Τα πράγματα στη Μ. Ανατολή περιπλέκονται. Η Χεζμπολάχ δεν θα μείνει άπραγη, ακόμη και λόγους γοήτρου, μετά την εξόντωση του νο 2 της Χαμάς, που έγινε στο Λίβανο, εξηγεί στο Liberal, ο διεθνολόγος Κωσταντίνος Φίλης.
Καθόλου τυχαίο, όπως λέει και το τάιμινγκ της ανακοίνωσης από την Τουρκία, ότι συνέλαβε υπόπτους για κατασκοπεία υπέρ της Μοσάντ, αμέσως μετά τη δολοφονία του υπαρχηγού της Χαμάς. Επιχειρεί στην ουσία η Άγκυρα να στείλει το μήνυμα ότι προστατεύει τα όποια φυσικά πρόσωπα βρίσκονται στην τουρκική επικράτεια από δολοφονικές ενέργειες που μπορεί να κάνει σε βάρος τους, το Ισραήλ.
Τμήμα της εξίσωσης και η χθεσινή βομβιστική επίθεση στο μνημείο του Σουλειμανί στο Ιράν, τον οποίο πάντως είχαν δολοφονήσει το 2020 οι Αμερικανοί.
Και θυμίζει τις πρόσφατες δηλώσεις του υπ. Άμυνας του Ισραήλ Γιοάβ Γκαλάντ που είχε δηλώσει ότι έχουμε ανοικτά επτά μέτωπα και έχουμε ήδη ανταποδώσει σε έξι από αυτά.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
Τι επιπτώσεις εκτιμάτε ότι θα έχει στη Μέση Ανατολή η εξόντωση του υπαρχηγού της Χαμάς;
Είμαστε ακόμη μακριά από μια γενίκευση της κρίσης σε στρατιωτικό επίπεδο ανάμεσα στο Ισραήλ και σε περιφερειακούς, κρατικούς και μη, δρώντες στη Μέση Ανατολή, ωστόσο η δολοφονία του υπαρχηγού της Χαμάς μας φέρνει ένα βήμα πιο κοντά.
Στην ουσία, η εξόντωση του Αρούρι ασκεί πίεση στη Χεζμπολάχ, ακόμη και για λόγους γοήτρου, καθώς δείχνει την αδυναμία της να υπερασπιστεί στελέχη της Χαμάς που βρίσκονται στον Λίβανο. Και είναι μια δολοφονία που μπορεί να μην έχει σημαντικό επιχειρησιακό αντίκτυπο στη Χαμάς, αλλά ακριβώς επειδή πρόκειται για τον υπαρχηγό, είναι πολύ λογικό ότι θα πρέπει να δοθεί η δέουσα απάντηση στο Ισραήλ.
Το Ιράν μέχρι σήμερα έχει επιλέξει να εμπλακεί στη σύρραξη της Γάζας με τρόπο όχι ιδιαίτερα ενεργό, παρά με σποραδικές επιθέσεις από πλευράς Χεζμπολάχ, από σιιτικές πολιτοφυλακές στη Συρία, ενώ η πιο σημαντική αντίδραση της Τεχεράνης ήταν να χρησιμοποιήσει τους Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα, προκειμένου να διαταράξουν την παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα. Αλλά μέχρι τώρα δεν υπήρχε πρόθεση από πλευράς Ιράν, για πολλούς λόγους, άμεσης εμπλοκής με το Ισραήλ, παρ’ ότι συνεχίζει απτόητο στη Γάζα.
Τώρα, η κατάσταση περιπλέκεται γιατί είναι δύσκολο η Χεζμπολάχ να μην αντιδράσει, χωρίς να ξέρουμε μέχρι που μπορεί να φτάσει. Αλλά μιλάμε για μια δύναμη, ισχυρότερη από πολλά κράτη και σίγουρα ισχυρότερη στρατιωτικά από τη Χαμάς. Και αυτός ακριβώς ήταν και ένας από τους λόγους που το Ιράν δεν ήθελε να εισέλθει η Χεζμπολάχ σε μια ευθεία αντιπαράθεση με το Ισραήλ, φοβούμενο ότι η οργάνωση θα αποδυναμώνονταν και θα έχανε ένα πολύ σημαντικό κρίκο στην αλυσίδα σιιτικής επιρροής που έχει δημιουργήσει στην περιοχή. Την «τανάλια» δηλαδή που ξεκινά από την Τεχεράνη, συνεχίζει στη Βαγδάτη, φτάνει στη Δαμασκό μέσω του Άσαντ και συμπεριλαμβάνει τη Χεζμπολάχ στο Λίβανο, τη Χαμάς, παρ’ ότι σουνιτική οργάνωση στη Γάζα και τους Χούθι στην Υεμένη.
Το χθεσινό πάντως διάγγελμα του ηγέτη της Χεζμπολάχ Χ. Νασράλα δείχνει μάλλον μια αυτοσυγκράτηση. Ποια η γνώμη σας;
Και το προηγούμενο του διάγγελμα ήταν περίπου στην ίδια κατεύθυνση. Το γεγονός όμως ότι το χτύπημα εξόντωσης του υπαρχηγού της Χαμάς έγινε στο Λίβανο αναγκάζει τη Χεζμπολάχ να αντιδράσει. Δεν μπορεί να μείνει άπραγη. Αυτό που δεν ξέρουμε ακόμη είναι ο βαθμός της αντίδρασης. Αν θα δούμε απλώς μια εντατικοποίηση των σποραδικών μέχρι σήμερα πυραυλικών επιθέσεων, αν θα επιχειρήσει να καλύψει τα νώτα της απέναντι στο Ισραήλ, αν θα υπάρξει μια συνολική αντίδραση με ταυτόχρονο άνοιγμα πολλών μετώπων, το οποίο οι Ισραηλινοί ισχυρίζονται ότι ούτως ή άλλως συμβαίνει, αλλά με επιθέσεις εντατικές και σε πολύ μεγαλύτερη συχνότητα.
Ένα είναι βέβαιο: Μετά τη δολοφονία του Αρούρι παρέχεται ένα επιπλέον επιχείρημα σε όσους θέλουν να κλιμακώσουν κατά του Ισραήλ. Αν και για τις αραβικές ηγεσίες η Χαμάς αποτελεί ένα πρόβλημα -για το οποίο δεν ενοχλούνται καθόλου ότι έχει αναλάβει το Ισραήλ να το ξεφορτωθεί- εντούτοις οι αραβικές κοινωνίες βράζουν με όσα συμβαίνουν στη Λωρίδα της Γάζας.
Και πώς μπορεί να συνδέεται το τάιμινγκ της επίθεσης στο Λίβανο με τη χθεσινή βομβιστική επίθεση στο μνημείο του στρατηγού Σουλειμανί στο Ιράν;
Καταρχήν να θυμίσουμε ότι ο Σουλειμανί είχε δολοφονηθεί από τους Αμερικανούς, όχι τους Ισραηλινούς. Από εκεί και πέρα, αν και εφόσον συνδέεται με την επίθεση το Ισραήλ, αυτό είναι σε θέσει να κάνει τέτοιες ενέργειας και γενικότερα έχει μια ευχέρεια να δρα εκτός συνόρων. Ανεξάρτητα ποιος βρίσκεται πίσω από το χτύπημα στο Ιράν, εγώ θα έβαζα στην εξίσωση άλλο ένα γεγονός. Τις 34 συλλήψεις υπόπτων για κατασκοπεία υπέρ της Μοσάντ, στην Τουρκία.
Το γεγονός ότι οι συλλήψεις, που μπορεί να είχαν γίνει σε προγενέστερο χρόνο, ανακοινώθηκαν χθες, μετά τη δολοφονία του υπαρχηγού της Χαμάς, δεν είναι τυχαίο. Είναι μια κίνηση με την οποία η Άγκυρα επιχειρεί να πει, κατά τη γνώμη μου, ότι οι ισραηλινοί σχεδίαζαν δολοφονίες μελών της Χαμάς στην Τουρκία, παρ’ ότι τα περισσότερα μέλη της έχουν αποχωρήσει από τη χώρα. Επί της ουσίας είναι σαν να λέει με την κίνηση αυτή η Άγκυρα ότι προστατεύει τα όποια φυσικά πρόσωπα βρίσκονται στην τουρκική επικράτεια από δολοφονικές ενέργειες που μπορεί να κάνει σε βάρος τους, το Ισραήλ.
Αν και εφόσον συνδέεται το Ισραήλ με τις βομβιστικές επιθέσεις στο Ιράν, στέλνει το μήνυμα ότι είναι σε θέση να προκαλέσει καίρια πλήγματα στο εσωτερικό των εχθρών τους. Τόσο η δολοφονία στο Λίβανο είναι χτύπημα ουσίας και εντυπώσεων, όσο και το χτύπημα στο Ιράν, εφόσον επαναλαμβάνω πάντα, δεν πρόκειται για προβοκάτσια ή για κάτι άλλο, παρά από πίσω βρίσκεται το Ισραήλ.
Σας θυμίζω ότι προ ημερών, ο υπ. Άμυνας του Ισραήλ είχε δηλώσει ότι «έχουμε ανοικτά επτά μέτωπα και πολεμούμε στα έξι από αυτά». Επί της ουσίας, το μήνυμα του ήταν ότι αν οι αντίπαλοι του Ισραήλ συνεχίσουν να το χτυπούν, τότε εκείνο μπορεί να απαντήσει όχι μόνο στρατιωτικά, αλλά και πλήττοντας άλλους στόχους.
Επομένως, είτε το Ισραήλ επιλέγει με τέτοιου είδους επιθέσεις να δείχνει τα δόντια του στα εχθρικά καθεστώτα και να επιδιώκει μια μερική αποσταθεροποίηση σε επίπεδο κοινωνιών -όχι των ελίτ, αυτές συσπειρώνονται μετά από αυτά- είτε επιχειρεί να τους υποχρεώσει να εμπλακούν λίγο πιο ενεργά, θεωρώντας ότι μπορεί να τους αντιμετωπίσει ή να εκθέσει τις αδυναμίες τους.
Τι στάση πιστεύετε ότι θα τηρήσει ο Νετανιάχου, προς τον οποίο αυξάνονται οι φωνές για αυτοσυγκράτηση;
Σίγουρα, μια συντριπτική νίκη και πλήρης εξάρθρωση της Χαμάς θα δώσει περισσότερο πολιτικό χρόνο ζωής στον Μπ. Νετανιάχου. Πιέζεται από πάρα πολλά μέτωπα, από τη δικαστική μεταρρύθμιση την οποία ακύρωσε το Ανώτατο δικαστήριο, από την αποτυχία πρόληψης της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου, από το γεγονός ότι οι επιθέσεις στην Λωρίδα της Γάζας έχουν στρέψει σε βάρος του μερίδα της διεθνούς κοινής γνώμης και φυσικά πιέζεται από τους ομήρους και τους συγγενείς των ομήρων.
* Ο Κωνσταντίνος Φίλης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής του Αμερικανικού Κολεγίου Ελλάδας, αναλυτής διεθνών θεμάτων του ΑΝΤ1 και παρουσιάζει την εκπομπή «Η Ελλάδα στον κόσμο (της)», η οποία προβάλλεται από την πλατφόρμα ΑΝΤ1+.
