Ο κεντρώος υπουργός Οικονομίας Σέρχιο Μάσα και ο ακραία φιλελεύθερος οικονομολόγος και «αντισυστημικός» υποψήφιος Χαβιέρ Μιλέι, που θέλει να «κατατεμαχίσει» το κράτος, να το περάσει από «αλυσοπρίονο», θα αναμετρηθούν τη 19η Νοεμβρίου στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών στην Αργεντινή, σύγκρουση ανάμεσα σε δυο ανταγωνιστικά οράματα για το μέλλον της χώρας.
Ο κ. Μάσα, 51 ετών, υποψήφιος του κυβερνητικού συνασπισμού (κεντροαριστερά), κατάφερε να ξεπεράσει το τεράστιο μειονέκτημα των προβλημάτων της οικονομίας και του πληθωρισμού-ρεκόρ (138%) και αναδείχτηκε στην πρώτη θέση, εξασφαλίζοντας το 36,6% των ψήφων, κατά τα δεδομένα της εθνικής εφορευτικής επιτροπής, με πάνω από το 97% των ψηφοδελτίων να έχει καταμετρηθεί.
Ξεπέρασε, διαψεύδοντας τα προγνωστικά, τον «αναρχοκαπιταλιστή» –έτσι αυτοπροσδιορίζεται– κ. Μιλέι, 53 ετών, που λαμβάνει 30% των ψήφων και επιβεβαίωσε έτσι την μάλλον απρόσμενη μετατροπή του σε κεντρική μορφή του πολιτικού σκηνικού, δυο χρόνια αφού κατέβηκε στην πολιτική αρένα, της Αργεντινής. Ωστόσο, το ποσοστό του ήταν αρκετά πιο κάτω από ό,τι προέβλεπαν οι δημοσκοπήσεις.
Ο νικητής του δεύτερου γύρου του επόμενου μήνα θα αναλάβει τα καθήκοντά του τη 10η Δεκεμβρίου.
Η υποψήφια του συνασπισμού της κεντροδεξιάς αντιπολίτευσης Πατρίτσια Μπούλριτς, πρώην υπουργός Ασφάλειας, προστατευόμενη του πρώην προέδρου Μαουρίτσιο Μάκρι, τέθηκε εκτός μάχης (23,8%).
Οι πολίτες της Αργεντινής ψήφισαν σε κλίμα αβεβαιότητας και ανησυχίας όσο σπάνια μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας, πριν από 40 χρόνια, με φόντο το πελώριο δημόσιο χρέος, τον πληθωρισμό που συγκαταλέγεται στους υψηλότερους στον πλανήτη και το νόμισμα σε ασταμάτητη υποτίμηση εδώ και δυο χρόνια.
Ο κ. Μάσα πλησίασε τη νίκη από τον πρώτο γύρο. Για αυτή χρειαζόταν να λάβει τουλάχιστον το 45% των ψήφων, ή το 40% και να έχει διαφορά 10 μονάδων από τον πλησιέστερο αντίπαλο.
Ο κ. Μιλέι εξαγγέλλει πως αν κερδίσει πρόκειται να δολαριοποιήσει την οικονομία, να καταργήσει την κεντρική τράπεζα και διάφορα υπουργεία, να περικόψει τις κοινωνικές δαπάνες.
Οι συνταγές του για την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Λατινικής Αμερικής, που παραμένει βυθισμένη σε βαθιά κρίση –η φτώχεια πλήττει το 40% των κατοίκων της άλλοτε πλούσιας χώρας– συναντούν ωστόσο αντιδράσεις και αντιστάσεις.
Ο ακραία φιλελεύθερος οικονομολόγος ενσαρκώνει την επιθυμία μέρους των πολιτών να δουν «να φεύγουν» οι παραδοσιακοί πολιτικοί, η «κάστα των παράσιτων» όπως αποκαλεί τους περονιστές (κεντροαριστερά) και τους κεντροδεξιούς που εναλλάσσονται στην εξουσία εδώ και είκοσι χρόνια αυτός που μεταπήδησε στην πολιτική από τα τηλεοπτικά πλατό.
Χθες βράδυ μίλησε για «τις καλύτερες εκλογές στην ιστορία του φιλελευθερισμού», για «ιστορική μέρα για τα δυο τρίτα που θέλουν την αλλαγή», προφανώς αθροίζοντας τα δικά του ποσοστά με αυτά της κυρίας Μπούλριτς. Έτεινε το χέρι στην ηττημένη υποψήφια, προτείνοντας «όλοι όσοι θέλουμε την αλλαγή» να «συνεργαστούμε για να ανακτήσουμε τη χώρα μας».
Οι δηκτικές διατυπώσεις του, το στιλ του, που ηλεκτρίζει, προσελκύει κοινό συχνά νεανικό, χωρίς προοπτική. Όμως οι προτάσεις του σπέρνουν αμφιβολίες, ως και ανησυχίες.
«Ο κόσμος έχει αρχίσει να αντιλαμβάνεται πως ο Μιλέι αντιπροσωπεύει το ρίσκο», αναλύει ο πολιτολόγος Ραούλ Τίμερμαν. Η ρητορική του περί «του ‘αλυσοπρίονου’», που αρχικά «ήταν αστεία», πλέον έχει εξελιχθεί σε κάτι «που φοβίζει», καθώς μοιάζει να «λέει: ‘έρχομαι να τα καταστρέψω όλα’», εξηγεί.
Ο Σέρχιο Μάσα, πολιτικός με DNA κεντρώο, υποψήφιος για την προεδρία και το 2015, όταν ήταν αντίπαλος των περονιστών σημερινών συμμάχων του, φρόντισε επιμελώς να πάρει αποστάσεις από την απερχόμενη κυβέρνηση στην εκστρατεία του: ούτε ο απερχόμενος πρόεδρος Αλμπέρτο Φερνάντες, ούτε η αντιπρόεδρος και πρώην πρόεδρος Κριστίνα Κίρσνερ εμφανίστηκαν σ’ αυτήν.
Κατά τη διάρκειά της επαναλάμβανε διαρκώς το μήνυμα πως «το χειρότερο» της κρίσης πέρασε, χάρη στο προσεχές εξαγωγικό μπουμ και το τέλος της ιστορικής ξηρασίας του 2022-2023 η οποία στέρησε από την Αργεντινή, γίγαντα του αγροτοβιομηχανικού τομέα, έσοδα 20 δισεκ. δολαρίων.
Ενώ πάνω απ’ όλα, τους τελευταίους μήνες πολλαπλασίασε τις παροχές: μείωση του αριθμού των πολιτών με φορολογητέα εισοδήματα, επιδοτήσεις, εξαιρέσεις από τον ΦΠΑ, για να απορροφηθεί το σοκ του πληθωρισμού. Οι αντίπαλοι του τον χαρακτήρισαν «ανεύθυνο» καθώς το έλλειμμα και το χρέος στην Αργεντινή αποτελεί παθολογία και η χώρα δυσκολεύεται να αποπληρώσει δάνειο 44 δισεκ. δολαρίων στο ΔΝΤ.
Χθες βράδυ ο κ. Μάσα υποσχέθηκε αν εκλεγεί να σχηματίσει «κυβέρνηση εθνικής ενότητας», κάτι άνευ προηγουμένου στη δημοκρατική Αργεντινή.
Τίποτε δεν έχει κριθεί, σύμφωνα με τον Μπέντζαμιν Γκένταν, ειδικό στην Αργεντινή στο κέντρο μελετών Wilson Center. Ο κ. Μάσα «παραμένει υπουργός Οικονομίας μιας κυβέρνησης βαθιά αντιδημοφιλούς». Ωστόσο στην Αργεντινή γεννά «μεγάλο άγχος η ιδέα πως θα αλλάξει δραστικά ο ρόλος του κράτους πρόνοιας, πολλοί έχουν πολλά να χάσουν», προσθέτει.
