η προσπάθεια της κυβέρνησης να ελέγξει την ζωή μας και την τύχη μας είναι κάτι που πρέπει να μας κάνει να αντισταθούμε».
Από τη δεκαετία του 70'' άρχισε να εμπλέκεται όλο και περισσότερο (στην παρεξηγημένη) έννοια για την Ελλάδα, χρηματοδότησης οργανώσεων που ήταν (και παραμένουν) υπέρμαχοι κάθε είδους ελευθερίας. Και αυτό γιατί μπορεί οι αδελφοί Κοχ να θεωρούνταν υποστηρικτές του «καπιταλισμού», στην ουσία όμως προστάτευαν ακόμα και τις ελευθερίες των ομοφυλοφίλων και των μεταναστών, απόψεις που δεν συνδέονται παραδοσιακά με το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Ο μικρότερος αδελφός των Κοχ μάλιστα πίστευε ότι η μετανάστευση αποτελεί «ευλογία για την Αμερική».
Το 1984, ο Ντέιβιντ ίδρυσε μαζί με τον Τσαρλς την οργάνωση «Πολίτες για μια Ελεύθερη Οικονομία» η οποία αργότερα διασπάστηκε στην Freedom Works και την Americans For Prosperity. Συνεισέφερε, όμως, επίσης και στη μεταρρύθμιση της ποινικής δικαιοσύνης των ΗΠΑ, ενώ αποτέλεσε έναν από τους μεγαλύτερους δωρητές της Αμερικανικής Ένωσης Πολιτικών Δικαιωμάτων (American Civil Liberties Union).
Από το 2000, η εμπλοκή του Ντέιβιντ στην πολιτική εντείνεται καθώς εναντιώθηκε στις δασμολογικές πολιτικές και την αύξηση των ομοσπονδιακών δαπανών από τον τότε πρόεδρο Τζορτζ Μπους τον νεότερο, οι οποίες όπως έλεγε «αποτελούν καταστροφή για το ελεύθερο εμπόριο και το επιχειρείν».
Το ποσό πιστός ήταν ο Ντέιβιντ Κοχ στις αρχές του φάνηκε όταν λίγο μετά την ανάληψη της προεδρίας από τον Ντόναλντ Τραμπ και το περιβόητο διάταγμά του περί απαγόρευσης εισόδου στην Αμερική για πολίτες χωρών από την Αφρική και την Μέση Ανατολή, ήρθε η πρώτη επίσημη αποδοκιμασία εναντίον του: «Πιστεύουμε ότι μπορούν να είναι οι Αμερικανοί ασφαλείς, χωρίς να αποκλείονται άνθρωποι που επιθυμούν να έρθουν εδώ και να συνεχίσουν να συνεισφέρουν και να κερδίζουν μια καλύτερη ζωή για τις οικογένειές τους» ήταν τα λόγια του Μπράιαν Χουκς που συνδιευθύνει το δίκτυο των Κοχ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά τη προεκλογική καμπάνια του 2016, ο Ντοναλντ Τραμπ ζήτησε αλλά δεν έλαβε την στήριξη των αδελφών Κοχ.
Το καλοκαίρι του 2017 και ενώ έχει αποσυρθεί από την δημόσια σφαίρα ο Ντέιβιντ Κοχ για λόγους υγείας, στηρίζει με κάθε τρόπο την καμπάνια εναντίον των δασμών που επιβάλει ο Τραμπ. «Βλέπουμε μια αύξηση του προστατευτισμού, όπου χώρες, οργανώσεις και άτομα προσπαθούν να προστατευθούν από αυτές τις αλλαγές. Κάνουν ό,τι μπορούν για να κλείσουν τον εαυτό τους από το νέο, να κρατήσουν το παρελθόν και να αποτρέψουν την αλλαγή», έλεγε ο Τσάρλς Κοχ σε βίντεο για το θέμα αυτό. «Αυτή είναι μια φυσική τάση, αλλά είναι καταστροφική, διότι όταν οι άνθρωποι ενεργούν με προστατευτικούς τρόπους, δημιουργούν φραγμούς, γεγονός που κάνει τους πάντες χειρότερους».
Εν αντιθέσει με τα θρυλούμενα οι μεγαλύτερες δωρεές του Ντέιβιντ Κοχ δεν αφορούσαν πολιτικούς σκοπούς αλλά ιατρικούς. Έδωσε πολλά εκατομμύρια δολάρια (υπολογίζεται γύρω στο ένα 1 δις) για την έρευνα εναντίον του καρκίνου (μετά τη διάγνωση του, το 1992 για καρκίνο του προστάτη), ενώ διετέλεσε μεγάλος προστάτης των τεχνών και ιδιαίτερα της ζωγραφικής με μουσεία και σχολές τέχνης να λαμβάνουν δωρεές του Κοχ.
