Από τότε που δήλωσε ότι στηρίζει τον Τραμπ τον περασμένο Ιούλιο, ο Μασκ έχει αναδειχθεί σε μία από τις προσωπικότητες με τη μεγαλύτερη επιρροή στην προεκλογική εκστρατεία του Ντόναλντ Τραμπ χρησιμοποιώντας την τεράστια περιουσία του, την πλατφόρμα Χ και την προσωπικότητά του, για να αναδιαμορφώσει το Ρεπουμπλικανικό κόμμα και να πιέσει για μια κυβερνητική αναθεώρηση.
Το όραμα του Μασκ για κυβερνητική μεταρρύθμιση έχει τις ρίζες του στην απορρύθμιση και τη δημοσιονομική λιτότητα, ιδέες που συχνά υπερασπίζεται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Στο πάρτι της νίκης του Τραμπ, ο ενθουσιασμός του Μασκ για το ενδεχόμενο σύστασης μιας επιτροπής αποτελεσματικότητας του κυβερνητικού έργου – μια πρόταση που ο ίδιος πρότεινε- ήταν πασιφανής. Αυτή η πρωτοβουλία όχι μόνο θα αναδιαμόρφωνε την Ουάσιγκτον, αλλά θα εδραίωνε περαιτέρω την επιρροή του Μασκ στη νέα κυβέρνηση, δεδομένων των βαθιών δεσμών των εταιρειών του με ομοσπονδιακά συμβόλαια. Η SpaceX, η Tesla και άλλα εγχειρήματα του Μασκ βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στα κυβερνητικά συμβόλαια.
Επίσης, η πολιτική στρατηγική του Μασκ ευθυγραμμίζεται με τα προσωπικά και επιχειρηματικά του συμφέροντα. Έχει υποστηρίξει δημόσια τη στάση του Τραμπ σε ζητήματα όπως η εγκληματικότητα και η μετανάστευση, ενώ ασπάζεται βασικές συντηρητικές πολιτιστικές αξίες. Η ανερχόμενη εξέχουσα θέση του στο Ρεπουμπλικανικό κόμμα και η υποστήριξη των πολιτικών του Τραμπ, αντικατοπτρίζουν την αποφασιστικότητά του να ανακατασκευάσει την αμερικανική πολιτική σύμφωνα με την εικόνα του – αυτή που συγχωνεύει την καινοτομία της Σίλικον Βάλεϊ με τη συντηρητική διακυβέρνηση.
Ωστόσο, ενώ ορισμένοι Ρεπουμπλικανοί δήλωσαν ότι ανυπομονούσαν να ρίξει ο Μασκ τα χρήματα και την ενέργειά του στη νέα κυβέρνηση Τραμπ και στο κίνημα MAGA, άλλοι ήταν επιφυλακτικοί για τη μακροπρόθεσμη δέσμευσή του στην πολιτική. Ο Μπλέικ Μάστερς, επιχειρηματικός κεφαλαιούχος, πρώην υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών για το Κογκρέσο και βοηθός του δισεκατομμυριούχου της τεχνολογίας Πίτερ Θίελ, δήλωσε ότι δεν αναμένει ο Μασκ να είναι ένας «προβλέψιμος θεσμικός παίκτης».
«Θα έλεγα απλώς ότι το μόνο πράγμα που μπορείς να προβλέψεις είναι ότι η συμμετοχή του θα είναι λιγότερο προβλέψιμη και περισσότερο προσαρμοσμένη στις συγκεκριμένες περιστάσεις. Τύποι όπως ο Μασκ είναι καλοί επενδυτές και το τελευταίο πράγμα που θέλουν να κάνουν είναι να γίνουν εργοδότες πολιτικών συμβούλων» δήλωσε ο Μάστερς.
Τεράστια σύγκρουση συμφερόντων
Ωστόσο, ο πιθανός ρόλος του σε μια κυβέρνηση Τραμπ εγείρει ερωτήματα σχετικά με τις συγκρούσεις συμφερόντων, καθώς οι εταιρείες του υπόκεινται σε συνεχή ομοσπονδιακό έλεγχο, συμπεριλαμβανομένων των ερευνών για τα πρότυπα ασφαλείας και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Για παράδειγμα, οι εταιρείες του έχουν στοχοποιηθεί σε τουλάχιστον 20 πρόσφατες έρευνες, συμπεριλαμβανομένης της ασφάλειας των αυτοκινήτων της Tesla και της περιβαλλοντικής ζημιάς που προκλήθηκε από τους πυραύλους Starlink. Μια σημαντική θέση στη νέα κυβέρνηση Τραμπ θα έδινε στον πλουσιότερο άνθρωπο του κόσμου το δικαίωμα να ελέγχει τις ρυθμιστικές αρχές οι οποίες ελέγχουν τις εταιρείες του, κάτι που ισοδυναμεί με μια τεράστια σύγκρουση συμφερόντων.
Ο Μασκ και οι εταιρείες του συχνά αμφισβητούν τους ομοσπονδιακούς κανονισμούς – ιδιαίτερα όταν απειλούν να επιβραδύνουν τα σχέδια για περαιτέρω επέκταση των δραστηριοτήτων τους. Ένα τέτοιο παράδειγμα ήταν η δοκιμαστική εκτόξευση του Starship, του νεότερου πυραύλου της SpaceX. Η NASA συμφώνησε να πληρώσει έως και 4,4 δισεκατομμύρια δολάρια για να μεταφέρει αστροναύτες στην επιφάνεια της Σελήνης σε δύο μελλοντικές αποστολές — αν και οι ημερομηνίες θα εξαρτηθούν από το πότε θα είναι έτοιμος ο εξοπλισμός. Μέχρι στιγμής, το Starship δεν έχει μεταφέρει κανέναν άνθρωπο.
Ο Μασκ «είχε πολύ αμφιλεγόμενες αλληλεπιδράσεις και εμπλοκές με ρυθμιστικές αρχές», είπε η Κάθλιν Κλαρκ, δικηγόρος δεοντολογίας που έχει υπηρετήσει ως σύμβουλος στο γραφείο του γενικού εισαγγελέα της Περιφέρειας της Κολούμπια.
«Είναι απολύτως λογικό να πιστεύουμε ότι θα έφερνε σε αυτόν τον ομοσπονδιακό έλεγχο τις δικές του προκαταλήψεις, μνησικακίες και οικονομικά συμφέροντα» πρόσθεσε.
Από την άλλη, η Μάγια ΜακΓκίνες, πρόεδρος της μη κομματικής Επιτροπής για έναν Υπεύθυνο Ομοσπονδιακό Προϋπολογισμό, επικρότησε την ιδέα μιας επιτροπής αποτελεσματικότητας και είπε ότι η εμπειρία του Μασκ θα μπορούσε να βοηθήσει. Σημείωσε ωστόσο, ότι η εξουσία του Μασκ θα είναι πιθανότατα περιορισμένη.
Εάν ο Μασκ αναλάβει έναν ανώτερο συμβουλευτικό ρόλο στην κυβέρνηση Τραμπ, οι ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να εξετάσουν πώς η ανάληψη δράσης εναντίον μιας από τις εταιρείες του θα μπορούσε να επηρεάσει τον προϋπολογισμό ή την ίδια τη ρυθμιστική αρχή, εξήγησε η Κλαρκ.
Όπως αναφέρουν οι New York Times, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση έχει θεσπίσει κανόνες που αποσκοπούν στην πρόληψη τέτοιων συγκρούσεων συμφερόντων. Υπάρχουν 1.019 συμβουλευτικές επιτροπές με περισσότερα από 60.000 μέλη, που γνωμοδοτούν για τα πάντα- από τον τρόπο χρήσης φυτοφαρμάκων στις φάρμες μέχρι τον τρόπο διαχείρισης των άγριων αλόγων στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ωστόσο, αυτές οι επιτροπές έχουν πολύ συγκεκριμένη δικαιοδοσία η καθεμία τους, σε σύγκριση με μια επιτροπή αποτελεσματικότητας που θα ηγείτο ο Μασκ.
Μένει να φανεί αν η στήριξη του Μασκ στο Ρεπουμπλικανικό κόμμα θα συνεχιστεί, αφού μέχρι πρόσφατα, απέφευγε να ασχοληθεί με την πολιτική. Μιλούσε συχνότερα για υψηλά τεχνολογικά εγχειρήματα, όπως ο αποικισμός του Άρη. Το 2016 είχε δηλώσει ότι ψήφισε τη Χίλαρι Κλίντον και το 2020 τον Τζο Μπάιντεν. Μάλιστα, τον Μάρτιο, έγραψε στην πλατφόρμα X ότι «δεν δωρίζω χρήματα σε κανέναν από τους δύο υποψηφίους για την προεδρία των ΗΠΑ».
