To Ισραήλ πρέπει να αποκαταστήσει το κύρος του και την αποτροπή του, η επέμβαση στη Γάζα είναι θέμα χρόνου, λέει ο διεθνολόγος Κωσταντίνος Φίλης στο Liberal, ο οποίος μιλά για τη νέα «κανονικότητα» του τρόμου στη Μ.Ανατολή, καθώς το Παλαιστινιακό συγκεντρώνει μηδαμινές πιθανότητες να επιλυθεί. Ακόμη και αν εξοντωθεί η Χαμάς, στην ωραια οκέι θέση της θα γεννηθεί μια άλλη οργάνωση, η «Χαμάς 2» ακόμη πιο ριζοσπαστικοποιημένη από τη σημερινή.
Μιλά για τους κερδισμένους από το λουτρό αίματος στο νοσοκομείο, τα άκρα, το Ιράν, καθώς και όσοι δεν θα ήθελαν να αποδώσουν καρπούς οι προσπάθειες των Αμερικανών, δηλαδή η Ρωσία και η Κίνα. Και αναφέρεται στο ακόμη μεγαλύτερο δίλημμα του Ισραήλ, με την κυβέρνηση Νετανιάχου να ζυγίζει την κατάσταση, τόσο επιχειρησιακά ώστε να μην προκαλέσει μια εκατόμβη θυμάτων (εξ ου και το χθεσινό μήνυμα Μπάιντεν), όσο και διπλωματικά ώστε να μην επιδεινώσει τις ήδη πληγωμένες σχέσεις της με το μουσουλμανικό και το αραβικό στοιχείο.
Συνέντευξη στον Γ. Φιντικάκη
Μετά το χτύπημα στο νοσοκομείο και το γεγονός ότι η όποια προσπάθεια εξομάλυνσης απομακρύνεται, ποιο μπορεί να είναι το σενάριο στο πόλεμο του Ισραήλ κατά της Χαμάς;
Καταρχήν, το σενάριο της μερικής έστω εξομάλυνσης πάνω στο οποίο δούλευαν οι Αμερικανοί έχει απομακρυνθεί πολύ. Αυτό που υπονομεύτηκε με τον βομβαρδισμό του νοσοκομείου και τη σύγχυση που δημιουργήθηκε για την ευθύνη της επίθεσης, ήταν η αμερικανική προσπάθεια για μια συμφωνία, έστω μια συννενόηση ανάμεσα στο Ισραήλ και σε κάποιες σημαντικές αραβικές χώρες - από την Αίγυπτο και τη Σ.Αραβία μέχρι την Ιορδανία - ενδεχομένως και με τη συμμετοχή του Μαχμούντ Αμπάς. Συνεννόηση σε στη λογική ότι ναι μεν θα υπήρχε απάντηση του Ισραήλ στη Χαμάς - όχι με υπέρμετρη επιθετικότητα όπως κατά το παρελθόν - και σε αντάλλαγμα θα ξεκινούσε ξανά μια διαδικασία για την επίλυση του Παλαιστινιακού, γεγονός που θα αποσυμπίεζε την κατάσταση.
Αυτό το σενάριο δεν βρίσκεται πλέον στο τραπέζι, καθώς πρώτα οι ηγεσίες στις αραβικές κοινωνίες και μετά τα αραβικά καθεστώτα, που δεν μπορούσαν παρά να «αφουγκραστούν» τον κόσμό τους, έχουν ήδη βγάλει την ετυμηγορία ότι πίσω από την πολύνεκρη επιδρομή βρίσκεται το Ισραήλ. Οσα ντοκουμέντα και να προσκομίσει το Ισραήλ ότι η ρουκέτα που χτύπησε το νοσοκομείο στη Γάζα με θύματα εκατοντάδες αμάχους προήλθε από την οργάνωση Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ, η κρατούσα πλέον άποψη, βοηθούμενη και από τον επικοινωνιακό βομβαρδισμό που μεσολάβησε, είναι ότι αυτό ευθύνεται. Η άποψη έχει εδραιωθεί στον αραβικό κόσμο και θα πάρει χρόνο για να βρεθεί ξανά ένα modus operanti μεταξύ του Ισραήλ και των αραβικών κρατών.
Εξάλλου ένας από τους στόχους της επίθεσης - εάν πρόκειται για προβοκάτσια - ήταν να μετριάσει την έκταση της όποιας επέμβασης του Ισραήλ στη Γάζα. Το κλίμα αυτό, που λειτούργησε υπέρ της Χαμάς κινείται στην κατεύθυνση πως αν το Ισραήλ, που είναι ήδη υπεύθυνο για την τραγωδία στο νοσοκομείο, στραφεί σε μια επίθεση που θα θέσει σε κίνδυνο πολλές χιλιάδες αμάχους, μπαίνει οριστική ταφόπλακα στην επαναπροσέγγισή του με τα αραβικά κράτη.
Πόσο πιθανή πλέον είναι μια χερσαία επέμβαση στη Γάζα; Μετατίθεται προς τα πίσω;
Αυτή τη στιγμή δε γνωρίζουμε καν τι χαρακτηριστικά θα έχει η όποια επιχείρηση από πλευράς Ισραήλ. To Ισραήλ συνεχίζει να πρέπει να αποκαταστήσει το κύρος του και την αποτροπή του, ενώ η πίεση που ασκείται από την ισραηλινή κοινή γνώμη προς τη κυβέρνηση για δράση είναι πολύ ισχυρή.
Το σοκ που έχει υποστεί η κοινωνία είναι τεράστιο, το εγχώριο ακροατήριο αισθάνεται ανασφάλεια, οπότε η κυβέρνηση πρέπει να δείξει ότι σύντομα η Χαμάς και οι παραφυάδες του θα πάψουν να συνιστούν κίνδυνο για την ασφάλεια των ισραηλινών.
Η εξόντωση της Χαμάς παραμένει επομένως ο βασικός στόχος και η έτσι κάποιου τύπου χερσαία επέμβαση δεν αποκλείεται. Βρισκόμαστε απλώς στο σημείο που η κυβέρνηση Νετανιάχου ζυγίζει την κατάσταση, τόσο επιχειρησιακά ώστε να μην προκαλέσει μια εκατόμβη θυμάτων (εξ ου και το χθεσινό μήνυμα Μπάιντεν στον Νετανιάχου), όσο και διπλωματικά ώστε να μην επιδεινώσει τις ήδη πληγωμένες σχέσεις της με το μουσουλμανικό και το αραβικό στοιχείο.
Διότι, το Ισραήλ βρίσκεται σε δυσκολότερη θέση απ’ ότι πριν μερικά 24ωρα. Έως και το βράδυ της Τρίτης, αγόραζε χρόνο, τόσο επιχειρησιακά για να αντιμετωπίσει τις κρυμμένες παγίδες στα περίφημα τούνελ, όσο και διπλωματικά, αναμένοντας την επίσκεψη Μπάιντεν και τα αποτελέσματα που αυτή θα μπορούσε να φέρει, σχεδιασμός που έχει τιναχτεί στον αέρα.
Επίσης, τις ημέρες πριν τον βομβαρδισμό του νοσοκομείου πολλοί Αραβες μπορεί να έδειχναν κατανόηση απέναντι στη Χαμάς, ωστόσο το Ισραήλ είχε ένα ηθικό πλεονέκτημα. Τώρα αυτό έχει χαθεί. Στα μάτια μεγάλης μερίδας του αραβικού κόμσου, η τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς έχει περίπου «ισοφαριστεί» μετά το λουτρό αίματος στο νοσοκομείο. Σπεύδω να πω ότι δεν αναφέρομαι στον ευρωπαικό χώρο παρά στο μουσουλμανικό και αραβικό στοιχείο.
Ποιοι είναι οι κερδισμένοι από το λουτρό αίματος στη Γάζα;
Τα άκρα, όσοι δεν θέλουν να βρεθεί διέξοδο στο Παλαιστινιακό, το Ιράν, καθώς και όσοι δεν θα ήθελαν να αποδώσουν καρπούς οι προσπάθειες των Αμερικανών, δηλαδή η Ρωσία και η Κίνα. Οι Αμερικανοί παραμένουν εγκλωβισμένοι στη Μ.Ανατολή χωρίς να έχουν βελτιώσει την εικόνα τους απέναντι στους μουσουλμάνους και τους άραβες.
Τελικά, μήπως οδεύουμε σε μια «κανονικότητα» μιας λεπτής ισορροπίας τρόμου στη Μ. Ανατολή;
Είναι το πλέον πιθανό σενάριο. Ανεξάρτητα της πορείας της παρούσας σύγκρουσης και τις επιπτώσεις που θα έχει σε περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο, τα πάντα προμηνύουν μια κατάσταση που θα σιγοκαίει και ανά πάσα στιγμή θα μπορεί να οδηγήσει στη μεγάλη ανάφλεξη. Ανά πάσα στιγμή ένα περιστατικό θα μπορεί να αποτελέσει τη θρυαλλίδα για να ανατρέψει το σκηνικό, να τινάξει στον αέρα κάθε προσπάθεια αποκλιμάκωσης. Η «κανονικότητα» του τρόμου θα είναι το νέο τοπίο στη Μέση Ανατολή και η έκρηξη θα υποβόσκει. Άλλωστε σήμερα η πιθανότητα επίλυσης του Παλαιστινιακού συγκεντρώνει μηδαμινές πιθανότητες και ακόμη και αν εξοντωθεί η Χαμάς, στη θέση της θα γεννηθεί μια άλλη οργάνωση, μια «Χαμάς 2», ακόμη πιο ριζοσπαστικοποιημένη από τη σημερινή.
Η περίφημη ισραηλινό - τουρκική επαναπροσέγγιση, έχει πληγεί ανεπανόρθωτα μετά τη στάση της Τουρκίας, η οποία ήταν από τους πρώτους που κατηγόρησαν το Ισραήλ ως υπεύθυνο για τον βομβαρδισμό στο νοσοκομείο;
Ο Ταγίπ Ερντογαν είναι σαν τον οπαδό μιας ποδοσφαιρικής ομάδας. Όταν του δίνεται η ευκαιρία να εκτονωθεί εναντίον των οπαδών της αντίπαλης ομάδας, (Ισράηλ) βγάζει τον πραγματικό του εαυτό. Βαθιά μέσα του αυτά που λέει για τους Παλαιστινίους είναι εδραιωμένες πεποιθήσεις, φλερτάρει ακόμη με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, είναι επομένως τα πιστεύω του. Υποχρεώθηκε για συγκεκριμένους λόγους να προχωρήσει σε μια εξομάλυνση με το Ισραήλ και τώρα αυτή μπαίνει στο ράφι. Και αυτό που θα ωφελήσει την Τουρκία, προκειμένου να πάρει πόντους για το προφίλ της, αλλά και όσον αφορά τις σχέσεις της με το Ισραήλ, είναι η τυχόν απελευθέρωση κάποιων ομήρων, μέσω των σχέσεων που διατηρεί με τη Χαμάς.
Έχουμε να περιμένουμε κάτι από τη Διεθνή Διάσκεψη το Σάββατο στο Καιρό για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή;
Τέτοιες συναντήσεις έχουν περισσότερο συμβολικό χαρακτήρα και ασφαλώς η παρουσία του πρωθυπουργού της Ελλάδας, η οποία διατηρεί στενές σχέσεις με την Αίγυπτο, δείχνει ότι η Αθήνα στηρίζει το Καιρό στην προσπάθεια που καταβάλλει.
*Ο Κωνσταντίνος Φίλης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Αμερικανικού Κολεγίου Ελλάδας, αναλυτής διεθνών θεμάτων του ΑΝΤ1, παρουσιάζει την εκπομπή «Η Ελλάδα στον κόσμο (της)», η οποία προβάλλεται από την πλατφόρμα ΑΝΤ1+
