Στο ξεκίνημα ήδη του σημειώματος αυτού, θα πρέπει να υπογραμμισθεί ότι, όπως σχεδόν σε όλες τις καταγεγραμμένες στην Ιστορία στρατιωτικές συγκρούσεις, οι εξελίξεις στο πεδίο των επιχειρήσεων στην Ουκρανία δεν ταυτίζονται και δεν ακολουθούν γραμμικά τις στοχευμένες πολιτικές επιδιώξεις του επιτιθέμενου μέρους.
Με αυτή την έννοια, αν και όσα γεγονότα διαδραματίσθηκαν «στο πεδίο», την πρώτη ημέρα της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, σηματοδοτούν την επικράτηση των ρωσικών όπλων, αυτό δεν σημαίνει ότι στις ημέρες που ακολουθούν, η πορεία των εξελίξεων θα είναι αναλόγως ταχεία, με την έννοια ενός «κεραυνοβόλου πολέμου» και μιας κατάπαυσης του πυρός σε βραχύτατο χρονικό διάστημα.
Ερωτήματα του τύπου «μέχρι πού θα φθάσουν» τα ρωσικά στρατεύματα εντός ουκρανικού εδάφους, αναπόφευκτα επηρεάζονται από τις αναπόφευκτες «παραστάσεις» και ιδεολογικές αναφορές που κομίζουν όσοι καλούνται να απαντήσουν σε αυτά, αλλά μπορούν να απαντηθούν μόνο μέσα από μια προσεκτική εξέταση των γεωπολιτικών στοχεύσεων του επελαύνοντος ρωσικού παράγοντα και μέσα από τη διάκριση μεταξύ Μαξιμαλιστικών επιδιώξεων και Μινιμαλιστικών -περισσότερο ρεαλιστικών- προσδοκιών.
Για τη Ρωσία -και όπως εκφράσθηκε από τον Πρόεδρο Πούτιν- ως κύρια στόχευση παρουσιάζεται η αποτροπή της Ουκρανίας από το να καταστεί μέλος της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, κάτι που θα αποτελούσε για τη ρωσική πλευρά πάντοτε μόνιμη απειλή για την ασφάλεια της ρωσικής ομοσπονδίας.
Η «αποναζιστικοποίηση» της χώρας που επικαλείται η ρωσική πλευρά, είναι παρεπόμενο αυτής της στόχευσης, κάτι που στην πράξη σημαίνει καθεστωτική αλλαγή. Χθες το βράδυ ο Πρόεδρος Ζελένσκι εξέφρασε σε δηλώσεις του ότι «η Ουκρανία κινδυνεύει να πάψει να υφίσταται». Αυτή η δήλωσή του, πιθανότατα να είναι και η πλέον πραγματιστική κατά τη διάρκεια της κρίσης, αλλά δεν σημαίνει ότι η ρωσική πλευρά θα προσαρτήσει -βάσει ιδεολογημάτων περί ενός και μόνο λαού- τη χώρα, αλλά ότι η Ουκρανία της επόμενης ημέρας θα θυμίζει περισσότερο Λευκορωσία απ’ ό,τι στο πρόσφατο παρελθόν.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν, πέραν όσων του καταλογίζονται για ανελέητο και αδίστακτο χαρακτήρα -και τα οποία αποδίδουν την πραγματικότητα- δεν έχει χάσει την επαφή με την πραγματικότητα, δεν καθοδηγείται από ιδεοληψίες και δεν είναι αποφασισμένος να θυσιάσει τον εαυτό και τη χώρα του στον βωμό μιας «παν-ρωσικής ενότητας». Και ναι μεν -εάν και εφόσον- καταφέρει να καθυποτάξει την Ουκρανία- θα προσπαθήσει να «ανατάξει» την εθνική ταυτότητα των Ουκρανών, αλλά, ταυτόχρονα θα επιδιώξει πιο «γήινους στόχους» ήτοι να ελέγξει την παραγωγική βάση μιας εξαιρετικά πλούσιας σε πρώτες ύλες και αγαθά χώρας.
Αυτό τουλάχιστον αποκαλύπτεται από τις γραμμές και τις κατευθύνσεις προέλασης των ρωσικών στρατευμάτων, που τείνουν και συγκλίνουν στο να ελέγξουν πεδία βιομηχανικής παραγωγής που ήταν κρίσιμα ήδη από την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης.
* Ο Αφεντούλης Λαγγίδης είναι Δρ. Διεθνών Σχέσεων και Δ/ντής Έρευνας στο Κέντρο Ανατολικών Σπουδών
