Tου Γιώργου Παυλόπουλου
«Κουρέλι» έκαναν χθες οι αγορές τους ισχυρισμούς του προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν περί ισχυρής οικονομίας. Ήταν μια άγρια ημέρα για τους γείτονες που μέσα σε λίγες ώρες είδαν την λίρα να καταρρέει ξανά αλλά και τον τηλεπικοινωνιακό κολοσσό της Turk Telekom, να περνά στον έλεγχο των τραπεζών σε ποσοστό 55% υπό το βάρος της αδυναμίας της να εξυπηρετήσει χρέη 4,7 δισ. δολαρίων λόγω της μεγάλης πτώσης του τουρκικού νομίσματος. Τα απόνερα της τουρκικής νομισματικής κρίσης κατακλύζουν πλέον σαν χείμαρρος την οικονομία της γειτονικής χώρας, με χιλιάδες επιχειρήσεις να τρεκλίζουν υπό το βάρος των οφειλών τους και ενώ η χώρα καλείται να αποπληρώσει χρέη 179 δισ. δολαρίων μέσα στους επόμενους 11 μήνες, έχοντας ουσιαστικά αποκλειστεί από τις αγορές.
Η λίρα, σημείωσε χθες τις μεγαλύτερες (μέχρι στιγμής) απώλειες σε μία εβδομάδα που αποδεικνύεται ιδιαιτέρως επώδυνη για το τουρκικό νόμισμα, που έχει χάσει σχεδόν το 10% της αξίας του από τις αρχές της -και πάνω από το 42% από τις αρχές του έτους. Παράλληλα, αυξήθηκε σημαντικά το κόστος της ασφάλισης έναντι κινδύνου χρεοκοπίας, ως συνέπεια και της νέας υποβάθμισης 20 τουρκικών τραπεζών από την Moody''s, στις αρχές της εβδομάδας.
Η αφορμή για το νέο «χαστούκι» υπήρξε, αναμφίβολα, ιδανική: Η (φερόμενη ως δεδομένη) παραίτηση του αναπληρωτή διοικητή της κεντρικής τράπεζας και υπεύθυνου για τα επιτόκια, εξαιτίας των ασφυκτικών πιέσεων που του ασκούνται από τον Ερντογάν και το επιτελείο του. Τα αίτια, ωστόσο, είναι πολύ σοβαρότερα και βαθύτερα: Το στρεβλό μοντέλο που έχει επιλεγεί και στήριξε το οικονομικό «θαύμα» των τελευταίων 15 ετών στα δανεικά και τις άμεσες ξένες επενδύσεις. Η κόντρα με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Τραμπ, που δεν χάνουν ευκαιρία να χτυπήσουν τον Ερντογάν στο αδύνατο σημείο του. Και βεβαίως, οι ασφυκτικές πιέσεις που δέχονται οι αναδυόμενες αγορές, οι οποίες σιγά-σιγά στερεύουν από δολάρια, λόγω της πολιτικής που έχει υιοθετήσει η Ουάσινγκτον και η Fed.
Πλήρες το αδιέξοδο
Το αδιέξοδο μοιάζει δεδομένο για τον Ερντογάν, ο οποίος συχνά μοιάζει σαν ψάρι που χτυπιέται αδίκως, καθώς είναι για τα καλά πιασμένο στα δίχτυα. Ο κίνδυνος να εμφανιστούν, μέσα στους επόμενους μήνες, εκατομμύρια επιχειρήσεις και πολίτες που δεν θα είναι σε θέση να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους και θα τα οδηγήσουν στο «κόκκινο», παρασύροντας τις τράπεζες στον... χορό του Ζαλόγγου, είναι κάτι παραπάνω από ορατός. Και αν ο Ερντογάν δεν εφεύρει ένα ακόμη πόλεμο για να επικαλεστεί τον πατριωτισμό των Τούρκων και να τους ζητήσει να σωπάσουν, τότε τα πράγματα θα είναι όντως πολύ δύσκολα.
Έτσι, ολοένα περισσότεροι συμφωνούν ότι ο δρόμος της Αργεντινής μοιάζει μονόδρομος για την Τουρκία, έστω κι αν ο «σουλτάνος» προσπαθήσει να πείσει τον λαό του και εμάς ότι κάνει κάτι διαφορετικό. Η προσφυγή στη συνταγή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου φαίνεται πως έχει γίνει ήδη αποδεκτή από την Άγκυρα, η οποία απλώς προσπαθεί να τη «σερβίρει» ως εθνικά υπερήφανη στάση, καθώς πιθανότατα δεν θα συνοδεύεται από τη φυσική παρουσία του διεθνούς οργανισμού -όπου κουμάντο κάνουν ουσιαστικά οι Αμερικανοί. Άλλωστε, τόσο ο Τούρκος πρόεδρος όσο και ο γαμπρός του και υπουργός Οικονομικών κάνουν ολοένα πιο συχνά και δημοσίως λόγο για αναγκαίες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, που θα προχωρήσουν οπωσδήποτε...
Τι θέλουν Ευρωπαίοι και Αμερικανοί
Ακόμη και οι Ευρωπαίοι και κυρίως οι Γάλλοι και οι Γερμανοί, με τους οποίους ο Ερντογάν αναπτύσσει εσχάτως (και εξ ανάγκης) ένα έντονο φλερτ, αυτό του συστήνουν, πότε ανοιχτά και πότε κατ'' ιδίαν: Δέξου τις χειροπέδες του ΔΝΤ και τότε και εμείς θα σπεύσουμε να σε βοηθήσουμε να σταθείς στα πόδια σου. Με αντάλλαγμα, μια νέα εταιρική σχέση η οποία προφανώς και θα εξυπηρετεί κυρίως τα συμφέροντα της Ευρώπης. Κατ'' αντιστοιχία με αυτή που έχει συνάψει ο Ερντογάν με τον Πούτιν και έχει ως αποτέλεσμα ο δεύτερος να κάνει ό,τι θέλει στη Συρία.
Και οι Αμερικανοί, τι θα κάνουν αλήθεια απέναντι σε όλα αυτά; Είναι γεγονός ότι θα το σκεφτούν πολύ προτού αφήσουν την Τουρκία να πέσει ολόκληρη στα χέρια του «τσάρου». Θα κάνουν, όμως, ό,τι μπορούν για να ταπεινώσουν τον «σουλτάνο» ή να τον οδηγήσουν στην πολιτική... εξορία. Εφόσον τα καταφέρουν και η Τουρκία μπει πάλι στον δρόμο του πιστού και μετριόφρονα συμμάχου, που δεν θα διεκδικεί περισσότερα από όσα του ανήκουν, τότε μπορεί και να σπεύσουν να την σώσουν.
Διαβάστε ακόμα:
- Στα χέρια των τραπεζών η Turk Telecom – Καταρρέει η τουρκική οικονομία
Φωτογραφία APImages
