Ενώ οι «κίνδυνοι κλιμάκωσης» στην Ουκρανία αυξάνονται, ο κόσμος οδεύει «με τα μάτια ορθάνοιχτα» προς «έναν ευρύτερο πόλεμο», προειδοποίησε σήμερα ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ σε μια ιδιαίτερα ζοφερή ομιλία παρουσιάζοντας τις προτεραιότητές του για το 2023.
Πόλεμος στην Ουκρανία, κλιματική κρίση, ακραία φτώχεια... «Ξεκινήσαμε το 2023 καθώς διαγράφεται στον ορίζοντά μας μια σύγκλιση προκλήσεων που δεν είχαμε ξαναδεί στη ζωή μας», δήλωσε ο Αντόνιο Γκουτέρες ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες που διαχειρίζονται το «ρολόι της αποκάλυψης», η ανθρωπότητα δεν ήταν ποτέ τόσο κοντά στο τέλος της, επί του παρόντος 90 δευτερόλεπτα πριν από τα μεσάνυχτα, υπενθύμισε ο Γκουτέρες, θεωρώντας το ως σήμα συναγερμού. «Πρέπει να ξυπνήσουμε και να πιάσουμε δουλειά», επέμεινε, απαριθμώντας έναν κατάλογο με τα επείγοντα θέματα για το 2023. Στην κορυφή του καταλόγου αυτού είναι ο πόλεμος στην Ουκρανία.
«Οι προοπτικές για ειρήνη δεν σταματούν να ελαττώνονται. Οι κίνδυνοι μιας περαιτέρω κλιμάκωσης και σφαγής δεν σταματούν να αυξάνονται».
«Φοβάμαι ότι ο κόσμος προχωρά προς έναν ευρύτερο πόλεμο όχι υπνοβατώντας, αλλά το κάνει στην πραγματικότητα έχοντας τα μάτια ορθάνοιχτα», δήλωσε προτού εκφράσει την ανησυχία του και για άλλες απειλές κατά της ειρήνης, από την ισραηλινοπαλαιστινιακή σύγκρουση και το Αφγανιστάν έως τη Μιανμάρ, το Σαχέλ, την Αϊτή.
«Εάν όλες οι χώρες εκπλήρωναν τις υποχρεώσεις τους βάσει του Χάρτη (των Ηνωμένων Εθνών), το δικαίωμα στην ειρήνη θα ήταν εγγυημένο», επέμεινε, τοποθετώντας τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο επίκεντρο αυτών των αξιών.
Γενικότερα, ο Αντόνιο Γκουτέρες κατήγγειλε την απουσία «στρατηγικού οράματος» και την «τάση» αυτών που λαμβάνουν τις πολιτικές και οικονομικές αποφάσεις για το βραχυπρόθεσμο. «Οι επόμενες εκλογές. Ο επόμενος πολιτικός ελιγμός για την προσκόλληση στην εξουσία», «οι τιμές μιας μετοχής στο χρηματιστήριο την επόμενη μέρα»: «Αυτή η βραχυπρόθεσμη σκέψη δεν είναι μόνο βαθιά ανεύθυνη, είναι ανήθικη».
«Ψίχουλα» για τους φτωχούς
Υπογραμμίζοντας αντίθετα την ανάγκη η σκέψη να είναι στις μελλοντικές γενιές, επανέλαβε την έκκλησή του για μια «ριζική μεταμόρφωση» της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής αρχιτεκτονικής.
«Υπάρχει κάτι θεμελιωδώς κακό στο οικονομικό και χρηματοπιστωτικό μας σύστημα», επέμεινε, επισημαίνοντας την ευθύνη του για την αύξηση της φτώχειας και της πείνας, το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών ή το βάρος του χρέους των αναπτυσσόμενων χωρών.
«Χωρίς θεμελιώδεις μεταρρυθμίσεις, οι πλουσιότερες χώρες και οι πλουσιότεροι άνθρωποι θα συνεχίσουν να συσσωρεύουν πλούτο, αφήνοντας μόνο ψίχουλα για τις κοινότητες και τις χώρες του Νότου».
Μια ανησυχία που επανέλαβαν οι εκπρόσωποι των αναπτυσσόμενων χωρών, από την Αφρική έως τα μικρά νησιωτικά κράτη.
«Οι πιο φτωχοί δεν μπορούν να συνεχίσουν να πληρώνουν το υψηλό τίμημα προς όφελος των πλουσιότερων», επέμεινε ο Κουβανός πρεσβευτής Πέδρο Λουίς Πεδρόσο Κουέστα, εξ ονόματος της ομάδας G77+China, η οποία αριθμεί 134 αναπτυσσόμενες χώρες.
Σύμφωνα με το Πρόγραμμα του ΟΗΕ για την Ανάπτυξη, με την πανδημία, ο κόσμος έχει ήδη πάει πέντε χρόνια πίσω σε ό,τι αφορά την κοινωνική ανάπτυξη (υγεία, εκπαίδευση, επίπεδο διαβίωσης).
Και «οι στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης (SDG) εξαφανίζονται από τον καθρέφτη», υπογράμμισε ο Γκουτέρες, αναφερόμενος στους 17 στόχους που τέθηκαν το 2015 για να επιτευχθούν το 2030 για την εξάλειψη της φτώχειας, την επισιτιστική ασφάλεια για όλους, την πρόσβαση σε καθαρή και οικονομικά προσιτή ενέργεια.
«Έχουμε ευκαιρίες να τους σώσουμε» δήλωσε ωστόσο ο γενικός γραμματέας, ο οποίος διοργανώνει το Σεπτέμβριο μια σύνοδο κορυφής στη Νέα Υόρκη για το θέμα αυτό.
Η καταπολέμηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη καθώς και οι κλιματικοί στόχοι θα είναι στο επίκεντρο μιας άλλης συνόδου κορυφής επίσης τον Σεπτέμβριο στην οποία έχει προσκαλέσει τους ηγέτες του κόσμου. «Δείξτε μας μια δράση που επιταχύνεται για τη δεκαετία αυτή και νέα φιλόδοξα σχέδια για την ουδετερότητα του άνθρακα αλλιώς, σας παρακαλώ, μην έρθετε», διεμήνυσε.
Κατήγγειλε επίσης για άλλη μια φορά τις εταιρίες που δραστηριοποιούνται στον τομέα των ορυκτών καυσίμων: «Εάν δεν μπορείτε να σχεδιάσετε μια αξιόπιστη πορεία προς τις μηδενικές εκπομπές άνθρακα, με στόχους για το 2025 και το 2030 που να καλύπτουν όλες τις δραστηριότητές σας, τότε δεν θα πρέπει να ασχολείστε με τον τομέα αυτό».
