Υπάρχουν «πειστικές αποδείξεις» για το ότι Ρώσοι παραστρατιωτικοί που υποστηρίζουν τις κυβερνητικές δυνάμεις στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία διέπραξαν «πολύ σοβαρές παραβιάσεις» με θύματα άμαχους, ανάμεσά τους φόνους και βασανισμούς, «με απόλυτη ατιμωρησία», από το 2019, καταγγέλλει η μη κυβερνητική οργάνωση Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch, HRW) με έκθεσή της που δίνει στη δημοσιότητα σήμερα.
Η χώρα αυτή, μια από τις φτωχότερες στον κόσμο, μετατράπηκε από το 2013 σε θέατρο εξαιρετικά φονικού εμφυλίου πολέμου, η ένταση του οποίου πάντως αποκλιμακώθηκε μετά το 2018. Ο πρόεδρος Φοστάν Αρκάνζ Τουαντερά όμως κάλεσε στα τέλη του 2020 τη Μόσχα να σώσει τον στρατό του, αδύναμο και με ελάχιστα μέσα, να τον βοηθήσει να απωθήσει επίθεση των ανταρτών που απειλούσε την Μπανγκί και το καθεστώς του.
Εκατοντάδες ρώσοι παραστρατιωτικοί, «μισθοφόροι» της ρωσικής ιδιωτικής στρατιωτικής εταιρείας Βάγκνερ, σύμφωνα με τον ΟΗΕ και δυτικές κυβερνήσεις, στάλθηκαν στη χώρα για να ενισχύσουν τις δυνάμεις που βρίσκονταν ήδη εκεί και υποστήριζαν την κυβέρνησή της από το 2018.
Χάρη σε αυτούς, ένοπλες ομάδες, οργανώσεις ανταρτών και συμμορίες κακοποιών, απωθήθηκαν από το μεγαλύτερο μέρος των δύο τρίτων της χώρας, που κατείχαν ακόμη το 2020.
Ωστόσο ο ΟΗΕ, η Ευρωπαϊκή Ένωση και δυτικές κυβερνήσεις, ιδίως αυτή της Γαλλίας, κατηγορούν τους «μισθοφόρους» της Βάγκνερ πως διέπραξαν εγκλήματα και ωμότητες εναντίον αμάχων, και την κυβέρνηση του κ. Τουαντερά πως τους επέτρεψε να λεηλατήσουν τους πόρους της χώρας σε αντάλλαγμα για τη στρατιωτική υποστήριξή τους.
«Πειστικές αποδείξεις πιστοποιούν ότι οι δυνάμεις που αναγνωρίστηκαν ως ρωσικές, σε ρόλο υποστήριξης της κυβέρνησης της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας, διέπραξαν πολύ σοβαρές παραβιάσεις σε βάρος αμάχων με απόλυτη ατιμωρησία», συνοψίζει η Άιντα Σόιερ, διευθύντρια του τμήματος του HRW που είναι αρμόδιο για τις κρίσεις και τις ένοπλες συρράξεις, σε αυτή την έκθεση 13 σελίδων, που βασίζεται κυρίως στις μαρτυρίες δεκάδων θυμάτων, συγγενών τους και αυτοπτών μαρτύρων.
«Δυνάμεις που αυτόπτες μάρτυρες είπαν πως ήταν ρωσικές φέρονται να εκτέλεσαν με συνοπτικές διαδικασίες, να βασάνισαν και να ξυλοκόπησαν αμάχους από το 2019», επιμένει το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
«Η κυβέρνηση της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας έχει κάθε δικαίωμα να ζητήσει διεθνή βοήθεια ως προς την ασφάλεια, αλλά δεν μπορεί να επιτρέπει σε ξένες δυνάμεις να σκοτώνουν και να κακομεταχειρίζονται άμαχους με απόλυτη ατιμωρησία», σύμφωνα με την κυρία Σόιερ.
Η έκθεση συνδέει – επικαλούμενη «αποδείξεις» προερχόμενες από δυτικές κυβερνήσεις και ειδικούς του ΟΗΕ – τις «ρωσικές δυνάμεις» με τη Βάγκνερ, που έχει κατ’ αυτή «στενές σχέσεις με τη ρωσική κυβέρνηση».
Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αναφέρεται ιδίως στην εκτέλεση, από «άνδρες που μίλαγαν ρωσικά», 12 «άοπλων» ανδρών, που συνελήφθησαν σε οδόφραγμα, «ξυλοκοπήθηκαν» και κατόπιν δολοφονήθηκαν με μια σφαίρα στο κεφάλι την 21η Ιουλίου 2021 κοντά στην Μποσανγκοά, 300 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Μπανγκί.
Στο κείμενο γίνεται επίσης λόγος για «αυθαίρετες φυλακίσεις, βασανισμούς και εξωδικαστικές εκτελέσεις» στις οποίες φέρονται να ενέχονται Ρώσοι στην Αλινταό (κεντρικά) τον Ιούνιο του 2021. Θύματα φέρονται να ήταν «άνδρες που συνελήφθησαν στην τύχη στον δρόμο».
Όταν η ΜΚΟ επικοινώνησε μαζί τους για να σχολιάσουν το περιεχόμενο της έκθεσης, ούτε η κεντροαφρικανική κυβέρνηση, ούτε το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών έδωσαν συνέχεια, σύμφωνα με το HRW. Η Μόσχα έχει διαβεβαιώσει πως οι Ρώσοι παραστρατιωτικοί είναι «άοπλοι εκπαιδευτές», με αποστολή να εκπαιδεύσουν τους άνδρες των ένοπλων δυνάμεων της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας.
